Breudwd Welsh Prose 1300-1425
Cymraeg

Oxford Jesus College MS. 111 (The Red Book of Hergest) – page 245v

Delw'r Byd

245v

986

1
Kyntaf teyrnas o·honei y tu a|r gogled y mae
2
mynyded ris. ac auon tanais a gauas y
3
henw o danaẏ urenhin. O tanais auon y
4
mae tithia issaf. a gerda parth a|r|deheu
5
hyt yn|auon danubii. Yno y mae y|kymydeu
6
hynn. alania. dascia. gothia. O auon da+
7
nubi hyt yn alpes y mae germania uchaf.
8
a|gauas y henỽ o|dyuyat y|bobyl. kyfarwynep
9
a|r gorỻewin. reno auon a|e theruyna. y tu
10
a|r|gogled auon albia a|e|teruyna. Yno y
11
mae brenhinyaeth sueuia. o vn enỽ a|e bren+
12
hin a|elwit sueuus. Yno y mae yr almaen.
13
arecia. Yno y kyuyt danubius auon o|r dayar.
14
ac y honno y daỽ tri ugeint. ac yn seith aber
15
y gỽahanant y gyrchu mor ynys pont.
16
Yno y mae narcus. a banaza. yn honno y
17
mae ratispona. Yno y mae ffreinc dỽyreiny+
18
aỽl. ac yn nessaf y honno turnica. Odyna
19
Saxonia. O albia y mae germania issaf. ar|y
20
tu a|r|gogled. Y mor a|gae arnei. Yno y|mae
21
denmarc. a ỻychlyn ygkylch auon danubi.
22
kyuarwyneb a|r dỽyrein hyt ym mor gro+
23
ec y mae messia. Odyna pannonia. a
24
uulgaria. o·dyna tracia. o* chorstinobyl.
25
a gauas y henỽ y gan constantinus amher+
26
aỽdyr. Yn|y mor perued y mae groec. a|ga+
27
uas y henỽ o enỽ y brenhin. a|chynt y ge+
28
lwit tethim. a thu a|r deheu yn|y mor maỽr
29
y teruynir. Yno y mae prouins dalmacia
30
o enỽ y dinas a|elwit damacia. Yno y|mae
31
ypirus a|ennwit y gan pyrr uab achel.
32
Yno y mae aconia o enỽ y dinas a adeilassei
33
helenus uab ector. ac o|garyat caon y uraỽt
34
y dodes arnaỽ caonia. Yno y mae molosia
35
o un enỽ a|r|dinas a|adeilỽys molosus uab
36
pyrr yd ennỽit y wlat. Yno y mae ellaida
37
a|ennỽit y gan ellada vrenhin mab deucalion.
38
Honno yỽ accita y gan acti urenhin.
39
Yno y|mae dinas athenas a|adeilwys
40
cẏcrop vrenhin. Yno y mae boecia a|ennỽ+
41
it y|gan yr ych. kanys yno y|doeth cathmus

987

1
vab agenor. ac y kauas ych. ac yd aberthỽys
2
hỽnnỽ y|r dỽyweu. ac yd adeilwys thebas. ac
3
y hennwis boethiam. a|r vn|ỻe|hỽnnỽ a|elw+
4
it aonia o|r ffynnaỽn aon a gyssegrỽyt o
5
weneu. Yno y mae gỽlat penelopensis
6
a|ennwit y gan penelope vrenhin. ac o|r|di+
7
nas a|oed un enỽ ac ef. Yno y mae thesalia
8
o enỽ y brenhin. Yno y mae macedonia.
9
ac emachia. yn|y ỻe y mae mynyd olẏmphus.
10
yssyd uch no|r wybyr. Yno y mae corinthia.
11
ac archadia. a cẏconia. Odyna y mae
12
pannonia issaf. Odyna gỽlat yr eidal
13
a|elwit groec uaỽr gynt. o·dyna y|dodes sadỽrn
14
arnei saturnia. Odyna yn|y|diwed adan
15
italus brenhin siclorỽm yd ennỽit hi yn eidal.
16
Honno a|gerda o vynyd mynneu hyt y mor
17
maỽr. Yn honno y mae ruuein a|adeilỽys
18
romulus. ac a|e henwis o|e enỽ e|hun. Padus
19
ac eridanus auonoed yr eidal. a doant o vy+
20
nyded apenn y uenecia odyna. Yn|yr eidal y
21
mae gỽlat tỽscan. yno y mae campania. ac
22
yno y mae y pỽyl. a honno a|elwit imbria a|daỽ
23
ffrỽyth arnei teirgỽeith yn|y ulỽydyn. Yno
24
y mae y tuscia. a|longobardia. o hyt eu baruev.
25
y gelwir ueỻy. a|r hen dinassoed maỽr a|enỽit
26
herỽyd eu ffuruf. ac eu hansaỽd. Odyna ru+
27
uein a|ennwit o ffuryf ỻeỽ kanys megys brenhin yỽ.
28
ar yr anniueileit. val hynny y mae pennaf
29
ruuein. Brondusiỽn yssyd ar|ffuryf carỽ.
30
Cartago yssyd ar|ffuryf ych. Tro. ar osged
31
march. Remis auon a|daỽ o vynneu. ac a
32
gerda yn erbyn y gogled y|r mor. Odyna y
33
mae gallia. honno a gerda o vynyd iubiter.
34
ac yn erbyn y gogled y uor brytaen y teruyna.
35
Honn a elwyt ffreinc o enỽ ffranckus vren+
36
hin. pan doeth hỽnnỽ gyt ac eneas o tro yd
37
adeilỽys ger ỻaỽ renỽm. a ffreinc a dodes ar+
38
nei. O honn y tu a|r gorỻeỽin y mae ffreinc
39
liỽn. a honno heuyt a elwir comacta. Odyna
40
y·rỽng rodỽm a|liger y mae gỽasgỽin. ody+
41
na y mae yr yspaen. Honno a gerda hyt y|mor
42
[ y gorỻewin.