Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 185v

Y drydedd gainc, Y bedwaredd gainc

185v

750

vyg|gỽreic i yỽ hi a|pha|ny bei hynny ny|s
diỻynghỽn. Pa|ffuryf y|doeth hi attaf|i. Y her+
wa heb ynteu. Miui yỽ ỻỽyt uab kil coeta
mi a|dodeis yr hut ar seith cantref dyuet. ac
y|dial gỽaỽl uab clut o gedymdeithas ac ef
y|dodeis i yr hut. ac ar pryderi y dieleis i gỽa+
re broch yg|cot a gỽaỽl uab clut pan y gỽn+
naeth pỽyỻ penn annỽn. a hynny yn ỻys
eueyd hen y gỽnaeth o aghyghor. A gỽedy
gỽybot dy uot titheu yn|kyuanhedu y wlat.
y doeth vyn|teulu attaf ynheu ac erchi eu rith+
aỽ yn ỻygot y diua dy yt ti. Ac y doethant y
nos gyntaf vyn|teulu e|hunein. a|r eil nos y
doethant heuyt ac y|diuayssant y dỽy groffd.
a|r tryded nos y doeth uyng|gỽreic a gỽraged
y ỻys attaf y erchi im eu rithaỽ. ac y ritheis
ynheu. a beichaỽc oed hi. a|phany bei ueicha+
ỽc hi ny|s|gordiwedut ti. a chanys hynny vu
a|e dala hi. Mi a rodaf pryderi a|riannon itt.
ac a waredaf yr hut a|r ỻetrith y|ar dyuet.
Minneu a uenegeis itti pỽy oed hi. a geỻỽng
hi weithon. Na|eỻygaf y·rof|i a|duỽ heb ef.
Beth a uynny ditheu heb ef. yma heb ynteu
a|uynnaf. na bo hut vyth ar seith cantref dy+
uet ac na dotter. Ti a|geffy hynny heb ef a
geỻỽng hi. Na eỻynghaf myn uyng|cret
heb ynteu. Beth a vynny ditheu beỻach heb
ef. yma itt heb ef a vynnaf. na|bo ymdia+
la ar|pryderi a riannon nac arnaf inheu
byth am hynn. Hynny oỻ a geffy. a|dioer
da y medreist heb ef. ef a|doei am|dy|benn gỽ+
byl o|r gouut. Je heb ynteu rac hynny y
nodeis ynneu. Rydhaa weithon vyg|gỽreic
im. Na rydhaaf y·rof a|duỽ heb ef. yny we+
lỽyf pryderi a riannon yn ryd gyt a|mi. Weldy
y·ma ỽyntỽy yn dyuot heb ef. ar|hynny
ỻyma pryderi a|riannon. Kyuodi a|oruc
ynteu yn eu|herbyn a|e gressaỽv. ac eisted
y·gyt. a ỽrda rydha vyg gỽreic im weith+
on heb yr escob. ac neu ry geueist gỽbyl o|r
a|nnodeist. Geỻyngaf yn ỻaỽen heb ef.
ac yna y geỻyngaỽd ef hi. ac y trewis yn+
teu hi a|hut·lath. ac y dat·rithỽys hi yn wre+
ic ieuanc deccaf a|welsei neb. Edrych y|th
gylch ar y wlat heb ef. a thi a|wely yr hoỻ
anhedeu a|r kyuanhed ual y|buant oreu.

751

Yna kyuodi a|oruc ynteu ac edrychA phan
edrychaỽd ef a|welei yr holl wlat yn|gyuanned.
ac yn gyweir o|e hoỻ alauoed a|e hannedeu.
Pa ryỽ wassanaeth y bu pryderi a riannon
yndaỽ heb ef. Pryderi a|uydei ac yrd porth
uy ỻys i am y uynỽgyl. a riannon a|uydei a
mỽeireu* yr essyn wedy bydynt yn|kywein
gỽeir am y mynỽgyl hitheu. ac ueỻy y|bu
eu carchar. ac o achaỽs y karchar hỽnnỽ y
gelwit y kyfarỽydyt hỽnnỽ mabinogi.
mynnweir a mynord. Ac uelly y teruyna
y geinc honn yma o|r mabinogi. ~ ~  
*honn yỽ y bedỽared geinc o|r mabinogi
M ath uab mathonỽy oed arglỽyd ar
wyned. a|phryderi uab pỽyỻ oed ar+
glỽyd ar vn cantref ar hugeint yn|y deheu.
Sef oed y rei hynny. seith cantref dyuet. a
seith cantref morganhỽc. Pedwar cantref
keredigyaỽn. a|thri ystrat tywi. Ac yn yr
amser hỽnnỽ math uab mathonỽy ny byd+
ei vyỽ. namyn tra uei y deu troet y|mlyc
croth morỽyn. o·nyt kynnỽryf ryuel a|e
ỻesteirei. Sef yd oed yn uorỽyn ygyt ac ef.
Goeỽin uerch pebin o dol pebin yn aruon.
a|honno teckaf morỽyn oed yn|y|hoes. o|r
a|wydit yno. ac ynteu yg|kaer dathyl yn
aruon yd oed y wastatrỽyd. Ac ny aỻei
gylchu y wlat namyn giluaethỽy uab don.
ac eueyd uab don y nyeint ueibon y chỽa+
er. a|r teulu gyt ac ỽy y gylchu y wlat dros+
daỽ. a|r uorỽyn oed gyt a math yn wastat
ac ynteu giluaethỽy uab don a|dodes y vryt
ar y uorỽyn. a|e charu hyt na wydyat beth
a|wnaei amdanei. ac yn hynny nachaf
y liỽ a|e wed a|e ansaỽd yn atueilaỽ o|e chary+
at hyt nat oed haỽd y adnabot. Sef a|wna+
eth gỽydyon y uraỽt synyeit dydgỽeith
arnaỽ yn|graf. Ha|was heb ef pa|deryỽ itti.
Paham heb ynteu beth a|wely di arnaf|i.
Gwelaf arnat heb ef coỻi o·honat dy
bryt a|th liỽ. a|pha|deryỽ itti. arglỽyd vraỽt
heb ef yr hynn a|deryỽ ymi ny ffrỽytha im
y adef y neb. Beth yỽ hynny eneit heb ef.
Ti a|ỽdost heb ynteu kynnedyf math uab
mathonỽy. ba|hustyng bynnac yr y|uych+
anet a|uo y·rỽng dynyon o|r·y kyfarffo

 

The text Y bedwaredd gainc starts on Column 751 line 13.