Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 35r

Brut y Brenhinoedd

35r

137

noc eidal escob   kaer loyỽ. Ac yd a+
eth hyt y|manachloc yssyd ger·llaỽ kaer
garadaỽc yr hon a|elỽir yn aỽr salysbri.
Kanys yno yd|oedynt yn gorỽed y|tyỽysso+
gyon a|r barỽneit a|baryssei heingyss
eu ỻad drỽy vrat. Yno yd|oed manachla+
ỽc a thry·chant mynach ẏ|mynyd ambyr
Y gỽr megis y|dyỽedir a|vuassei fndỽr y
vanachlaỽc honno gyntaf. a phan welas
emrys ual yd|oedynt y meirỽ hynny yn
gorỽed kyffroi ar warder hyt ar dagreu
a oruc. a medylyaỽ a|oruc yndaỽ e hun
py wed y geỻit gỽneuthur y le hỽnnỽ yn
enrydedus o|enryded·weith a barhaei yn
dragyỽyd. kanys teilỽg y bar·nei ef y ỻe
hỽnnỽ o tragyỽydaỽl enryded. ỽrth ver+
thyru yno y saỽl dylyedogyon yn wiry+
on dros eu gỽlat. ~ ~ ~   ~ ~ ~
A  gỽedy galỽ attaỽ o bop ỻe seiri
pren a rei mein. Gorchymymun*
a|oruc y brenhin udunt arueru
oc eu hoỻ ethrylithyr a cheissaỽ dechymic
newyd ar weith a|gattỽei cof y saỽl uon+
hedigyon hynny yn enrydedus drỽy yr
oessoed. a gỽedy dyffygyaỽ y ethrylithyr
y baỽb o·nadunt. ac nat oed vn a aỻei
eilenỽi damunet y brenhin. Tramor ar+
chescob kaer llion ar wysc a|dyỽaỽt yn
y wed hon. ỽrth y brenhin. arglỽyd heb
ef ny thebygaf. i. y|th teyrnas di yr eil
gỽr a aỻo kaffel o|e thrylithyr e hun
dychymygu gỽeith megys y mynnut
ti yn dragyỽydaỽl. o·nyt myrdin bard
gỽrtheyrn. Kanys hyspys yỽ genyf i.
nat oes y|th deyrnas di yr eil a vo kyn
egluret y ethrylithyr ac evo yn dywe+
dut petheu a uo rac aỽ. ac ỽrth hyn+
ny par di dyuot hỽnnỽ attat ti. hyt
pan perffeither trỽy y ethrylithyr ef
y gỽeith a|vynnut ti y wneuthur. a gỽe+
dy gofyn o emrys aỽer y ỽrth vyrdin
ef a eỻygaỽd amryfaelyon genadeu drỽ+
y amryfaelyon wlatoed y geissaỽ ac o|e
dỽyn attaỽ. a|gỽedy crỽytraỽ o·nadunt
ỻaỽer o wladoed. ỽynt a|e kaỽssant ef
yn ergig ar fynnaỽn galaes. kanys

138

mynych y gnottaei ef pressỽylaỽ yno. A
gỽedy menegi idaỽ beth a vynnynt. ỽynt
a dugant vyrdin gyt ac ỽynt at y bren+
hin. a|r brenhin a|e|herbynyaỽd yn ỻaỽen.
Ac a|erchis idaỽ dyedut* petheu o|r a|uei
rac aỽ. Kanys chỽanaỽc oed y waran+
daỽ petheu enryfed. a|Myrdin a dyỽaỽt
arglỽyd heb ef ny dylyir datkanu y
ryỽ betheu hynny onyt pan uo aghen+
reit a|e kymheỻo. Kanys pei as|dyỽet+
tỽn yn geỻỽeiredic y ryỽ ymadrodyon
hynny Yr yspryt yssyd y|m dyscu i. pan
vei reit y|minheu ỽrthaỽ ynteu a gilhei
y ỽrthyf i. ymeith. a gỽedy na cheffit
gantaỽ dyỽedut dim o|r a erchit idaỽ o
daroganeu rac aỽ ny mynnaỽd y bren+
hin y uolestu. namyn gofyn idaỽ gyghor
am y|rac dyỽededigyon* weithredoed
a vynnei y brenhin y wneuthur. ac ar
hynny y dyỽaỽt Myrdin. Os o tragyỽ+
ydaỽl weithret y myny di teckau bedra+
ỽt y gỽyr dylyedogyon hynn. anuon di
yn ol cor y keirỽ yr hỽn yssyd y mynyd
kilara yn Jwerdon. Yno y mae kyỽeir+
deb o vein. yr hỽn ny aỻei neb yn yr oes
hon y wneuthur o·nyt o ethrylithyr
a tyfassei y gelfydyt. kanys maỽr ynt
y mein ac ny dar·ystygant y nerth neb
a phei bydynt hỽy ar y|wed y maent y·no
hỽynt a|berheynt ygkylch y vedraỽt
hon yn|dragyỽydaỽl. ~ ~  
A  chỽerthin a|wnaeth emrys am
yr ymadraỽd hỽnnỽ. a dyỽedut
pa|wed y geỻit dỽyn mein kyme+
int a|r rei hynny o le kyn bellet a hỽn+
nỽ. Megys na bei yn|ynys brydein me+
in a eỻit gỽneuthur gỽeith o·nadunt.
A myrdin a|dyỽaỽt. arglỽyd vrenhin
heb ef na chyffroa ti yg gorwac chwer+
thin. kanys heb orwacter y dywedaf i.
hynny. Rinỽedaỽl kymyskedic ynt y
mein. ac o amryuaelyon uedeginyaeth+
eu iachỽyaỽl ynt. ac o eithafoed yr affric
y duc y keỽri ỽynt. ac y gossodassant ỽ+
ynt yn iỽerdon hyt tra yttoedynt yn|y
phressỽylaỽ. ac ysef achaỽs oed hynny