Breudwd Welsh Prose 1300-1425
Cymraeg

Oxford Jesus College MS. 111 (The Red Book of Hergest) – page 100r

Ystoria Carolo Magno: Rhamant Otfel

100r

416

yny gymheỻỽyf arnat tewi ae o|th oruot
ae o|th lad. ae o|beri ytt ymchoelut ar ffyd
gatholic. a gỽna ditheu hynny heb·yr ot+
uel. a chymer dy arueu. dan yr amot hỽnn
Os mivi a|gilya. mi a|ganhadaf ytt vyg
crogi. Heb·yr oliuer balch iaỽn yỽ dy
eiryeu a|heb estỽng o|dim. a ryuedỽch
maỽr yỽ o|r deuant yn|da ytt. Ac yna yr
vn gogyfurd ar dec a arwedassant Rolant
y ystaueỻ. ac a|ỽiskassant ymdanaỽ aruev
tec diogel. uruc a|ỽnathoed Butor luryg+
yd disgybyl Galiant y gỽr kyỽreinaf a
vu o|r grefft honno yn|y oes ef. a neimus
dyỽyssaỽc a|glymỽys y kareieu ygkylch
y vynỽgyl. ac a|dodes helym ech·tywynne+
dic am y benn. a uuassei eidaỽ Golias ga+
ỽr. ac a|gaỽssei Chyarlys pan y ỻadaỽd
Briaỽnt. ac odyna ỽynt a|ducsant idaỽ
dỽryndal y gledyf. yr hỽnn oed ouer y neb
yno y hoffi. ỽrth nat oed yn ffreinc na by+
chan na maỽr ny|s adnappei. ac na ỽyppei
nat oed y gystal hyt y dỽyrein odyno.
A gwedy hynny a|dodyssant am y vynỽg+
yl daryan drom gadarn. wedy yr yskyth+
ru yn|odidaỽc ac eur·ỻiỽ ac ac azur. yn
gyntaf y daroed ysgythru ygkylch y bo+
gel y pedwar|pryf ỽynt. a|r deudec sygyn.
a deudeg|mis y vlỽydyn megys y bei bop
vn onadunt yn kerdet yn erbyn y|gilyd.
Ac yn|y cỽr issaf idi vffern. ac uch laỽ
hynny y|nef a|r dayar. wedy yr gỽmpassu
yn|gyỽreint. n|y deu cỽr ereiỻ y daroed ys+
gythru yr heul a|r ỻoer. a hynny trỽy lauur
maỽr ac ystudyau. n|y harỽest nyt oed
dim eithyr pali odidaỽc. ac ystyslenn oed
o|vaen daimaỽnt calet. ac odyna hỽynt a
ducsant idaỽ paladyr cadarn a|phenn da ar+
naỽ. ac ystondard odidaỽc o goch a|gỽyrd
o|vlaen y gỽaeỽ hyt y dỽrn. a Jerius iarỻ
a ỽisgỽys ysparduneu o eur ac aryant
am y draet. March a|ducpỽyt idaỽ oed
gynt y redei noc y kerdei y kỽarel pan
eỻygit o albrast kadarn. ac na|·naeth
duỽ yn ỻỽdyn araỻ a aei ymgyfredec
ac ef. nac a|e kannhymdaei ardal y ergyt
saeth.  gyfrỽy oed gristal. a|r hoelon

417

oedynt aryant. A|r panel yn bali
maỽr·weirthaỽc. a|r gỽarthafleu
o eur coeth ysgythredic. Ac yna yr
Jarỻ a|ysgynnỽys yn gy|amyscaỽnet
ac na dodes na|e|droet yn|y warthafyl.
ac nat ymauaelỽys a|r goryf. a geỻỽg
neit y uarch yg gỽyd y niuer a|ỽnaeth.
ac ymchoelut at Chyarlys drachefyn
dan chwerthin. a dywedut ỽrthaỽ. Ar+
glỽyd heb ef dyro ym dy genyat a|th|uen+
dith. ac odyna o|r daỽ y sarassin gwedy
hynny y ymlad a|mi. ny byd gwaranrỽyd
idaỽ am y eneit. Nei heb y brenhin y|r
neb a|ỽnaeth y nef a|r dayar y|th|orchym+
mynnaf. a|phoet ef a|thiffero rac drỽc
a|dyrchavel y laỽ a|ỽnaeth a|e groessi.
Ac yna Rolant a vrathỽys y varch tu
a|r weirglaỽd. a hyt yn oet y meibon
a|r morynnyon ar y ol yn|mynet. a|pha+
ỽb onadunt yn|dyỽedut. y Jessu y|th|orch+
ymynnỽn ac y|r arglỽydes veir. a|phoet
ỽynt a|thiffero hediỽ rac agheu. A|r
vn gogyfurd ˄ar|dec a ysgynnassant yn gyf+
lym y·gyt ac ef. ac a|e hebrygassant
hyt y·rỽg y deu dỽfyr yssyd yn kerdet
trỽy baris. y neiỻ o·nadunt yỽ sein.
a|r ỻaỻ a|elỽir Marin uaỽr.  sarascin
ettwa yn|seuyỻ gyr bronn y brenhin.
Ac ef a|dywaỽt ỽrthaỽ yn|ỽychyr. Chy+
arlys heb ef par ym luruc. a|helym.
a tharyan. a chledyf. March da buan
yssyd y|minneu vy hun. nat oes vn
ỽeỻ noc ef hyt ym|beliant. a minneu
a adaỽaf yn|gyỽir ytt ar vy ffyd y ỻad+
af|i rolant a|m cledyf os ky lymet ef
a phann|aeth y gennyf|i kynn aỽr an+
terth. Ac yna ỻidyaỽ a|ỽnaeth y bren+
hin yn|diruaỽr y veint breid na hoỻdes.
a dywedut ỽrth y|pagan. duỽ heb ef a|th
ladho di a|th genedyl yn|gyntaf. rac
meint y|m kyffroeist ar lit a|thristỽch.
Ac eissyoes ar·ganuot beỻisent y verch
a|ỽnaeth y·n|dyuot o|e hystaueỻ parth
a|r neuad. a phan doeth y myỽn echty+
ỽynnu a|ỽnaeth yr hoỻ neuad o|e the  ̷+
gỽch. megys hi vei yr heul aỽr hanner
dyd.