Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 7v

Ystoria Dared

7v

27

ar y|lat. Ac y|gorvydei amphimacus rac aỽ
ar wyr groec. a|phriaf a|erchis y|amphima+
cus bot yn|fydlaỽn. ac yn vfyd. ac yn|baraỽt
gyt a|gỽyr aruaỽc ereiỻ y ỽneuthur eu|dar+
par. ac val y gaỻei ef ỽneuthur hynny heb
dyb. Tranoeth ef a|dyỽat y gỽnaei ef dir+
uaỽr ỽassaneth ac y|gỽahodei ynteu hỽy
ỽrth y sỽper. ac yna pan veynt hỽy ar y sỽ+
per yd|erchis priaf y amphimacus. a gỽyr
yn|aruaỽc dyuot am eu|penn a|ad kym+
eint vn. ac amphimacus a|e·deỽis idaỽ y gỽ+
naei ef hynny yn ỻaỽen. ac veỻy y gỽaha+
nỽys ef y ỽrth briaf. ac yn yr vn dyd yr
ymgynnuỻassant y|r vn ỻe. at antenor yn+
teu palidamas. ac vlcalegon. ac amphida+
mas. ac y·alaus. ac y|dyỽedassant ỽrthaỽ y
bot hỽy yn|anryuedu yn vaỽr gỽydynder
priaf vot yn ỽeỻ gantaỽ ef y varỽ ef a|e ho+
ỻ wlat yn warthaedic y myỽn. no|gỽneuthur
hedỽch y·rydaỽ a gỽyr groec. ac antenor a
dyỽaỽt pa|ỽed y kaei ef a hỽynteu ryd+
dit a gỽaret. od ymffydyynt hỽy ac|ef
ac na|s|dyỽetynt ar·naỽ. a phaỽp o·hon+
unt hỽy a|rodes kedernit idaỽ ar hynny.
ac yna pan ỽelas antenor y gaỻei ef dyỽ+
edut y dapar* yn|diogel j·daw. ef a anuo+
nes at eneas y venegi jdaỽ ef y gỽne+
ynt hỽy vrat y gaer. ac yd|ymogelynt
ỽynteu a|e hoỻ ỽyr. a|e|da. ac yd|anuonynt
genat at a·gamemnon am hyny. ac a
frystei y ỽneuthur eu|brat. ac ystyryeit
a|ỽnaeth antenor ry gyfot priaf yn irỻa+
ỽn lidiaỽc o|r kyghor am annoc o·honaỽ
ef dagnefed. a bot ofyn arnaỽ ynteu rac
gỽneuthur o briaf ryỽ gyghor neỽyd am
y|brat ỽynteu. ac veỻy yr ystyryỽys pob
rei ohonunt ar gylch. ac ar hynt yr an+
uonassant hỽy polidamas heb ỽybot y neb.
Kanys eiaf oed lit gỽyr groec ỽrthaỽ
ef ac agamemnon. a|pholidamas a|deuth
hyt yn ỻuesteu gỽyr groec. yn|y ỻe yd|oed aga+
memnon ac a|ỽnaeth y negesseu yn|graf.
ac yna agamemnon heb ỽybot hyt nos
a|elỽis y hoỻ dyỽyssogyon yghyghor.
ac adrodes udunt genadỽri polidamas ac
a|erchis y bop rei ohonunt dyỽedut yr
hynn a|gyghorei. a|chyghor uu gan ba+
ỽp onadunt rodi kygreir y|r bratỽyr ac
Jluxes a nestor a|dyỽedassant bot ar·nunt
ofyn y vrat honno ac yn deissyvedic pyr
a ỽrthỽynebỽys y geireu hỽy. a thro* yto+
edynt hỽy yn|ymrysson yrydunt veỻy
duunaỽ a|ỽnaeth gỽyr groec a chymryt a+
rỽyd y gan bolidamas. ac anuon gan si+

28

non aEneas. ac anchises. ac Antenor. A
sinon a|gerdaỽd parth a|throea. ac ny roessit yna
etỽa aỻỽedeu y|pyrth y gan y gỽeircheitỽeit y am+
phimacus. ac ual y rodes ef yr arỽyd a|chlybot
ỻef eneas. ac anchises. ac antenor. ef a gỽplaỽ+
ys ac a|gadarnhaỽys y vrat. ac a|deuth dra|e
gefyn ac a|dyỽat hynny y agamemnon.
ac yna y bu da gan wyr groec rodi cret y
baỽb. a|e kadarnhau drỽy lyein. ac os y nos
honno yr|odynt hỽy y kasteỻ y keit cret ỽrth
antenor. ac vlcalegon. ac amphimadas. ac e+
neas. ac o|e ỻauur ac o|e rieni oỻ a|e gỽraged
a|e|meibon. a|e kereint oỻ. a|e kyueiỻon. ac y|r
saỽl a|gyt·synyỽys am hynny y rodet kenat
vdunt y gael y geudỽyeu. ac eu|da yn hoỻa+
ỽl. a|gỽedy datkanu yr amodeu ac ymrỽymaỽ
yr|annoges polidamas hyt nos dỽyn y ỻu y|r
porth a|elỽit soea y ỻe yr oed y maes y hỽnỽ
un penn march yn yskythredic. ac y dyỽ+
aỽt y|bydei y nos yn ganhorthỽy udunt y+
no antenor. ac anchises yn agori y|porth y
lu gỽyr groec ac y dygynt leuuer gantunt
yn|arỽyd y|r kyrch ac y bydei rei o wyr troea yno
yn|baraỽt heuyt y|dỽyn gỽyr groec y neuad
y|brenhin. a|gỽedy amlyckau yr amodeu elch+
ỽyl. polidamas a deuth dra|e|gefyn y|r kasteỻ
ac a|datkanỽys y gyfranc. ac a|dyỽaỽt am
eneit antenor. ac eneas ỽrth wneuthur
o·honaỽ ef y amot yn gaỻ nat oed reit
vdunt hỽy vn ofyn. ac ef a|erchis udunt
ac y gỽyr yn|hoỻaỽl hyt nos vynet y borth
soea a|e agori y ỽyr groec. a dangos eu ỻeu+
fer. a dỽyn y ỻu y myỽn. ac yna antenor
ac eneas a|uuant baraỽt yn|y porth. ac
a|e|hagoryssant y pyrr a|e lu. ac olyein
a|gadarnhassant y gret y·rydunt ac ef.
ac yna antenor a|e duc ef y neuad y brenhin
yn|y|ỻe yd oed hoỻ borth gỽyr troea. a|phyrr
a|duc ruthur yn eu|plith. ac a|ladaỽd gỽyr troea
yn dibarch. ac a|ymlynỽys priaf. a chyr
bron alaỽr* Jubiter a|e|ỻadaỽd. a phan yt+
toed ecuba yn fo y deuth eneas yn y|herbyn
ac y|rodes hi poluxena y merch idaỽ ef
yr hon a|rodes eneas y|chudyaỽ at an+
chises y dat ef. andromacka. a|chassandra
hỽynteu a ymgudyassant yn|temyl mi+
nerua dỽyỽes y nerth. ac ar|hyt y nos ny
orffỽyssỽys gỽyr groec yn diffeithaỽ troe+
a. ac yn|dỽyn y hanreitheu. a gỽedy go+
leuhau y dyd. a·gamemnon a|elỽis y hoỻ
dyỽyssogyon y demyl minerua dỽyỽes y
nerth y ỽneuthur diolch am y|dỽyỽeu
ac eu moli. ac ef a|erchis dodi yr|hoỻ an+
reith y·gyt. ac ef a|ranỽys yr|anreith y