Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 7r

Ystoria Dared

7r

25

pỽyt y|r gaer. A|diomedes o ỽraỽl vedỽl a duc ru+
thur o|e|alon. a gỽyr troea a foassant hyt e+
u pyrth. a chadỽ eu|pyrth a|ỽnaethant hỽy gỽe+
dy eu hymlit o diomedes hyt y gaer. ac yna
agamemnon a|duc y lu ygkylch y casteỻ
ac o|r nos hyt y bore yd|eistedỽys gỽyr groec
ygkylch y kestyỻ a|r muroed. ac y gossodassant
wersyỻeu y ỽlat bop eilỽers. a thranoeth
Priaf a|gladaỽd alexander y vab yn anrydedus. ac
elen uanaỽc wreic alexander a|chỽynvan vaỽr gen+
ti a|e|hymlynỽys. a phriaf urenhin ac ecuba y
ỽreic a|e kymerth hi megis merch udunt a|e dida+
nu a|ỽnaethant yn garedic. ac nyt adaỽei hi dro+
ea o|e|bod ac ny damunei vynet at ỽyr groec.
a|thradỽy agamemnon a|dechreuaỽd ystyryaỽ dỽyn ỻu hyt y
pyrth a|galỽ gỽyr troea y|r ymlad. a|phriaf a|er+
chis y ỽyr gadarnhau y muroed yn|y kylch a
theỽi yny delei y|ỽreic a|elỽit pentisilia a|galỽ
y gỽyr yn borth udunt a|elỽit amazones. a|ph+
entissilia a|deuth a|ỻu maỽr genti yn erbyn aga+
memnon. ac ymlad maỽr a|uu niuer o diỽarnodeu
a|hir uu y|vrỽydẏr. a|gỽyr groec a|foassant hyt
eu ỻuesteu. ac yna y kyỽarsagỽyt hỽy yn vaỽr.
ac o|vreid y safaỽd diomedes yn ymlad yn erbyn
pentisilia. a|phei na|bei y|nos hi a yrrei y logeu drỽy
roec. ac a|osgassei ac a|e|distryỽassei yr hoỻ lu
pei na|bei y nos yn|borth udunt. ac veỻy yd|et+
teỻis hi ỽynt yn|y ỻuesteu. Pentisilia a|ymdan+
gosses peunyd yn|y ỻu. ac a|ladaỽd gỽyr groec ac
a|e gelỽis y|r ymlad. ac agamemnon o gyghor gỽyr
groec a|gadarnhaỽys y ỻuesteu ac a|e hamdiffyn+
nỽys. ac nyt aeth ef y vn vrỽydyr yny deuth me+
nelaus. a|phyrr vab achelarỽy y·gyt ac|ef. a|gỽe+
dy dyuot pyrr at ỽyr groec ef a|rodes hoỻ arueu
achelarỽy y pyrr y vab. ac odyna pyrr a doeth
y|edrych bed y|dat a|chỽynuan uaỽr gantaỽ. ac
yna pentisilia ual y gnotayssei a|dysgỽys y|ỻu ac a|de+
uth hyt yn|ỻuesteu gỽyr groec. ac yn y|herbyn hi+
theu agamemnon a|deuth a|e|lu. ac ual yd|ymgyuar+
uuant pyrr vab achelarỽy tyỽyssaỽc y|gỽyr a|elỽit
mimidones a|ỽnaethant aerua vaỽr ar ỽyr troea.
ac ual y|gỽelas pentisilia hynny ymlad yn gadarn
a|ỽnaet* yn|y vrỽydyr a|thrỽy dalam o diỽarnodeu y+
gyt yr ymladassant hỽy yn ỽychyr ac y|ỻadassant ỻaỽ+
er o|bop parth. a|phentisilia a|vrathỽys pyrr. ac yn+
teu yn|achubedic o|dolur a|ladaỽd pentisia. Yarỻes y  ̷
ỽlat a|elỽit amazonia. a|gỽedy daruot hynny
pyrr a|gymheỻỽys hoỻ lu troea y|r gaer. ac o vreid
gỽedy ry ymgynnuỻ o·honunt y kaỽssant hỽy|fo.
ac yna|gỽyr groec a|damgylchynassant y gaer
a|e|ỻu. hyt na chaffei wyr troea na mynet y myỽn
na|dyuot y maes odyno drỽy un geluydyt. ac yna
antenor. a pholidamas. ac eneas. a|deuthant at
briaf y erchi idaỽ keisaỽ ymrydhau odyno ac ym+

