Breudwd Welsh Prose 1300-1425
Cymraeg

Oxford Jesus College MS. 111 (The Red Book of Hergest) – page 16r

Brut y Brenhinoedd

16r

61

oed o·beith y aỻu eniỻ y deilygdaỽt dra+
chefyn. a gỽedy menegi y baỽp o tyỽys+
sogyon freinc ar neiỻtu. ac na|chauas
na phorth na nerth. o|r diỽed y deuth hyt
at tyỽyssaỽc byrgỽyn. a gỽedy gỽrhau
y hỽnnỽ a honaỽ*. kymeint a|gauas o ga+
ryat. a chetymdeithas. ac nat oed eil gỽr
nessaf y|r brenhin namyn ef. yny oed e+
uo a luneithei negesseu y deyrnas. ac
dosparthei y dadleuoed. Sef y kyfryỽ
ỽr oed vran. tec oed o bryt. a gosged
a chymen a dosparthus oed. ac ethry+
lithyr ỽrth hely a chỽn. ac ac adar mal
y dylyei deyrn. a|r tyỽyssaỽc a gauas y+
n|y gyghor rodi vn verch oed idaỽ yn
wreic y vran. ac ony bei etiued o vab ka+
nhatau y vran y gyuoeth gan y verch o
bei hyn noc ef. ac o bei idaỽ ynteu adaỽ
porth y vran y oresgyn y gyuoeth e|hun
a hynny o gyttundeb Jeirỻ a|barỽneit
a marchogyon urdaỽl. ac odyna ny bu
ben y vlỽydyn yny uu varỽ tyỽyssaỽc
byrgỽyn. a|r gỽyr a garei uran gynt
yn vaỽr o|e gedymdeithas. ny bu anaỽd
gantunt darestỽg o|e ỽrolyaeth. a gỽedy
tynnu paỽb yn vn ac ef. Medylyaỽ a oruc
dial ar veli y sarhaet. ac yna heb annot
drỽy gyghor y wyrda kygreiraỽ a|r fre+
inc val y kaffei yn hedỽch kerdet drỽy+
dunt a|e lu hyt yn draeth flandrys y|r
ỻe yd|oedynt eu ỻogeu yn|baraỽt. a gỽe+
dy eu dyuot yno hỽylaỽ yny doethant y
ynys prydein. a phan doeth y chỽedyl at
veli kynuỻaỽ a|ỽnaeth ynteu ieueng+
tit a deỽred ynys prydein yn|y erbyn ef.
a phan welas tanwen mam y gỽeisson
y bydinoed yn chỽanaỽc ac yn|bara+
ỽt yn ymgyuaruot bryssyaỽ a|oruc hi+
theu drỽy ergrynedigyon gameu hyt
y ỻe yd|oed vran y mab a oed damunedic
genti y welet. a noethi y dỽy·uron
drỽy dagreu ac igyon. ac erchi idaỽ
koffau mae yn|y chaỻon y creỽyt yn
dyn o|beth nyt oed dim. ac erchi y cha+
redic vab koffau y poen a|r gofut a
gaỽssei yn|y ymdỽyn naỽ mis yn|y chal+

62

lon. A chan hynny erchi idaỽ madeu
y vraỽt y ỻit a|r bar a|oed gantaỽ ỽrth+
aỽ. kany wnathoed ef defnyd bar idaỽ
ef. Kanyt beli ry diolassei ef o ynys
prydein. namyn y gamỽed a|e aghym+
endaỽt e|hun. Pan duc brenhin ỻychlyn
am benn y vraỽt y geissaỽ y digyuoethi.
ac ar hynny sef a|ỽnaeth bran hedychu
ac ufudhau o|e vam. a|bỽrỽ y arueu. a dy+
uot hyt at y vraỽt. a phan welas beli
vran yn dyuot drỽy arỽyd dagnefed. di+
ot y arueu a|ỽnaeth ynteu a mynet y ym+
gussanu eỻ deu. a chymot y deu·lu a|dy+
uot y·gyt hyt yn ỻundein. ~ ~   ~ ~ ~
A c ympenn yspeit gỽedy eu|bot yn y+
nys prydein y·gyt. oc eu|kyt·gyg+
hor y kychyỽynassant parth a|fre+
inc a ỻu diruaỽr y ueint gantunt. a
chyt bei drỽy laỽer o|ymladeu y kymeỻ+
assant hoỻ tyỽyssogyon freinc yn we+
daỽl darystygedic udunt. a|chan uudu+
golyaeth ar freinc y·gyt ac ỽynt kyn
penn y vlỽydyn a gyrchassant parth
a ruuein dan anreithaỽ a|ỽrthỽynepei
udunt heb drugared ~   ~ ~ ~
A c yna yd|oed gabius a phorcenna
yn amherodron yn rufein. a gỽe+
dy gỽelet o|r gỽyr hynny na eỻynt
ym·erbynyeit a|beli a bran. dyuot yn
ufud a|ỽnaethant y rodi darystygediga+
eth udunt. ac ufudhau a|ỽnaethant
ac adaỽ teyrget* udunt o rufein pop
blỽydyn gan ganhat sened rufein.
yr gadu tagnefed udunt. a|rodi gỽys+
tlon a chedernit ar gyỽirdeb. a gỽedy
ymchoelut beli a|bran y ỽrth rufein.
a chyrchu parth a germania ediuar+
hau a|ỽnaeth gỽyr rufein gỽneuthur
y dagneued. na rodi eu gỽystlon
veỻy. Sef a|ỽnaethant drỽy dỽyỻ
ỻuydaỽ yn eu hol. a|mynet yn borth
y wyr germania. a phan doeth y chỽ+
edel hỽnnỽ at veli a|bran. Sef a|ỽna+
ethant ỻidiaỽ yn vỽy no meint. am
ry|ỽneuthur ac ỽynt kyfryỽ dỽyỻ a
hỽnnỽ. a medylyaỽ pa ffuruf y geỻynt