Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 82r

Brut y Tywysogion

82r

345

cheinaỽc. A|e gymryt yn enrydedus a wna+
eth gỽyrda brecheinaỽc idaỽ. a chyn penn
y tri dieu y goreskynnaỽd casteỻ penn
keỻi. ac aber gevenhi a|r casteỻ gỽynn
ac ynys gynỽreid. a|r gilis vry a|oed
a|oed escob yn henford. ac a|uuassei vn
o|r aruoỻwyr kyntaf yn erbyn y brenhin
a gỽedy hynny yd|aeth ynteu gilis e
hun y vrecheinaỽc. ac y goresgynnaỽd
aber hodni a maeshyfeid a|r geỻi. a bla+
en ỻyfni. a chasteỻ Bueỻt heb vn gỽr+
thỽynebed. Casteỻ paen. a chasteỻ
colỽyn. a chantref eluael ỽrthunt a|e+
dewis ef y waỻter uab einaỽn clut
ỽrth y goresgynn. a thra yttoedit yn
hynny ym|brecheinaỽc yd hedychaỽd
Rys Jeuanc a maelgỽn uab rys y ew+
ythyr. ac y kyrchassant dyuet y·gyt.
ac y goresgynnassant gymry a|dyfet
oỻ eithyr kemeis a honno a|anreith+
assant. a|r maen clochaỽc a losgyssant
ac odyna yd aeth maelgỽn ac owein
ab gruffud y wyned att lywelyn ab
Jorwoerth. ac y kynnuỻaỽd rys ieu+
anc lu diruaỽr y veint. ac y goresgyn+
naỽd ketweli a charnywyỻaỽn. ac y
ỻosges y casteỻ. ac odyno y tynnaỽd
y ỽhyr. ac yn gyntaf y goresgynnaỽd
gasteỻ ỻychỽr. ac odyno yd ymlada+
ỽd a|chasteỻ hu. Ac yd|aruaethaỽd y
casteỻwyr gadỽ yn|y erbyn. ac ynteu  ̷
rys a|gauas y casteỻ y dreis. gan eỻ+
ỽg y casteỻwyr a|r casteỻ drỽy dan
a haearn. Tranoeth y kyrchaỽd tu a  ̷
sein henyd. ac rac y ofyn ef y ỻosges
y casteỻwyr y dref. ac ỽynteu heb dorri
ar y haruaeth a|gyrchassant gasteỻ
ystumỻỽynarth. a phebyỻyaỽ yn|y
gylch y nos honno a|oruc. a thranno+
eth y cauas y casteỻ. ac y ỻosges ef
a|r dref. ac erbyn penn y tri dieu y
goresgynnaỽd hoỻ gestyỻ gỽhyr.
ac ueỻy yd|ymhoelaỽd drachefyn yn
hyfryt uudugaỽl. Ac yna y geỻygỽ+
yt rys gryc o garchar y brenhin. gỽedy
rodi y vab a|deu wystyl ereiỻ drostaỽ

346

Ẏ ulỽydyn honno y gỽnaethpỽyt Jorỽ+
oerth abat talyỻycheu yn escob ym
mynyỽ. a chadỽgaỽn ỻan dyffei abat
y ty gỽynn yn esgob y|mangor. Yna
yd hedychaỽd gilis escob henford a|r
brenhin rac ofyn y pab. ac ar y fford
yn mynet att y brenhin y clefychaỽd
ac yg|kaer loyỽ y bu uarỽ am·gylch
gỽyl martin. a|e dref tad ef a gauas
Reinald y breỽys y uraỽt. a hỽnnỽ
a|gymerth yn wreic idaỽ merch lywe+
lyn ab Jorwoerth tywyssaỽc gỽyned
Y ulỽydyn honno y kynhalyaỽd y try+
dyd Jn·nossens bap gyffredin gyghor
o|r hoỻ gristonogaeth hyt yn eglỽys
rufein. ac yno yd atnewydỽyt kyfreith+
eu yr eglỽys. ac yd|ymgyghoret am|ryd+
hau kaerussalem a|daroed y|r saras+
sinyeit y gywarsagu yr ys|ỻawer o
amseroed kyn|no hynny. Ẏ ulỽydyn
honno y kynnuỻaỽd ỻywelyn ab Jorỽ+
oerth a chyffredin tywyssogyon kymry
diruaỽr lu hyt yg|kaeruyrdin. a ch+
ynn penn y pumhet dyd y cauas y
casteỻ ac y byryaỽd y|r ỻaỽr. ac odyna
y torryssant gasteỻ ỻan ystyffan. a tha+
lacharn a seint cler. ac odyna nos ỽyl
thomas ebostol yd aethant y geredigy+
aỽn ac ymlad a|r casteỻ a|orugant. ac
yna y gỽrhaaỽd gỽyr kemeis y lywelyn
ab Jorwoerth. ac y rodet idaỽ gasteỻ
trefdraeth. a hỽnnỽ o gyffredin gyg+
hor a yssigỽyt. A phan welas casteỻ+
wyr aber teifi na eỻynt gynhal y
casteỻ. y rodi a|wnaethant y lywelyn
ab Jorỽoerth duỽ·gỽyl ystyffan. a thran+
noeth duỽ·gỽyl Jeuan ebostol y rodet
casteỻ kil gerran idaỽ. ac odyna yd
ymchoelaỽd ỻywelyn ab iorwoerth. a
hoỻ tywyssogyon kymnry a|oed ygyt ac
ef yn hyfryt lawen y gỽlatoed drache+
fyn drỽy uudugolyaeth. a ỻyma e+
nỽeu y tywyssogyon a vuant yn yr
hynt honno o ỽyned. ỻywelyn ab iorỽ+
oerth tywyssaỽc gỽyned. a howel
ab grufud ab|kynan. a ỻyỽelyn ab