Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 85r

Brut y Tywysogion

85r

357

nunt. Ac yno y delit gỽilim breỽys Jeuanc
yn vrathedic. ac y carcharỽyt. a|thros y eỻ+
ygdaỽt ef y rodet y lywelyn ab iorwoerth
gasteỻ bueỻt a|r wlat. a diruaỽr sỽmp o
aryant. ac yna yd|ymhoelaỽd y brenhin
y loegyr yn geỽilydyus eithyr cael gỽrog+
aeth o·honaỽ y gan y|tyỽyssogyon a|o·edynt
yno. a ffuruaỽ tagnefed y·rygtaỽ a ỻywelyn
ab Jorwoerth. Y ulỽydyn rac ỽyneb y bu
uarỽ iorwoerth escob mynyỽ ~   ~ ~ ~  
D eg mlyned ar|hugein a|deucant a
mil oed oet crist. pan uordỽyaỽd
henri urenhin a diruaỽr lu aruaỽc y·gyt
ac ef y ffreinc. ar uedyr eniỻ y dylyet o
normandi a|r angiỽ. a pheittaỽ. ac yn e+
brỽyd wedy hynny. o achaỽs tymhestyl
a marỽolyaeth drỽy y dỽyỻaỽ o|e aruaeth
yd ymchoelaỽd y loegyr.  vlỽydyn honno
y bu varỽ gỽilim camtwn o gemeis. ac y+
na y bu uarỽ ỻywelyn ab Maelgỽn Jeuanc
yn gyuoeth yg|gỽyned. ac y cladỽyt yn aber
conỽy yn enrydedus.  vlỽydyn honno y
croget gỽilim breỽys Jeuanc y gan lywe+
lyn ab iorwoerth. wedy y dala yn ystaueỻ
y|tyỽyssaỽc gyt a merch Jeuean urenhin
gỽreic y tywyssaỽc.  vlỽydyn rac ỽyneb
y bu uarỽ maelgỽn uab rys yn anerch
aeron. ac y cladỽyt yn|y|cabidyldy yn|ystrat
fflur. Y vlỽydyn honno yd|adeilaỽd henri
urenhin gasteỻ paen yn eluael. Odyna
achaỽs teruysc a vuassei y·rỽg ỻywelyn
ab Jorỽoerth a|r brenhin y ỻosges ỻyỽelyn
dref y casteỻ baldwin a maeshyfeid a|r
geỻi ac aber hodni. ac a|distryỽaỽd y k
kestyỻ hyt y ỻaỽr. Odyna y tynnaỽd y
went. ac y gỽnaeth gaer ỻion yn ỻudỽ
kyt coỻit bonhedigyon yno. ac odyna y
kychỽynnaỽd y gestyỻ ned a chasteỻ ket+
weli ac y byryaỽd y|r|ỻaỽr.  ulỽydyn hon+
no y ỻosges maelgỽn ieuanc a maelgỽn
ab rys aber teiui hyt ym|porth y casteỻ
ac y ỻadaỽd yr hoỻ vỽrgeisseit. ac ymcho+
elaỽd yn vudugaỽl. wedy cael diruaỽr an+
reith ac amylder o yspeil. ac odyna yd|ym+
choelaỽd ac y torres pont aber teiui. ac
odyna y doeth att owein ab gruffud a|gỽyr

358

ỻywelyn ab Jorwoerth y ymlad a|r casteỻ
a chyn penn ychydic o|dydyeu y torrassant
y casteỻ a magneleu. ac y goruu ar y cas+
teỻwyr adaỽ y muroed a rodi y casteỻ.
Y ulỽydyn rac ỽyneb y bu uarỽ Jon breỽys
o greulaỽn ageu wedy y essigaỽ o|e varch
ac yna y bu uarỽ iarỻ kaer ion. ac y
bu uarỽ yvraham escob ỻan elỽy.  ulỽy  ̷+
dyn rac ỽyneb yd atkyweiryaỽd rickert
iarỻ penuro braỽt henri urenhin gasteỻ
maessyfeid yr hỽnn a|distrywassei lywelyn
ab iorwoerth yr ys|dỽy vlyned kyn no hynny
Y ulỽydyn honno y kyrchaỽd ỻywelyn ab io+
rwoerth vrecheinaỽc. ac y|distrywaỽd hoỻ
gestyỻ a|threfyd y wlat. drỽy anreithaỽ ac
yspeilaỽ pop ỻe. ac ymlad a chasteỻ aber
hodni vis a|ỽnaeth gyt a blifieu a magneleu
ac yn|y|diwed peidyaỽ drỽy ymchoelut y dref
yn ỻudỽ. ac yna ar y ymhoel y ỻosges dref
golunỽy. ac y darestygaỽd dyffryn teueityaỽc
ac odyna y kyrchaỽd y casteỻ coch ac y byry  ̷+
aỽd y|r ỻaỽr. ac y ỻosges dref croes oswaỻt
Y ulỽydyn honno y bu teruysc rỽg henri
urenhin. a rickert marscal iarỻ penuro.
Ac yna y kyt·aruoỻes y iarỻ a ỻywelyn uab
Jorwoerth ac a|thyỽyssogyon kymry. ac
yn|y ỻe kynuỻaỽ diruaỽr lu a|oruc ef ac owein
ab gruffud. a chyrchu am ben aber myny
a|ỽnaethant a|e losgi. a gỽneuthur aerua
o wyr y brenhin a|oedynt yno yn|kadỽ. O  ̷+
dyna yn ebrỽyd y goresgynnassant wyr hynn
o gestyỻ kaer dyf. ac aber gefenni. penn
keỻi. blaen yfni. bỽlch y dinas. ac a|e
byryassant oỻ y|r ỻaỽr eithyr kaerdyf. 
ulỽydyn honno yd|ymgynuỻaỽd mael·gỽn
vychan ab maelgỽn ab rys. ac owein ab
gruffud a|rys gryc a|e meibon hỽynteu.
a ỻu ỻywelyn ab iorỽoerth. a ỻu iarỻ penuro
am benn kaer uyrdin. ac ymlad a hi tri|mis
a|gỽneuthur pont ar|tywi a|orugant. ac y+
na y doeth y ỻogwyr yn aruaỽc ygyt a|r
anỽ y dorri y bont. a gỽedy gỽelet o|r kym+
ry na ffrỽythei y hynt udunt ymchoelut
a|ỽnaethant y gỽlatoed. Y vlỽydyn honno
y bu uarỽ rys gryc yn ỻann deilaỽ vaỽr
ac y cladỽyt ym mynyỽ yn ymyl bed y dat