Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 281v

Gramadeg y Penceirddiaid

281v

1127

ac yr amkaner. Mydr neu|brydyat yỽ. kyuan+
sodyat ymadrodyon kyfyaỽn o eireu adurn
arderchaỽc a|deckaer o eireu gwann ad+
wyn kymeredic a arwydockaont molyant.
neu ogan. a hynny ar gerd dafaỽt gan+
moledic. Teir keing yssyd o gerd dafaỽt.
nyt amgen. Klerỽryaeth. Teulỽryaeth. a
phrydydyaeth. Teir keing a|berthynant ar
glerỽryaeth. ymsennv ac ymdaualu geir
tra|geir. a|danwaret. Teir|keing ereiỻ a
berthynant ar teulỽryaeth. Testunyaỽ. ac
ymdyualu gỽers tra|gwers. a|gorderchgerd
o gywydeu teulueid drỽy eireu amwys.
Teir keing ereiỻ a|berthynant ar brydyd+
yaeth. eglynyon. ac odleu. a chywydeu
kerdwryeid anhaỽd eu|kanyat a|e dechymic.
Tri ryỽ eglyn yssyd. Eglyn vn·awdyl. ac
eglyn proest. ac eglyn o hen ganyat. 
Tri ryỽ eglyn unawdyl yssyd. Eglyn unaỽ+
dyl unyaỽn. Ac eglyn crỽcka. Ac eglyn
kyrch. Eglyn unawdyl unyaỽn a vyd.
pan uo y|geir hir yn|gyntaf. a|r deueir vyr+
ryon yn|diwethafa hỽnnỽ gỽeitheu y ter+
uyna yn|y bogalyeit. gweitheu yn|y kytsei+
nanyeit. pan deruyno yn|y bogalyeit. gỽ+
eitheu y teruyna yn vn uogal. val y mae
yr eglyn hỽnn. Pei kaỽn o|gyflỽr gyfle
 kyt bei ron vyg|crogi. vy neges oed
vynegi. vyg gouec dyn tec i|ti. Gweith+
eu ereiỻ y|teruyna eglyn vn·aỽdyl myỽn
dỽy vogal. Ac yna gỽeitheu y teruyna
myỽn dipton dalgron. val y mae  
Dilyneis klỽyfeis. val y|m klyỽ deckant.
y|deckaf o dyn byỽ. dolur gormod a|m
dod·yỽ. dilyn pryt ewyn prit yỽ. ~  
Gweitheu ereiỻ y teruyna myỽn dipton
ledyf. val y mae yr eglyn hỽnn. 
Un dwyỻ ỽyt o bwyl* o baỻ dramwy.
hoet a hut mab Mathonỽy. vnwed y|th
wneir a|chreirwy. ennwir vryt ryhir

1128

vrat rỽy. Pan teruyno yr eglyn yn|y kytsein+
anyeit. yna gỽeitheu y teruyna yn vn vogal
a|chonsonans. val y mae yr eglyn hỽnn.
Llaỽnlwys lys rys ros genniret kat ke+
dernyt edelffet. yỽ diuei ỻywyawdyr
dyuet. afyn gynniweir kreir cret.
Gweitheu ereiỻ y teruyna yr eglyn my+
ỽn dwy uogal. a chonsonans. Ac yna gỽe+
itheu y teruyna myỽn dipton dalgron
a|chonsonans. val y mae yr eglyn hỽnn.
Over o iawnder vndaỽt. hwyl|anaỽ. haely+
oni vedyssyawt. wrthyt eil arthur yrthw+
aỽt. kadwgaỽn kadyr ffynnaỽn ffaỽt. ~
Gỽeitheu ereiỻ y|teruyna yr eglyn myỽn
dipton ledyf a|chonsonans. val y mae yr eglyn
hỽnn. Kathleu eos nos yn oet y kigleu.
neu|gofeu gofalhoet. koethlef herỽodef
hiroet. kethlyd kein awenyd koet. ~
Eglyn vn·awdyl krỽcka a uyd. pan vo
y|geir hir yn|diwethaf. a|r deu eir vyrryon
yn gyntaf. val y|mae hỽnn. Kyt ymwnel
kywyt bryt brys. yn|ỻawen ỻewych ystlys.
ỻetryt kallon donn ef a|e|dengys. grud
ỻiw blaen gruc generys. ~
Eglyn kyrch a uyd pan uo y deu eir vyrry+
on yn|gyntaf. a|r geir hir yn|diwethaf.
a hỽnnỽ a|vyd a|r geir kyrch yndaỽ. ac
ny byd namyn teir|awdyl yndaỽ o achaỽs
y|geir kyrch. val y mae yr eglynn hỽnn.
Hunyd hirloyỽ y|hystlys. gỽymp y ỻun
yn|y|ỻaesgrys. gwynỻiw ewyn gỽenndon
iawn o|dỽfyn eigaỽn. pan dyfrys. ~
Tri ryỽ eglyn proest yssyd. proest dalgron.
a|ỻedyfbroest. a|phroest gadwynaỽc. 
Proest dalgron gỽeitheu y teruyna yn|y
bogalyeit. pan|deruyno pedeir awdyl yr
eglyn myỽn pedeir bogal amryuael.
val y mae hỽnn. Deuth y ueird heird hard
westi. hael ruffud o|e rud a|e ra. kymraỽ
pan|delit kymro. kymreist adwyndaỽt kymry.