Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 82v

Brut y Tywysogion

82v

347

maredud ab kynan. Ac o poỽys gỽenỽyn+
ỽyn ab owein kyueilaỽc. a Maredud ab
rotbert o gedewein. a theulu Madaỽc ab
gruffud maelaỽr. a deu uab ma·elgỽn ab
katwaỻaỽn. o|deheubarth. Maelgỽn ab
rys. a rys gryc y uraỽt. a rys ieuanc
ac owein veibon gruffud ab rys. a ỻyma
enỽeu y kestyỻ a|oresgynnỽyt ar yr hynt
honno. Nyt amgen casteỻ sein henyd.
Casteỻ ketweli. kaer uyrdin. ỻan ystyf+
fan. Seint cler. Talacharn. Trefdraeth.
aber teiui. Kil gerran. Ac ar yr hynt honno
y bu araf hedỽch. a thegỽch hinon y
gayaf. hyt na ỽelat eiryoet kyn no hyn+
ny y kyfryỽ hinda honno. ac yna y bu
kyfran o tir y·rỽg maelgỽn ab rys. a
rys gryc y uraỽt. a rys ac owein meibon
gruffud ab rys. yn aber dyfi ger bron ỻywelyn.
ab Jorwoerth gỽedy dyfynnu ygyt hoỻ
tywyssogyon kymry. a hoỻ doethon gỽy+
ned. ac y uaelgỽn uab rys y doeth tri
chantref o|dyfet. Nyt amgen y cantref
gỽarthaf. a chantref kemeis. a chantref
emlyn. a phelunyaỽc. a chasteỻ kil gerran
ac o ystrat tywi casteỻ ỻan ymdyfri. a|deu
gymỽt. Nyt amgen hirvryn a maỻaen
a maenaỽr vydfei. ac o geredigyaỽn deu
gymỽt. Gỽynyonyd. a mabwynyon. ac y
rys Jeuanc ac y owein y uraỽt meibon
gruffud ab rys. y deuth casteỻ aber teifi.
a chasteỻ nant yr aryant. a|thri chantref
o geredigyaỽn. ac y rys gryc y|doeth y
cantref maỽr oỻ eithyr maỻaen. a|r can+
tref bychan eithyr hirvryn a myduei.
ac idaỽ y|deuth ketweli a|charnywyỻaỽn
hefyt. Yn|y ulỽydyn honno yd hedychaỽd
Gỽenỽynnỽyn arglỽyd powys. a Jeuan
vrenhin ỻoegyr. wedy tremy·gu y ỻỽ a|r
aruoỻ a rodassei y dyỽyssogyon ỻoegyr a
chymry. a thorri yr ỽrogaeth a|roessoed
y lywelyn uab iorwoerth. a madeu y gỽ+
ystlon a rodassei ar hynny. A gỽedy gỽy+
bot o lywelyn ab Jorwoerth hynny. Kymryt
arnaỽ yn ỽrthrỽm a|wnaeth. ac anvon at+
taỽ esgyb ac abadeu. a gỽyr ereiỻ maỽr y
haỽdurdaỽt. a|r ỻythyreu a|r syartrasseu

348

gantunt ac echrestyr yr aruoll a|r am+
mot a|r gỽrogaeth a|ỽnathoed yndunt
a ỻauuryaỽ o bop medỽl a|charyat a
gỽeithret y alỽ drachefyn. a gỽedy na dy+
grynoei idaỽ hynny o dim. dygynnuỻaỽ
ỻu a|oruc. a galỽ can|mỽyhaf tywyssogy+
on kymry ygyt attaỽ. a chyrchu powys
y ryuelu ar wenỽynỽyn. a|e yrru ar ffo
hyt yn sỽyd kaer ỻeon. a goresgyn y ky+
uoeth oỻ idaỽ e|hun. Y ulỽydyn honno
y doeth lowys y mab hynaf y vrenhin
freinc hyt yn ỻoegyr gyt a|ỻuossogrỽyd
maỽr amgylch sul y|drindaỽt. ac ofynhau
a|oruc Jeuan urenhin y|dyuotyat ef. a
chadỽ a|oruc yr aberoed a|r porthuaeu a
diruaỽr gedernit o wyr aruaỽc gyt ac
ef. a phan welas ef ỻyges lowys yn dy+
nessau y|r tir. Kymryt y ffo a|oruc tu a
chaer wynt a|dyffryn hafren. ac yna y
tynnaỽd lowys tu a ỻundein. ac yna yd
aruoỻet yn enrydedus. a chymryt a|oruc
gỽragaeth* y Jeirỻ a|r barỽneit. a|e gỽa+
hodassei a dechreu talu y kyfreitheu y
baỽp o·nadunt. a gỽedy ychydic o dydyeu
wedy hynny yd aeth tu a|chaer wynt.
a phan ỽybu Jeuan vrenhin hynny ỻosgi y
dref a|oruc. a gỽedy cadarnhau y casteỻ
kilyau ymeith a|ỽnaeth. ac ymlad a|o+
ruc lowys a|r casteỻ. a chynn penn ychy+
dic o|dydyeu y casteỻ a|gauas. a chyrchu
a|oruc Jeuan urenhin ardal kymry. a
dyfot a|oruc y henford a ỻawer o wyr ar+
uaỽc gyt ac ef. a galỽ attaỽ a|oruc rei+
nalt y breỽys a thyỽyssogyon kymry
y erchi udunt ymaruoỻ ac ef a hedychu
a gỽedy na rymhaei idaỽ hynny. kyrchu
a|ỽnaeth y geỻi a maeshyfeid. a ỻosgi
y trefyd. a thorri y kestyỻ. ac odyna ỻos+
gi croes hyswaỻt   a|e diffeithaỽ a|e distryỽ
Ẏn|y ulỽydyn honno amgylch gỽyl seint
benet y bu uarỽ y trydyd Jnnossens bap
Ac yn ol hỽnnỽ y bu bap y trydyd honori+
us. ac yna ygkylch gỽyl luc euegyly+
ỽr y bu uarỽ Jeuan vrenhin. ac y cladỽ+
yt yg|kaer wyragon yn ymyl bed dỽns+
tan sant yn enrydedus. ac yn|y ỻe wedy bren+