Breudwd Welsh Prose 1300-1425
Cymraeg

Oxford Jesus College MS. 111 (The Red Book of Hergest) – page 122r

Delw'r Byd

122r

504

1
yn|dragywyd. ac ad|ant yg gwloed* ereill
2
pell. kanys ffison yr honn a|elwir ganges
3
yr india o vynyd corahes y daỽ. ac yn|y dỽy+
4
rein yd|a yn|y mor. Ac yno yr honn a|elwir
5
nilus gerỻaỽ alans mynyd y kyuyt.
6
ac yn|y|ỻe yd|a yn|y dayar y kerda yn dir+
7
gel hyt yn|traeth mor rud. a gỽedy yd
8
el ygkylch ethiopia gỽlat y bleỽmonye+
9
it trỽy yr eifft y ỻithyr yn seith le. ac yd|a
10
yn|y mor maỽr ger ỻaỽ alexandriam.
11
Tigris ac eufrates. ffynnhonneu o bar+
12
co. a|chaỽsaco mynyded yn|armenia y
13
deuant. A|pharth a|hanner ytt gerdant
14
ac yn|y mor yssyd ym|perued yd|ant.
15
A gỽedy paradỽys y|mae ỻawer lle dif+
16
feith rac amryỽ aniueileit a seirff.
17
O Dyna y mae Jndia. a gauas y
18
henỽ y gan Jndo avon a|daỽ o vy+
19
nyd kaỽcas y septriones. a pharth a han+
20
ner dyd y kerda. ac y|morvd yd|a. ac y
21
gan Jndia y daỽ indicus mor yn|yr hỽnn
22
y|mae temperanee ynys. a|deudec dinas
23
yndi. ac yn|honno y byd deu haf. a|deu
24
ayaf bop blỽydyn. ac ympob amser y
25
byd glas. Ac yn|y|mor hỽnnỽ y mae crisa.
26
argira ynyssed ffrỽythlaỽn o eur ac a+
27
ryant. ac yn|wastat y blodeuant. ac yno
28
y|megir dynyon a|liwir o|r ỻiỽ y mynnont
29
Yno y keffir bideliỽm. a maen o·nichimus.
30
bideliỽm prenn a gỽynt da gantaỽ. a
31
ỻiỽ du arnaỽ. kymeint ac oliwyden. O+
32
nix yssyd a ỻiw ewin dyn arnaỽ. yno y
33
maent mynyded eur. ac ny eiỻ neb eu|kyr+
34
chu rac seirff. ac aniueileit ereiỻ. Yn|yr
35
Jndia y mae mynyd caspius. ac y gan
36
hỽnnỽ y daỽ kaspiỽm mor. ac y·rỽng
37
hỽnnỽ a|mor|got a magot y gỽarchaew+
38
ys alexander maỽr kenedloed kreulaỽn.
39
Y|rei hynny a ymborthynt ar|gic dynyon
40
a|chic aniueileit yn amrỽt. Ac yn|yr|india
41
y|mae pedeir brenhinyaeth. a deugeint o
42
boploed ỻaỽer. Germanos. Orectas.
43
Coactras. a choedyd y|rei hynny a|ant
44
y|r awyr. ac yn|y mynyded y maent pig+
45
mones dynyon a|deu guput yn eu hyt
46
A|r rei hynny a ymlad a|grues. y rei a

505

1
ymdygant yn eu teir blỽyd. ac a hena+
2
ant yn eu wyth mlỽyd. ac yg|gwlat y
3
rei hynny y tyf y pybyr gỽynn. ac rac
4
y tan a ennynher yndaỽ y losgi y pry+
5
uet a|r seirf. yna y|duant y pybyr. Y+
6
no y maent heuyt macrobios. dyny+
7
on a deudec cuffut yn eu|hyt. a|rei hynny
8
a ymladant a griffes. y|r rei y mae ud+
9
unt kyrff llewot. ac ewined. ac adaned
10
eryrot. Yno y mae agrectas. a bargi+
11
uonas y rei a|ant yn|y tan oc eu bod yr
12
karyat y rei ereill. Ereiỻ yssyd yno
13
a|ladant eu rieni pan henhaont. a gỽ+
14
neuthur gỽled oc eu kic. ac enwir y
15
barnant ar ny wnel ueỻy. Yno y mae
16
ereiỻ a yssant pysgaỽt amrỽt. ac a
17
y·vant heli. ac yno y maent aghyg+
18
hylyeu rei tebic y dynyon. Ereill te+
19
bic y anniueileit gỽyỻt. Rei a|uyd
20
udunt wynebeu eu traet tra|e|kefyn.
21
ac ỽyth troet a|vyd udunt. ac ewined
22
crỽnn. a|chrỽyn aniueileit udunt yn
23
wisc. ac ual ki y kyuarthant. Ac yno
24
y mae gỽraged a|esgorant meibon
25
ỻỽyt. a duon uydant yn hen. a|hỽy y
26
bydant yn|vyỽ no nini. Ereiỻ a|ys+
27
sant eu plant pumweith. ac ny byd+
28
ant vyỽ namyn seith mlyned. Ereiỻ
29
yssyd yno vn ỻygeidaỽt*. yno y|mae
30
arismabi. a|c·iclopes a whethroet udunt.
31
ac ar|eu hun troet kynt no|r gỽynt y
32
kerdant. A|phan eistedhont nyt reit
33
udunt wasgaỽt. namyn drychauel
34
gwadneu eu traet vch eu|penn.
35
Ereiỻ yssyd yno heb penn. ae eu|ỻyge+
36
it yn eu hysgỽydeu. a|deu tỽỻ yn eu dỽy+
37
vronn yn|trỽyn a geneu. a|bleỽ ysgry+
38
grybul arnunt. Ac ereill yssyd ger
39
ỻaỽ ffynnaỽn ges auon. ac nyt oes
40
ymborth udunt. namyn gỽyn ryỽ a+
41
valeu. a|r fford y kerdont y dygant
42
yr aualeu. Ac yno y|mae aniueil a|el  ̷+
43
wir Cencrocrata. a chorff assen idaỽ.
44
a|chlunyeu karỽ a|e dỽy·vron. a chor+
45
gen ỻeỽ. a|thraet march. a chorn
46
maỽr fforchaỽc. a|chilyeu y eneu hyt
47
y deuglust.