Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 53v

Brut y Brenhinoedd

53v

212

kithraỽc tywyssaỽc kaer lleon. A hyt
y|dinas hỽnnỽ y dath·oedynt o bop gỽ+
lat yg|kymry oỻ myneich aneiryf ni+
fer o·nadunt a|didriffwyr. ac yn vwy+
af o|dinas bangor. a hynny y wediaỽ
dros iechyt eu pobyl ac eu kenedyl.
A gỽedy ymgynuỻ y·gyt y deulu o
bop parth. Dechreu ymlad a|ỽnaeth
y|saeson a broc˄huael. yr hỽnn a|oed lei
y nifer o varchogyon noc edelfet.
ac o|r diwed adaỽ y dinas a|ỽnaeth
brochuael. ac nyt heb wneuthur
diruaỽr aerua o|r gelynyon kyn y fo.
a gỽedy kaffel o edylfet y dinas. a
gỽybot yr achaỽs y dathoedynt y
myneich hynny yno. Ef a|erchis ym+
choelut yr arueu yn|y myneich. ac
ueỻy yn|y dyd hỽnnỽ deucant a mil
gan eu tagu ac eu ỻad. ac o goron mer+
thyrolyaeth a|gaỽssant nefaỽl eisted+
uaeu. ac odyna pan yttoed y|racdyỽ+
ededic creulaỽn hỽnn yn kyrchu ban+
gor. a|r brytanyeit yn|clybot y greu+
londer ef a|e ynvydrỽyd. eu tywyssogy+
on a ymgynuỻassant ygkyt o bop ỻe
Nyt amgen. Bledrus tywyssaỽc ker+
nyỽ. Maredud brenhin dyfet. Katuan
vab Jago brenhin gỽyned. a dechreu
ymlad a|ỽnaethant. ac ar hynt kym+
eỻ edylffet ar fo yn vrathedic gỽedy
ỻad o|e lu whegỽyr a|thrugein a deg|mil.
a barth y brytanyeit y dygỽydaỽd Ble+
drus tyỽyssaỽc kernyỽ y gỽr a|oed pen+
naduryaf ar yr ymlad hỽnnỽ. ac ody+
na yd|ymguỻassant* hoỻ tyỽyssogyon
y brytanyeit hyt yg|kaer eon. ac o
gytduundeb. ỽynt a urdassant katuan
uab Jago. vab Beli yn|vrenhin arna+
dunt. ac erlit edelffet drỽy humyr.
A  gỽedy coronhau Katuan vab
Jago o goron y teyrnas ymgyn+
nuỻaỽ a|orugant y brytanyeit yn
ỻỽyr attaỽ. ac yn kyttuun yd aethant
yn ol edelfet drỽy humyr. a phan gi+
gleu edelfet ˄hynny. ynteu a|gynuỻỽys y
hoỻ saeson attaỽ. Ac odyna mal yd

213

oedynt o bop parth yn bydinaỽ. y deu+
thant eu kedymdeithon y·rydunt. a|gỽ+
neuthur tagnefed y·rydunt ar y wed hon+
no. gadu y edelfflet y parth draỽ y hu+
myr. ac y gatuan y parth yma. Nyt
amgen ỻoeger a chymry a|chernyỽ. a
choron y teyrnas. a chadarnhau hynny
drỽy aruoỻ a|gỽystlon. a gỽedy dar+
uot hynny kymeint vu y gedymdei+
thas y·rydunt ac yd oed gyffredin pob
peth y·rydunt. ac odyna y daruu ys+
gymot y·rỽg edelflet a|e wreic pri+
aỽt. a|chymeint vu y gas ar·nei a
hyt pan y deholes o|e gyfoeth. a chy+
mryt gỽreic araỻ a|oruc ynteu. a
beichaỽc oed wreic edelfflet yna.
a hyt at gatuan y kyrchaỽd hi y
geissaỽ gan gatuan y chymot hi
a|e gỽr. a gỽedy na|chaffei hi o neb·ryỽ
ford kymot trigyaỽ a|oruc hitheu
yn|ỻys gatuan hyt pan anet mab
idi. ac yn|y ỻe gỽedy hynny y ganet
mab y gatuan o|e wreic ynteu.
Kanys yn|yr vn amser yd oed y dỽy
wraged yn veichaỽc. ac odyna y deu
uab a uagỽyt yn|y mod y dylyit mei+
thryn eu kyfryỽ. a mab katuan a|e+
lỽit Kadỽaỻaỽn. a|r ỻaỻ a elỽit Et+
win. a gỽedy eu bot yn weisson Jeu+
einc. ỽynt a anfonet hyt ar selyf v
vrenhin ỻydaỽ y dyscu moesseu a de+
fodeu a milỽryaeth. a|e kymryt ỽynt
yn|garedic a|wnaeth selyf hyt pan
gaỽssant y gedymdeith·as ef a|e gary+
at yn|kymeint ac nat oed neb oc|eu|ky+
uoedon a garei ef   yn gymeint nac
a vei digriuach gantaỽ kyt·ymdi+
dan ac ỽynt. ac o|r diỽed yn|y ỻe y bei
reit yn vynych yn|y vlaen yd eynt
yn|yr ig ac y|r kalet yn|y vrỽydyr. ac
y|dangossynt eu clot drỽy eu deỽred
ac eu kampeu molyannus. ~   ~ ~ ~
A  gỽedy treulaỽ ruthur o am+
ser. Marỽ uu eu tadeu yn ynys
prydein. ac ỽynteu a|ymchoe+
lassant y eu gỽlat. A|phop un o·na+