Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 250r

Brut y Saeson

250r

1004

P Ymtheng mlyned a|deugeint a naỽ
cant oed oet crist. pan wledycha+
ỽd edwin. y mab hynaf y edmỽnt ieu+
anc. hỽnnỽ a|dirmygaỽd kynghoreu y he+
nafgỽyr. a|thrỽy y uabolyon gynghoreu
e|hun. ymrodi y odineb a|oruc ef. kanys y
dyd y koronhawyt. ef a|duc gỽreic. o|r gened+
yl. a chyfnessaf oed hi idaỽ ef. y gan y gỽr
a|e|priodassei. ac a|e kynhalyaỽd pump mly+
ned rac y thecket. yr hỽnn a dymaỽd* dỽns+
tan o|e gam·wely. ac a|e duc hyt geyr bronn
odo a|oed archescob yng|keẏnt. ac ynteu
a|e deholes ỽynt eỻ|deu hyt yn fflandrys.
ac a|aỻtudaỽd hoỻ vyneich ỻoegyr. ac
a|e deholes. ac a|wnaeth manachlaỽc
malmesburi. mỽy no deng mlyned a
thrugeint a thrychant yn ystabyl me+
irch. Ac ny orffowyssaỽd y drygyoni ef
yny anuones kennadeu y dynnv eu
ỻygeit o benneu y neb a ganmoleynt
dỽnstan. Crist hagen a|gyffroes cal+
lonneu y saesson yn|y erbyn ef a|e orderch.
yny deholassant y orderch o|r deyrnas. a
chymeỻ y brenhin ar ffo drỽy a·von dem+
ys. Pan vu uarỽ edwin vrenhin. ef a
gigleu dỽnstan ỻef y kythreulyeit yn
ỻawenhau. ac ny orffowyssaỽd ynteu o
wedieu. yny adnabu ry uot y yspryt
ef yn ryd y ỽrthunt hỽy. Pedeir blyned
y gwledychaỽd. ac yng|kaer wynt y
cladwyt ef.  ~ ~ ~ ~  
P Edeir blyned ar bymthec a naỽ
cant oed oet crist. Pan wledycha+
ỽd edgar braỽt edwin. yr hỽnn a|atwna+
eth drỽy gynghor pob peth o|r a|wnaeth+
oed y vraỽt yn ennwir ac yn drỽc. Yn|y
anedigaeth ef y kigleu dỽnstan ỻef
engylyaỽl yn dywedut. Tangnefed a
vyd yn ỻoegyr tra wledycho y mab
hỽnn a thra vo byỽ dỽnstan. Yr edgar
hỽnnỽ a|wnaeth dỽnstan yn benn ar

1005

hoỻ esgyb ỻoegyr. ac a|e gossodes yn ar+
chescob keint. Yn|y amser ef nyt oed na
herỽr na threissỽr. na ỻeidyr dan gel.
nac yspeilỽr yn yr hoỻ deyrnas. o achaỽs
y greulonder ef. Mein oed o gorff. a dir+
uaỽr o nerth. Y gaeaf a|r gỽnnwyn* y
marchogei ef ar hyt y gwladoed y edrych
barneu y medyannusseit rac ỻygru y
gyfreith onadunt. Chwechan|ỻong
a ossodes ef yngkylch ỻoegyr y|ỽ ham+
diffyn. Ef a dileaỽd y bleidyeu o bop
mann o|r deyrnas. Ef a gymerth y
gan Jdwal vrenhin kymry. trychant
o vleidyev   yn|ỻe y ardreth y gan+
thaỽ. yn|  teir blyned. Ac yn|y be+
dwared blỽ  ydyn. ef a|adefaỽd Jdw+
al na eỻit   kaffael mỽy o·nadunt
yn|yr|hoỻ gyfoeth. Nyt aeth haeach
blỽydyn yn|y oes ef ymeith nat adeilyei
uanachloc newyd. Ef a|rỽndwalaỽd
manachloc bỽrng. torneu. a ramseu
a rwndwalaỽd neb vn gynghorỽr y|r
brenhin a|elwit aelwyn. Brenhin pry+
dein. a|brenhined ỻawer o ynyssed. a
phump brenhin o gymry a|gymeỻaỽd
ef arnadunt dyuot y|ỽ lys. ac yng|kaer
ỻion ar wysc y peris ef udunt hỽy rỽ+
yfyaỽ y myỽn ỻong. ac ynteu yn eisted
yn|y kỽrr blaen y|r ỻong. yn arwyd
bocsach am y vudugolyaeth o achaỽs
y glot y doeth y ymwelet ac ef. ac y
ganthaỽ ef y dysgaỽd y saesson kreu+
londer. a|dywalrwyd eu bryt a|e med+
ỽl. ac y ganthaỽ y dysgaỽd gỽyr fflan+
drys medalỽch corff. ac y dysgaỽd
gỽyr denmarc ired. Ac yn|y diwed
yd ennynnaỽd kythreul y vedỽl y
garu gwyry gyssegredic y grist. A
gwedy gỽneuthur ohonaỽ bechaỽt
a|hi a|e gyhoedi y dywaỽt dỽnstan
ỽrthaỽ. Ae beidyaỽ a|wney di kyhỽrd