Breudwd Welsh Prose 1300-1425
Cymraeg

NLW MS. Peniarth 10 – page 51v

Ystoria Carolo Magno: Can Rolant

51v

ueu. yn·y digwydawd rann o bop parth yr kledyf o·nadunt
yn wahanedic. Yn|y kyuyryw dyrnawt hwnnw eb·y rolant
yd atwen. i. dy ỽot yn gedymdeith ymi. Trwy ryw dyrno+
dyeu hynny y gobryny di. anwylyt gan chiarlymaen. ac
yd ym·getwy ac ef. Ac odyna ymoralw a orugant yn
gyuun ar ỽynyd llewenyd. a phawb oc eu llu yn eu hol
wynteu. O·dyna gereint ac engeler a gyrchassant timot
ỽn o|r paganieit. Ac ỽn onadunt a|e brathawd yn|y dare+
an. ac arall yn|y lluric trwydaw berued. ac a|e bwreas+
sant yn varw y ar y ỽarch Ac yn nessaf y hwnnw y lla+
dawd yr archescob sidroel eu dewin wynteu a dwyllawd
yna y dewindabaeth y agheu. Yna ymlad a oruc yd deu
lu yn aghyphelib. y naill yn llad; ar llall yn keissio eu
hamdiffin y gan eu gelyneon Rolant ac oliuer ar arch+
escob y am hynny. y deudec gogyuurd ar freinc ereill oll
heb orffowys o danu a gyuaruei ac wynt oc eu gwrth+
wynebwyr. Ny bu na nerth. na brwydr na chedernyt
A allei amdiffin neb o|r paganieit y gan eu hageu eithyr
fo o·nadunt ỽal y gellynt A phan weles y paganieit eu
gorthrymu o|r freinc yn ormot. ffo a wnaethant a dan+
gos eỽ keuyneu yr freinc. ac adaw y|maes. Ar budygo+
leon. a|e herlynawd wynteu heb chwenychu eu llesteirio
o amgen garchar ac agheỽ. A llawenhau a oruc y fre+
inc o gaffel y ỽudygolyaeth gyntaf Ar dyghetuen
a gythrudeawd eu llewenyd gan ym·gymyscu gwrthw+
yneb. y eu hyrwydder. Canys gorthymder gelyneon
o newyd a doeth attunt yn dissyuyt. ac eu kyrchu yn
ỽriwedic ỽylin. yn an·amdiriedus. ac yn arueu br+
iwedic. Och a duw mawr a gollet an·escor a doeth yr
freinc yn|y lle hwnnw o golli y gniuer canorthwywr
a golles y brenin chiarlymaen yn|y lle hwnnw. Y|mae
oleu y colledeu a doethant gwenlwyd yn em·dan+
gos ettwan. Och a duw mor da y talut idaw yn+
teu yn|y diwed pwyth y ỽratwreaeth. Yn|y diwed
yn|y wlat a|e ỽedeant e|hun y barnwyt y groc ar y
decuet ar rugeint o|e oreugwyr. Ar brenin kyt bai
trist ganthaw a gwrthwynep. a gwplaawd y ỽrawt
honno. Ac uelly y digolledut o gollet arall ac y didan+
ut o dolur arall y dolur ynteu. Ac o|r cann|mil hagen