Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

LlGC Llsgr. Peniarth 5 (Llyfr Gwyn Rhydderch, rhan 1) – tudalen 8v

Elen a'r Grog

8v

ac na chaffat yna o niuer eithyr teir mil o wyr. Ac yna y dywat y vrenhines wrth y niuer
hwnnw. Mi a adnabum yn llyureu y prophwydi ry vot ych kenedyl chwi y|n karedic duw ni.
a gwrthlad ohonawch doethineb y wrthych. a gwneuthur drwc ohonawch y|r neb a|ch gwar+
edey o|r drwc. a|e rody y agheu. y neb a rodey lleuuer y ach llygeit o|e haelony. ac ych goleuny
a troassawch yn tywyllwch ywch. a|ch gwironed a troassawch yn gelwyd. Ac o hynny y|doeth+
ywch y|r emelltith yssyd yscriuenedic yn ych dedyf. Etholwch yr awr honn ohonawch
y niver goreu a|wyppo ych dedyf. ac attepont ym o|r a ouynnof udunt.
XVIII.Ac wynteu a aethant yn ofnawc dracheuen dan gaentach y·rygtunt hunein*. ac a de+
tholyssant riuedy mil o wyr. ac y dugant hynny at elen. y doyn tystolyaeth drostunt
o|r lleill ar eu bot yn gyuarwyd yn|y dedyf. Ac yna y dywawt elen wrthunt. Gwerendewch
chwi vy|geireu. i. a chymerwch yn ach clusteu vy ymadrawd. i. Pony dyellwch chwi yn lly+
ureu y prophwydi mal y prophwydwyt o diodeuyat crist. Canys yn gyntaf y dywetpwyt.
mab a enir. ac nyt adnebyd y vam o gyt gwr. Ac eilweith y dywat dauid darogannwr
y molyanneu. Mi a racwelwn yn wastat y|m gwyd. i. canys ydiw ar vyn|deheu. nyt arnei+
gaf ef. Ysayas proffwyd a dywot heuyt ywch. meibon a|anet ym. ac a dechreuys wy. ac
wynt a|m tremygassant. i. yr ych a adnabu y berchennawc. a|r assen a|adnabu bresep yr
arglwyd. nyt a·adnabu yr ysrael hagen vyvy. ac ny|m hadnabu y bobyl. a phob yscrythyr
a traethawd o·honaw. ac wrth hynny chwi a ufydhewch y|r dedyf a gyveilornassawch.
Etholwch yr awr honn ohonawch y niver a attebont yn graff. gwybod y dedyf val y gall+
och atteb ymi ar vy|gouynneu. Ac yna gorchymyn y|r marchogyon eu gwarchadw yn graff.
XIXAc yna yd etholyssant o gygor y rei kyuarwydaf onadunt yn y dedyf. a goreu a|e gwydat
pymkanhwyr o riuedy. a dyuot ac wynt rac bron elen. Pwy y rei hynn. heb·yr hitheu.
Y rei hynn. heb wynt. yw y rei goreu a wyr y dedyf. Ac eilweith y dyscwys hi wy val hynn.
O chwi ynvydyon meibon yr israel. val yd|ywch yn ymlith deelly a|ch|ryeeny. ac a dywedwch nat
mab iessu y duw. ac a darllewch y dedyf. a|r prophwydi. ac ny|s dyellwch. ni heb wy
a|darllewn ac a|e dyallwn. Pa achaws arglwydes heb wynt y dywedy di wrthym ni kyuryw a hynny. dan+
gos yn amlwc mal yd attepom ac y mannaccom yt o|r petheu a dywedy. Ewch etwa. heb hi.
a detholwch yr athraon goreu a wyppo y dedyf o·honawch.XXAc yna y gouynnassant y·rygthunt
e hunein. pa achaws yd|oed y vrenines yn y llauur hwnnw ac wynt. ac yna y dywawt un o·ho+
nunt. iudas y enw. Mi a wn heb ef y myn hi gouyn y ni o|r prenn y crogassant yn tadeu ni
iessu yndaw. ac wrth hynny edrychwch rac y gyuadef o neb o·honawch. canys yna y diueir
deduefeu* yn ryeni ni. hyt ar dim. Zacheus vyn teit. i. heb ef. a|menegis y|m tat. i. a|m tat
inheu a|e menegis y|mynheu. pan vu varw. ac a erchis pan ovynnher y pren y kyvyrgolles
yn ryeni ni grist yndaw. yr an lloscy ni na|s mynackeur*. o hynny allan
pob rei a adolant y grist. kanys hwnnw a wledy+
cha yn tragywyd. hwnnw yw crist vab duw byw. A minneu heb ynteu a ovynneis y|m tat
paham y rodynt wy law arnaw ef. o gwypynt pan yw crist oed. Gwarandaw vi vy mab. ac
o ednebit y enw ynteu. cany chyuneis ac wynteu. namyn annhunaw ac wynt. ac eissoes
wrth agreithaw ohonaw ef a|r hyneif ac a|r eskyp. wrth y kyuyrgollassant wy yno o|e
grogy gan tebygu gallu marw o anuarwawl. ac y diodassant y|ar y groc. ac cladassant.
ac ynteu a gyuodes y trydydyd o veirw. ac a ymdangosses yn amlwc y dysgyblon. ac
yna y credwys dy vrawt. heb ef. ac y dechreuys dysgu yn|y enw. ac o gytgygor dwy
genedyl o|r ydeon y llebydywyt a meyn. a phan yttoed yn mynet y eneit o·honaw
derchauel y dwylaw ar y nef. a gwediaw val hynn. Arglwyd na chyuedliw y pechawt
hwnn at* hwy. Gwarandaw vy mab. a mi a dysgaf o grist. ac o|e waretogrwyd. Kanys pa+
wb a|oed yn eisted ger bron y temyl. ac yn ymlyn y gwr a grettey y grist. A hwnnw