26

gyghori am yr|hynn a|delei rac ỻaỽ. A phriaf a|e+
lỽis y|gyghorỽyr attaỽ ac a|erchis udunt dyỽedut
yr hynn a|odologyssynt ac a yttoedynt yn|y damu+
naỽ. ac yna antenor a duc ar gof ry lad ỻaỽer
o|ỽyr groec. a|thyỽyssogyon ac amdiffynỽyr
troeaNyt angen* noc ector. ac alexander. a|throi+
lus. a ry drigyaỽ o·honunt ỽynteu ỻaỽer o|ỽyr
kadarn. Nyt amgen no menelaus. ac agamem+
non. a|phyrr vab achelarỽy gỽr nyt ỻei y
gedernyt no|e dat. a|diomedes. ac aiax. a locri+
cus. a ỻaỽer o wyr ereiỻ yn|bennaf herỽyd doe+
thineb. Nyt amgen no nestor. ac iluxes. ac yn
herbyn bot gwyr yn|ỽarchaedic ac yn|vriỽedic.
ac anoc a|ỽnaeth edryt elen udunt a|dugassei
alexander a|e|gedymdeithon o|roec. a gỽneuthur
tagnofed y·rydunt. a gỽedy traethu ỻaỽer o
eireu ac o|gyghoreu am dagnefed o·honunt
hỽy. kychỽynu a|ỽnaeth amffimacus Mab
priaf gỽas Jeuanc deỽr a|chyỽaethyl. ac anante+
nor ac a|r neb a|oed yn|kytsynyeit ac ef a|chab+
lu y geireu a|ỽnaeth. ac annoc mynet a|e|ỻu y
maes a|dỽyn kyrch udunt yn|y ỻuesteu. Yny
vei y neiỻ beth udunt ae ỽyntỽy a|orffei ar
ỽyr groec. ae|hỽynteu a orvydit yn ymlad|dros
eu gỽlat. ac ỽedy dodi o amphimacus deruyn
ar y ymadraỽd. Eneas a|gyuodes ac o ymadro+
dyon tec araf a|ỽrthỽynebỽys parableu am+
phimacus. ac a|annoges deisyuyt tagneued
y gan ỽyr groec yn graff. a|pholidamas a
anoges y kyfryỽ. a|gỽedy daruot udunt hỽyn+
teu dyỽedut y hymadraỽd. priaf a|gyfodes
yn vaỽr·vrydus y|uynyd ac a|dyborthes ỻaỽ  ̷+
er o drygeu yn erbyn antenor ac eneas.
ac a|dyỽat y|bot hỽy yn|dyỽyssogyon y ge+
issaỽ ymlad ac y|beri anuon kenadeu y ro+
ec. a phan welas antenor ac ef yn|genat
e|hunan na|diỽadỽys draethu yn irỻaỽn a|c+|a
ỽa˄ratỽydus o wyr groec ac annoc ohonaỽ
ynteu yr ymlad. ac odyna y dyỽat vot
eneas gyt ac alexander yn|dỽyn elen a|r
anreith o|roec. ac ỽrth hynny yn diamrysson
nat ahei ef yr hedychu. a|phriaf a|orchy+
mynnỽys y baỽp bot yn baraỽt dan a+
rỽyd val y agorit y pyrth y dỽyn kyrch.
ac a|dyỽat bot yn|diheu udunt ae|agheu
ae|goruot. ac yna gỽedy dyỽedut ohona+
ỽ y geireu hyn yma a|e|hannoc. ef a|edeỽ+
is y kyghor ac a|duc amphimacus gyt
ac ef y|r neuad. a phriaf a|dyat ỽrth am+
phimacus y vab vot ofyn arnaỽ|ef y gỽyr
hedỽch rac brathau o·honunt ỽy y kasteỻ
a|e|bot hỽy ỻaỽer o|niuer yn kyt·synyeit ac
ỽynteu. ac ỽrth hynny bot yn reit eu|ỻad. ac
os veỻy y gỽnelit y vot ef yn|amdiffyn+
[ ỽr