Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 72r

Brut y Tywysogion

72r

285

chefynn a|diruaỽr an·reith gantunt. ac
yna y|deuth gilbert iarỻ uab gilbert
araỻ y|dyfet. ac y darestygaỽd y wlat ac
yd|adeilaỽd kasteỻ caer uyrdin. a|chas+
teỻ araỻ ym mab udrut. Y vlỽydyn
rac ỽyneb ỽyneb y bu uarỽ sulyen
richmarch mab y seint padarn mab
maeth yr eglỽys. a|gỽedy hynny ath+
ro arbennic. gỽr oed aeduet y geluy+
dyt. Ẏmmadrodỽr dros y genedyl.
a|dadleuỽr kymedrodwyr. hedychỽr am+
ryuaelon genedloed. adurn o|vrodye+
u eglỽyssolyon a|r rei bydolyon. y dec+
uet dyd o galan hydref. Gwedy kym+
ryt Jachỽyaỽl benyt ar y|gyssegredi+
gaeth gorff a|chymym* corff crist ac
oleỽ ag aghenn. ac yna y ỻas Meuruc
uab madaỽc. uab ridit. yr hỽnn a|elw+
it meuruc tybodyat drỽy vrat. y gan
y wyr e hun. ac yna y ỻas maredud
uab madaỽc uab Jdnerth. y gan hu
o mortymer. Y vlỽydyn honno y go+
resgynnaỽd cadeỻ uab grufud gas+
teỻ dinỽeileir yr hỽnn a|ỽnathoed
gilbert Jarỻ. Y·chydic wedy hynny
y goruu ef a howel ab owein gaer
vyrdin drỽy gadarn ymrysson. we+
dy ỻad ỻawer o|e gelynyon a|brathu
ereiỻ. Y·chydic o|dydyeu wedy hyn+
ny. y|doeth yn|deissyfyt diruaỽr lu+
ossogrỽyd o|r freinc a|r fflemisseit
y ymlad a|r ˄casteỻ. ac yn|dywyssogy+
on yn|y blaen meibon geralt ystiw+
ert. a|gwilim ab aed. a|phan welas
Meredud uab gruffud y gỽyr y
gorchymynyssit udunt gadỽryaeth
y casteỻ. a|e amdiffyn. y elynyon yn
dyuot mor deissyfyt a hynny. Gyr+
ru callon yn|y gỽyr a|oruc a|e han+
noc y ymlad. a bot yn|drech gan  ̷+
taỽ y vryt no|e oet. kanys kynn
bei bychan y oet. Eissoes yd oed
gantaỽ weithret marchaỽc. ac  ̷
yn angrynedic dywyssaỽc yn an+
noc y wyr y ymlad. ac yn kyrchu
e hun y elynyon yn arueu. a|phan

286

welas y elynyon bychanet oed y nifer
yn amdiffyn o vyỽn y casteỻ. drycha+
fel yscolyon ỽrth y muroed a|ỽnaeth+
ant. ac ynteu a|odefaỽd y elynyon y
yskynnu tu a|r bylcheu. ac yn|dilesc
ef a|e wyr a ymchoelassant yr yscolyon
yny syrthaỽd y gelynyon yn|y claỽd
gan yrru fo ar y|rei ereiỻ. ac adaỽ
ỻiaỽs o·nadunt yn veirỽ. a|r hynn a
dangosses idaỽ y|detwyd dyghetuen
rac ỻaỽ ar gaffel daỽn o·honaỽ. ar
wledychu yn|y deheu. kanys goruu
ac ef yn vab. ar laỽer o|wyr profedic
yn ymladeu. ac ynteu ac ychydic o
nerth gyt ac ef. Yn diwed y vlỽydyn
hon·no y bu uarỽ run uab owein. yn
was Jeuanc clot·uorussaf o genedyl
y brytanyeit. yr hỽn a|uagyssei uoned
y rieni yn|arderchaỽc. Kanys tec o+
ed o ffuruf a drych. a hynaỽs o ymadro+
dyon. a huaỽdyr ỽrth baỽb. Rac·we+
laỽdyr yn rodyon. Vfud ymplith y
dylỽyth. Balch ymplith y estrony+
on. A therỽyn garỽ ỽrth y elynyon.
Digrif ỽrth y gyfeiỻon. Hir y dyat.
Gỽynn y liỽ. Pengrych melyn y waỻt.
Hir y ỽyneb. Goleisson y lygeit ỻy+
danyon a ỻaỽenyon. Mynỽgyl hir
praff. Dỽy·vron lydan. Ẏstlys hir.
Mordwydyd praffyon. Eskeired hi+
ryon. ac oduch y draet yn veinon.
Traet hiryon a byssed unyaỽn oed
idaỽ. a|phan doeth y chỽedyl y irat
agheu ef at y|dat owein. ef a|godet
ac a|dristaaỽd yn gymeint. ac na aỻei dim
y hyfrytau ef. na|thegỽch teyrnas
na digrifỽch. na chlaear didanỽch
gỽyrda. nac edrychedigaeth maỽrw+
eirthogyon betheu. namyn duỽ rac+
welaỽdyr pob peth a drugarhaaỽd
o|e arueredic defaỽt a|drugarhaaỽd
ỽrth genedyl y brytanyeit. rac y
choỻi. megys ỻog heb lyỽyaỽdyr
arnei. a gedwis udunt owein yn
dywyssaỽc arnunt. Kanys kyn kyr+
chassei anniodefedic dristit vedỽl y