Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 24r

Brut y Brenhinoedd

24r

93

yn haỽd hynny tra veynt yg|gỽarcha+
e ueỻy. ac y|r wys honno y doethant
yn|ỻỽyr paỽb o|r a|hanoed o genedyl y
brytanyeit. a gỽedy eu dyuot hyt y+
no. a gỽneuthur amryuael beiraneu
  ymlad a|r gaer yn|drut ac yn galet
a orugant. a gỽedy gỽelet o wyr ru+
fein hynny. annoc a|ỽnaethant y eu tyỽ+
yssaỽc ymrodi ohonaỽ yn trugared as+
clepiodotus. ac erchi eu goỻỽg ymde+
ith o|r ynys heb dim da gantunt na+
myn eu heneideu. kan daroed oỻ eu
ỻad namyn vn ỻeg. a|oed ettỽa yn
ymgynal. ac ỽrth y kyghor hỽnnỽ
yd ymrodassant yn|ewyỻys y brenhin
a|r brytanyeit. ac ual yd|oedynt yn
kymryt kyghor am eu goỻỽg. Sef
a|ỽnaeth gỽyr gỽyned eu kyrchu. Ac
ar yr vn frỽt a gerdei drỽy lundein
ỻad gaỻus tyỽyssaỽc a|e hoỻ gedym+
deithon. ac o|e enỽ ef y gelỽir y ỻe
hỽnnỽ yr hynny hyt hediỽ yg|kymra+
ec nant y keilaỽc. a gal·brỽc yn saes+
nec. a gỽedy goruot ar ỽyr rufein
ac eu ỻad. y kymerth asclepiodotus
coron y deyrnas a|e ỻyỽodraeth drỽy
ganat a|duundeb pobyl ynys brydein
a thraethv y kyuoeth a|oruc o vnyaỽn
wirioned a hedỽch drỽy yspeit deg
mlyned. a gỽahard cribdeil y treissỽ+
yr. a phylu clefydeu y ỻadron a|oruc
drỽy hynny o amser. ac yna y kyuo+
des creulonder dioclicianus amheraỽ+
dyr rufein. drỽy yr hon y dileỽyt cris+
tonogaeth o ynys brydein. yr hỽn a gy+
nhallyssyt yndi yn gyuan yr yn oes
les les vab coel y brenhin kyntaf a
gymerth cret a bedyd yndi. Kanys
Maxen tyỽyssaỽc ymladeu yr amhera+
ỽdyr creulaỽn hỽnnỽ a doeth y|r ynys
a ỻu maỽr gantaỽ. ac o arch a gorch+
ymyn yr amheraỽdyr y diuaaỽd yr
eglỽysseu ac ỽynt ac a|gahat o lyfreu
yr yscrythur lan. ac y·gyt a hynny y
merthyrynt etholedigyon effeireit. a
christonogyon fydlaỽn oed ufud da+

94

rystygedic udunt y·dan wed mab duỽ
mal y kerdynt yn|doruoed y deyrnas
gỽlat nef. ac yna y damlyỽychỽys
mab duỽ y drugared hyt na|mynei
bot kenedyl y brytanyeit yn ỻychw+
in o dyỽyỻỽch pechodeu. namyn go+
leuhau o  nadunt e hunein eglur+
af lampe  u gleinyon verthyri.
ac yr aỽr  hon y mae bedeu y rei
hynny ac eu hescyrn ac eu creireu
yn|y ỻeoed y merthyrỽyt yn gỽneu+
thur diruaỽr wyrtheu a|didanỽch
y|r neb a|edrychei arnadunt. pei na
bei gỽynvanus ac ỽylofus y gristo+
nogyon clybot ry wneuthur o es+
traỽn genedyl paganyeit. a|r|fydla+
ỽn gristonogyon ac eu priaỽt ge+
nedyl e hunein y kyfryỽ. ac ymplith
y bonedigyon bobloed merthyri o
wyr a gỽraged y diodefỽys seint al+
ban. ac ygyt ac ef Julius ac aaron
o gaer ỻion ar ỽysc. ac yna y kym+
erth seint alban amphibalus yd|oe+
dit aỽr py aỽr yn|y dỽyn o|e verthy+
ru ac y kudyỽys yn y dy e hun. a
gỽedy na thygyei hynny y kymer+
th y wisc ymdanaỽ e hun ac yd|ym+
rodes y|merthyrolyaeth drostaỽ. gan
eleỽychu crist y gỽr a rodes y ene+
it dros y deueit. ac odyna y deu+
ỽr ereiỻ drỽy aneiryf boeneu ar
eu korfforoed a eỻygỽyt y wlat
nef drỽy verthyrolyaeth. ~ ~ ~
A c odyna y kyuodes koel Jarỻ
kaer loyỽ yn erbyn asclepio+
dotus. a gỽedy ymlad ac ef
y ỻadaỽd ac y kymerth e hun coron
y deyrnas. a gỽedy clybot hynny
yn|sened rufein ỻaỽenhau a|orugant
o ageu y brenhin a|gynhyruyssei
eu harglỽydiaeth. a gỽedy dỽyn ar
gof o·nadunt eu coỻet yr pan goỻys+
synt arglỽydiaeth ynys brydein
anuon a|orugant constans sened+
ỽr. y gỽr a oresgynyssei yr yspaen
ỽrth rufein gỽr doeth gleỽ oed hỽnnỽ