Breudwd Welsh Prose 1300-1425
Cymraeg

Oxford Jesus College MS. 111 (The Red Book of Hergest) – page 113v

Ystoria Carolo Magno: Can Rolant

113v

470

1
gennyt y odef gwedy as gwelych. a thorri
2
yr inseil a|oruc ac edrych y|llythyr yn|hir
3
A phan|wybu dyaỻ kỽbyl o|r ỻythyr. ym+
4
gnithyaỽ a|oruc a gwallt y|benn ac a|bleỽ
5
y varyf a|drycyruerth a chyuodi yn|y seuyỻ
6
a dywedut ual hynn. ystyr y drycyruerth
7
vy ffydlonyon gỽarandeỽch y traha a|r
8
syberỽyt y mae Chyarlys yn|y anuon
9
attaf|i yn|y ỻythyr hỽnn gyt ac a|dyỽa+
10
ỽt y gennat heb y|ỻythyr. Dỽyn ar
11
gof etwa y mae ef ỻad Basin. a Basil
12
y vraỽt. ac erchi y minneu anuon al+
13
galiff vy ewythyr hediỽ o|e|dihenydu
14
am eu dihenydu hỽynteu o|m kynghor
15
ynneu. A thygu y mae na|byd un dy+
16
gymot y·rom heb hynny. na bywyt
17
y minneu. Ac ỽrth hynny aỽn y gym+
18
ryt kyghor pa|delỽ yd attepom. Ac y+
19
na yd aeth ef hyt y·dan o·liwyden oed
20
yn agos yno. ac y·chydic ygyt ac ef o
21
wyr prud a|phennaturyeit y wyr ef. ac
22
ymplith y niuer hỽnnỽ yd|oed alga+
23
liff ewythyr y brenhin. a Beligant y
24
gỽr kyntaf a dechymygaỽd y brat hỽnnỽ.
25
Jaỽnaf yỽ galỽ atam ni yma gennat
26
y|ffreinc yr hỽnn a ymaruoỻes yr doe
27
a|myvi heb·y beligant am an|ỻes rac
28
ỻaỽ. Galwer ynteu heb·yr algaliff. ac
29
yna Beligant a|e|duc ger y ỻaỽ deheu i+
30
daỽ yny uu rac bronn Marsli. a wrda
31
heb y brenhin na dala|lit na|bar wrthym
32
yr y|geiryeu dryc·anyan a|dywetpỽyt
33
gynneu. ac ediuar yỽ gennyf uyn
34
dryc·anyan. Myn vy|manteỻ i mi a|th
35
dienwiỽaf. yr honn a uarnỽyt yn|werth+
36
uorussach no|e chymeint o eur neu o vein
37
maỽrweirthaỽc. a rodi y uanteỻ a|oruc
38
am vynỽgyl y tywyssaỽc. a|e gyflehau y
39
eisted yn|enrydedus y|tu deheu idaỽ y·dan
40
yr oliwyden. Ac yn|diannot ar yr eil ym+
41
adraỽd dywedut ỽrthaỽ ual hynn.  ỽ+
42
enwlyd heb ef na|phedrussa di beỻach
43
hyt tra vỽyf vyỽ i ymrỽymaỽ a mi
44
yg|gwir gedymdeithas. ac ny mynnaf|i
45
neiỻtuaw vyg kyghor y ỽrthyt ti o|hynn
46
aỻan. ac ỽrth hynny ymadrodỽn weith+

471

1
on am yr hen Charlys hỽnn a dengys
2
y lỽydi y uot yn ymdreiglaỽ yn heneint
3
ac a|gredỽn ni ry gerdet o·honaỽ yn|y oes
4
deucant mlyned. a ỻawer o deyrnassoed
5
a vlinod yn ỻauuryaỽ. a ỻawer o vrenhi+
6
nyaetheu a darestygaỽd. a ỻawer o vren+
7
hined a|gymheỻod y aỻtuded. ac amser
8
oed idaỽ orffowys weithon a|threulaỽ diỽ+
9
ed y oes trỽy leỽenyd a|digrifỽch. Nyt
10
y ryỽ wr hỽnnỽ heb·y gỽenỽlyd yỽ Chy+
11
arlys. ac nyt oes o heneint ar·naỽ ef
12
yd|areneigyo ˄ef yr bygỽth ỻauur yr ar+
13
uthret vo. ac yr y Juanghet a|e gadarnet
14
a|e yrdet nyt oes a|aỻo gwrthỽynebu y
15
Chyarlys. a mỽy yssyd o gampeu da ar
16
Chyarlys noc a|eiỻ tauaỽt y dywedut.
17
ac ny eiỻ neb gỽybot meint o|rat a donyeu
18
a|gauas ynteu y gan rodyaỽdyr yr hoỻ
19
donyeu. Ny dywedaf y·nneu na|eỻit pylu
20
ruthur o|e aỻu ef pei estygit ryuic Rolant
21
yr|hỽnn yssyd deheu y chyarlys. ac y gỽ+
22
na o|e nerth a|e gedernit yr hỽnn a vedy+
23
lyo yn|y vedỽl ef a|e|gỽna yn|y weithret
24
a honneit yỽ o|e syberỽyt ac amlỽc. A pha
25
le bynnac y kerdo Chyarlys a|e lu. Rolant
26
ac Oliuer a|r|deudec gogyfurd a|geidỽ yr
27
ol rac deissyvyt gyrch y gan gan mil o
28
uarchogyon aruaỽc. ac nyt oes a|ymvei+
29
dyo ym·broui a chedernit Rolant. kanys
30
honneit yỽ y glot a|e deỽred. ac ny adaỽd
31
y orchyuygu eiryoet val y gỽys o ragor
32
molyant ympop ỻe. Ẏ mae y mi heb·y Mar+
33
sli bedwar can|mil o baganyeit nyt haỽd
34
kaffel marchaỽclu degach na|chyỽeiryach
35
na gỽychach. a phony thebygy di gaỻu
36
o·honaf|i ym·erbynyeit a Chyarlys ac a|e
37
lu ym|brỽdyr*. Peỻ Jaỽn heb·y gwenỽ+
38
lyd. Ny aỻei aỽch anffydlonyon chwi
39
ym·erbynyeit a|r|geniuer ffydlaỽn yssyd
40
yno. Ac ỽrth hynny keissỽch chỽi goruot
41
o gaỻder y ỻe ny aỻoch oruot o|ch nertho+
42
ed. Rodỽch y Chyarlys wystlon oc aỽch
43
meibon. a rodỽch laỽer o da ual na aỻer
44
y gywerthydy·aỽ. ac ef a ymchoel dra+
45
chefyn y ffreinc. ac ef a|edeu yn ol Rolant
46
a|r deudec gogyfurd y·gyt ac ef ual y