Breudwd Welsh Prose 1300-1425
Cymraeg

Oxford Jesus College MS. 111 (The Red Book of Hergest) – page 105v

Ystoria Carolo Magno: Rhamant Otfel

105v

438

yn|da ac ymlad. a hỽynteu a|ỽnaethant
hynny ac a|ymladyssant yn oreu ac
y geỻynt. yna y clywyt trydar uaỽr
a son. yn gostỽg ystandardeu. ac y
gwelit brỽydyr galet yn|dechreu tor+
ri y saỽl belydyr. a|thyỻu y saỽl dary+
an. a rỽygaỽ y saỽl luruc. a bỽrỽ y
saỽl sarascin ac eu ỻad hyt na|ỽna+
eth duỽ yn|dyn dan y nef a aỻei rif
arnunt. Ac yna Eglers a gerdỽ+
ys o le y le ar hyt y pleityeu gỽyr y
geissyaỽ sarassinyeit wedy|r dorri y
wayỽ. ac a|e gledyf yn hoeth yn|y laỽ.
ac ef a arganuv clamados y pagan
a|oed yn kynhal nỽnlyant wedy|r vỽ+
rỽ Reiner o velan y|r ỻaỽr. ac yn dỽ+
yn y varch gantaỽ. Ac ef a|dywaỽt
ỽrthaỽ y gỽnaei ofut a thristỽch idaỽ
kynn kael y march o·honaỽ. ac ef
a|e treỽis ar warthaf y helym o|e laỽn
nerth yny hoỻdes hyt y danned. y corf
a|dygỽydỽys yn|varỽ y|r ỻaỽr a|r ene+
it a aeth y vffernnAc yna y deuth sa+
rassin araỻ idaỽ ynteu. Galatas y enỽ
y gỽr a|oed yn kynnal y wlat a elỽit
tire vaỽr a chymryt e·haỽnrỽyd ma+
ỽr yndaỽ a gleỽder rac y gedymdeith+
on. a gostỽg y waeỽ a|e ossot yghyue+
ir yr Jarỻ a chymeỻ y uarch. a gỽ+
an Eglers yn|y daryan yny torres
ỻet ỻaỽ yn ehalaeth o·honei. a|ỻithra+
ỽ y gỽayỽ y·dan y kyfrỽy. a|e diffrit
ynteu o duỽ rac y ymgyuaruot a|r
kic. Ny aỻỽys ef hagen gynnal vn
o|e warthafleu. na thrigyaỽ yn|y gyf+
rỽy. Namyn bei drỽc bei da gantaỽ
y|r ỻaỽr y|dygỽydỽys. a dywedut yn
uchel a|ỽnaeth Galatas Mefylỽr
yr dỽyn o·honaỽ y molyant. a|r va+
noc* y|gan hỽnnỽ. Ac yna val yd|yt+
toed Englers yn ymdroi ymplith
y niueroed wedy dygwydaỽ y|daryan
y am y vynỽgỽl. ac ual y dyweit aỽ+
dur y ỻyuyr ef a|gauas ysgynnu ar
y|uarch drachefyn pan vrathỽys
talot sarascin gỽr a|ladyssei mỽy

439

no mil o dynyon yr pan vrdyssit. yn varchaỽc
a thrugein o sarascinyeit ereill tu ac
attaỽ. ac a|e gỽeỽyr y|vỽrỽ yr eilỽeith y|r
ỻaỽr. ac ereiỻ a|e|saethaỽd a|dardeu as+
geỻaỽc. ac a|dardeu pedrogyl a|drỽc
Jaỽn y briỽyt ef y dyd hỽnnỽ. Neur
daroed tyỻu y luruc yn|dec|ỻe ar|hugeint
arnei. ac nyt oed ryued uelly kaffel o+
honaỽ ynteu dyrnodeu drỽc a dolur.
Ny chauas ef hagen vrath yr hanphei
waeth yn y|mor o·honaỽ. a phei kaei
ysgynnu ar y uarch ual na chudyei y
gleif y|myỽyn penneu y sarascinyeit
ac y ỻadei benneu y rei Jachaf o·nad+
unt. Ac yna ar yr ymchoel y doeth Jso+
ret. a Gỽaỻter o|liỽns. a dauyd. a Gir+
ard o orliens. a chertolo varuaỽc. A
phob un o·nadunt yn baraỽt y daraỽ yn
dichỽith a|e gledyf. a galỽ ar eu ỻewenyd
a|chymeỻ y paganyeit drachefyn yny
gauas Eglers ysgynnu ar y uarch.
Ac yna Jsoret. a|thalot a|ymgyuaruu+
ant yghyt a phob un a|ỽant y gylid
dyrnaỽt maỽr yn|y daryan o·honunt yny
dorres eu gỽewyr. a|thyỻu eu quireu a
phlygu penneu eu|gwayỽyr yn eu|lluru+
geu. ac na chynnelis udunt na chyfrỽy
na gwarthavyl nac avỽyneu yny vuant
eỻ|deu yghyt y|r ỻaỽr. Ac yn vuan ỽynt
a gyuodassant y vynyd. ac a|dynnassant
deu|gledyf o dur gloyỽ ỻathredic. ac a
ymffustassant ar eu helmeu gemedic
yn|galet. Ac ueỻy y bydynt yn ymfust
ar y maes yny wypit ter·uyn ar hynny
pei na|bei traniver a|e teruysgỽys.
Gỽaỻter o liỽns a|ymỽanaỽd yn erbynn
armagot pagan. ac a|e byryỽys ar|y
dyrnaỽt kyntaf yn varỽ y|r ỻaỽr. a|r
eneit a gymerth y kythreuleit ar hynt.
a pharau yn da a|ỽnaeth y freinc yn
ỻad eu gelynyon. Rei a|drychynt eu
penneu. Ereiỻ am y palueisseu. Ereiỻ
am eu|heis. Nyt yr na|thrychit digaỽn o
bop parth. ual yd oed ulin digaỽn y gys+
dickaf o·nadunt. a|r|goreu a|digonei.
a|r|hoỻ weirglaỽd wedy|r gochi gan wa+