Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

LlGC Llsgr. Peniarth 10 – tudalen 51r

Ystoria Carolo Magno: Can Rolant

51r

dw ef. ac yr amdifin y rei eidaw. kymer yr awr honn yn vfern dy
gyuyloc am wassanaethu y ryw wr hwnnw. ac yn ol hynny llad yst+
almarc a|e uwrw ymlith y|meirw y dalu y eneit. y bluto a wassana+
ethassei. Ac nyt oed wedy hynny o deudec gogyuurd y paganieit na+
myn deu. margarit a cherup ar rei hynny yn llyweo llu y pagani+
eit ac yn eu hannoc. Ar margarit hwnnw oed y marchoc goreu. tec oed
a dewr ac amysgauyn a chyfrwys ar ueirch ac arueu. a dwyn ruthr
y oliuer. a thorri y darean a|e waew yny doeth ar y lluric fydlon. ac ny
dy·grynoes yna dim. namyn torri y gwayw gan y|mwn a cherdet
heibio a dodi y gorn wrth y eneu. a galw y paganieit ar y|ỽudygolyaeth
Ac yn hynny ny orfwyssei rolant o lad y elyneon. Ar neb a ỽrathei ef ny
bydei reit kyflauanu arno yr eilweith yny ỽei ỽarw. A hyt tra bara+
awd y wayw. nyt aruerawd o aryf arall. ar bymthec gossot y par+
awd ynteu. Ac ar y gniuer gossot. y gniuer kelein a ladei. A phan
darỽu treulyaw y wayw. y kerdawd gan aruer o nerth durendard
y gledyf. A phan y dinoethes dwyn ruthr y cherub. a rodi dyrnot
ido ar warthaf y benn trwy yr helym ar penfestinn ar llauyneu dur
ar lluric ar darean ar arueỽ lliein o bop parth a thrwydaw e|hun a
thrwy y benn a|e emennyd ar mwnwgyl ar dwy|uronn ar groth a|thrwy
y kyfrwy ac arueu y march a|thrwy y|march yny ỽu rann o|bop parth
yr llawr o|r gwr ar march aruoc o|bop|tu yr cledyf. A|r dyrnot hwnnw
a ỽu a·garw ganthunt. kymer hynny eb ef y|gobyr dy enwired. A|r
ryw ganhorthwy hwnnw. a notaa mahumet. y rodi. yr neb a|e gwassa+
naetho. Ac odyna yd emlynawd rolant y lleill. ar sawl. a ladei ef;
nyt oed hawd y ỽynegi. namyn bit dogyn hynn o ỽynac yn awr; ry
gerdet o·hono ydan y paganieit mor ehwybr. ac y digwydawd gan
y gledyf ỽal y digwydei yr yt. aduet gan ỽedelwr kyfrwys y kyn+
haeaf. ac ny orfwssei y freinc ereill o lad a gyuaruei ac wynt oc
eu anfydlonyon. pawb o·nadunt yn|y allu yn ym·gyfelybu a rol+
ant. A llawen ỽu hynny gan durpin archescop. ac eu annoc gan eu
hofi. val hynn. gwiw oed hanuot y gwyr hynn o freinc eb ef y rei a ys+
geulussa eu heneit yn|y byt hwnn. val y gallwynt y gadw ymuched
dragywyd Ac ar hynny oliuer a erlynod y elyneon a dryll y bala+
dyr yn|y law. ac a hwnnw taro. mawstaron ar awch y helym yny
blyca yn|y benn. ac yny ỽyd y emennyd a|e lygeit o|e benn. a|e digw+
ydo ynteu yn varw yr llawr ymlith y wyr yn ol y lygeit a|e emen+
nyd. Ac a hwnnw eilweith y trewis ef Torcin yny dorres y pa+
ladyr yn ỽil o|dryllyeu ar yr arueu calet od|uwch y benn yn|y gylch
a|e gerydu a oruc rolant gan edrych arnaw. A gedymdeith da
eb ef. nyt wrth y fynn y|mae reit yni. yn|y vrwydr honn. a pha le
y|mae hawtykylyr dy gledyf di weithion. Ny bu reit eb yn+
teu ym y|dinoethi tra yttoed arnaf chwant a hynt dilesteir
yn ymlit y kwn ac yn eu llad. ny doeth cof ym vygledeu Ac
yn diannot tynnu y gledyf a oruc a|e dangos y|rolant gan
daraw ỽn o|r paganieit ac ef ar y helym yny holles drwydi
a thrwy y bennfestin a thrwy y gwr ar march ac eu holl ar+