Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 70v

Brut y Tywysogion

70v

279

namyn ffreillaỽ a|oruc y saeth drachefyn
y|r arueu. ac ofynhau yn uaỽr a wnaeth
y brenhin. a dir·uaỽr aruthder a gymerth
yndaỽ. yn gymeint haeach a phei|breth+
it trwydaỽ. ac   erchi y|r ỻuoed a ỽna+
eth bebyỻyaỽ. a|gofyn a|oruc py rei a
oedynt mor e·hofyn a|e gyrchu ef yn   
gyn|leỽet a hynny. a dywedut a|w +  
naethpỽyt idaỽ mae rei o wyr ieueinc
a anuonassit y gan varedud uab ble+
dyn a wnathoed hynny. ac anuon a|w+
naeth attunt genadeu. y erchi udunt dy+
uot attaỽ drỽy gygreir. Ac ỽynteu a
doethant. a gofyn a wnaeth udunt pỽy
a|e hanuonassei yno. a dywedut a|ỽnae+
thant mae Maredud. A gofyn udunt
a|ỽnaeth a wydynt py le yd oed vardud
yna. ac atteb a|wnaethant y gỽydynt
Ac erchi a|wnaeth ynteu y uaredud dy+
uot y hedỽch. ac yna y doeth Maredud
a meibon kadỽgaỽn y hedỽch y brenhin.
a|gỽedy hedychu y·rygtunt. yd ym·cho+
elaỽd y brenhin y loeger drỽy adaỽ deg
mil o warthec yn dreth ar powys. ac
ueỻy y teruynaỽd y vlỽydyn honno.
U gein mlyned a chant a mil oed
oet crist. pan ladaỽd gruffud ab
rys ab teỽdỽr. ruffud uab trahae+
arn. Ẏ vlỽydyn rac ỽyneb y bu uarỽ ei+
naỽn uab kadỽgaỽn y gỽr a oed yn kyn+
hal rann o|powys a meironyd. y wlat
a|dugassei ef y gan uchtrut uab etwin
Ac ỽrth y agheu y kymynnaỽd y va+
redud uab bledyn y ewythyr. ac yna y
geỻygỽyt Jthel uab ridit o garchar
henri vrenhin. a|phan doeth y geissaỽ ran
o powys ny chauas dim. a|phan gigleu
gruffud ab kynan ry wrthlad maredud
ab kadỽgaỽn o varedud uab bledyn y
ewythyr. anuon a|wnaeth kadwalladyr
ac owein y ueibon a diruaỽr lu gantunt
hyt ym meironnyd. a dỽyn a|wnaethant
hoỻ dynyon y wlat ohonei. a|e hoỻ da
gyt ac ỽynt hyt yn|ỻyyn. ac odyna
kynuỻaỽ ỻu a|wnaethant. ac aruaeth+
u aỻdudaỽ hoỻ wlat powys. a heb aỻu

280

kyfleỽni eu har·uedyt yd ymchoelassant
drachefyn. ac yno yd ym·aruoỻes Maredud
uab bledyn. a meibon kadỽgaỽn uab ble+
dyn y·gyt. ac y|diffeith·assant y rann vỽyaf
o gyfoeth ỻywarch uab trahaearn. O
chaỽs* nerthu o·honaỽ veibon grufud
ab kynan ac ymaruoỻ ac ỽynt. Ẏ vlỽyd+
yn rac ỽyneb y ỻadaỽd grufud uab Ma+
redud ab bledyn Jthel ab ridit ab bledyn
y gefynderỽ yg|gỽyd maredud y dat. ac
yn ol y·chydic o amser wedy hynny y ỻad+
aỽd catwaỻaỽdyr ab|gruffud ab kynan y tri ew+
ythyr. Nyt amgen gronỽ. a ridit. a mei+
lyr. meibon owein ab edwin. Kanys ag+
harat uerch owein ab edwin oed wreic
ruffud ab kynan. a honno oed vam ka+
twaỻaỽn ac owein a|chatwaladyr a ỻaỽ+
er o|verchet. Ẏn|y vlỽydyn honno y magỽ+
yt teruysc y·rỽg Morgan. a Maredud
meibon katwgaỽn uab bledyn. ac yn|y
teruysc hỽnnỽ y ỻadaỽd morgan a|e laỽ
e|hunan varedud y vraỽt. Y ulỽydyn rac
ỽyneb yr ymchoelaỽd henri vrenhin o nor+
mandi. wedy hedychu y·rygtaỽ a|r|neb
y buassei teruysc ac ỽynt kyn no|hynny.
Y vlỽydyn rac ỽyneb y gỽrthladỽyt gru+
fud uab rys o|r kyfran o dir a rodassei
y brenhin idaỽ wedy y gyhudaỽ yn wiry+
on heb y haedu ohonaỽ o|r ffreinc a|oedynt
yn kyt·bressỽylaỽ ac ef. Ẏn diwed y vlỽyd+
yn honno y bu uarỽ Daniel uab sulyen
escob mynyỽ. y gỽr a|oed gymodredỽr y+
rỽg gỽyned a|phowys yn|y teruysc a|oed
y·rygtunt. Ac nyt oed neb a|aỻei gael
bei nac aglot ar·naỽ. kanys tagnefedus
oed a charedic gan baỽb. ac archdiagon
powys oed. Y vlỽydyn rac ỽyneb y bu
uarỽ gruffud uab bledyn. ac yna y del+
lit ỻywelyn ab owein y gan varedud
uab bledyn y ewythyr uraỽt y hendat
a hỽnnỽ a|e rodes yn ỻaỽ baen uab Jeu+
an. y gỽr a|e hanuones yg|karchar
hyt yg|kasteỻ bruch. Yn diwed y
vlỽydyn honno y bu uarỽ morgan
ab kadỽgaỽn yn cipris yn ymchoe+
lut o gaerussalem wedy mynet oho+