Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 226v

Ystoria Bown de Hamtwn

226v

910

gouyn a|oruc y boỽn. ae wreic briaỽt ef
oed honno. Je arglỽydes heb ef. kymer di
dy wreic heb hi. a|dyro y minneu terri.
Mi a|ỽnaf hynny yn ỻaỽen heb·y boỽn. Ac
yna yn ỻawenhaaỽd pob un o|r gỽraged
ỽrth y gilyd. ac yna y doeth tatmaetheu
y meibon. a|r meibon gyt ac ỽynt y|r ỻys.
Ac yna y buỽyt ỻaỽen ỽrthunt. kanys
menegi a|orucpỽyt udunt uot boỽn yn|y
dinas. Y fforestỽr yn|gyntaf a|deuth a|gi y
uab maeth gantaỽ. ac ny bu hỽyrach y
pysgodỽr y·nemawr noc ynteu. a|r fforestỽr
yn arwein gi gyr y|laỽ. a|r pyscodỽr yn arwe+
in miles. A phan y gỽelas boỽn ỽynt. galỽ
a|oruc arnunt. a ỻawen uu ỽrthunt pan y
gỽelas. a mynet dỽylaỽ mynỽgyl udunt
ychwanec y ganweith. a diolỽch y eu tatma+
etheu yn uaỽr. a|phriodi y duckes a|oruc
terri. a|ỻaỽen uu iosian o achaỽs enry+
ded terri. ac yn|y|dyd hỽnnỽ iach a ỻawen
oed y meibon. a|gỽedy eu|bỽyt y chware yd
aethant. a maỽr oed y ỻewenyd a|r|glodest a
ry uu gantunt. a|gỽedy daruot y boỽn y gỽ+
ahanu. y chware taỽlbwrd yd aethant yr
hỽnn a|dysgassit yn|da udunt. Ac yna galỽ
a|oruc boỽn ar un o|e wassanaethwyr. ac
erchi idaỽ dỽyn dogyn o arueu gloywon. Ac
urdaỽ tatmaetheu y meibon yn uarchogyon
urdolyon. a|rodi y bop un o·nadunt bedwar
emys. a|digaỽn o eur ac aryant. A|gỽedy
hynny kennat a|gymerassant. Ac yna y de+
uth pawp o|r barỽneit a|r|duckes a|r ieirỻ y ro+
di y gỽrogaeth y derri. yn|y megys y dywedir
ynni yn yscriuennedic. Beỻach y|dywedỽn
am ermin. nyt amgen. bot iuor vrenhin
yn ryuelu arnaỽ. a hynny a|gigleu boỽn.
a|galỽ ar terri a|oruc. ac|erchi idaỽ anuon
kennadeu ar|hyt y wlat. y|gynnuỻ pymtheg
mil o uarchogyon deỽron clotuorus y uynet
gyt ac ef. Syr heb·y terri mi a af gyt a|thi.
Nac ey ys|gỽir heb·y boỽn. ot anuonaf i ar

911

dy ol. dyret titheu. namyn Sabaoth a uynnaf
gyt a mi. kanys ny phaỻaỽd ym eiryoet
yn ỻe y bei reit im ỽrthaỽ. A pha|gyhyt byn+
nac y trigyaỽd boỽn yn|y|ciuil. ef a|enniỻaỽd
terri uab o|e wreic briaỽt. a boỽn a enniỻỽys
merch o|e wreic ynteu. a|boỽn oed enỽ mab
terri. a betris oed enỽ merch boỽn. Ac yna
yd|erchis boỽn y|r marchogyon peri trỽssau
eu|sỽmereu. a|pheri y ueibon ysgynnu ar
eu meirch. a iosian a|e march. a|chyt ac ỽynt
pymthengmil o uarchogyon aruaỽc. ac
ny orffowyssassant yny doethant hyt y|mrat+
fỽrt. a chennat a|anuonassant oc eu blaen
att ermin urenhin y uenegi eu|dyuodyat.
ac yna yd oed ermin gỽedy drigyaỽ y benn
y tỽr. yr amser yd|oedynt yn|dyuot. ac argan+
uot boỽn yn dyuot a phymthegmil gyt ac
ef o wyr aruaỽc. ac yna galỽ a|oruc ar y eirỻ*
a|e uarỽneit. a dywedut ỽrthunt. y gỽelei vy+
dinoed marỽaỽl. Ac ar hynny nachaf y gen+
nat yn dyuot. ac yn menegi y|r brenhin mae
boỽn oed hỽnnỽ. a|e|niuer. ac erchi idaỽ nat
ofynockaei. Ac yna y|diolches y brenhin y
duỽ y welet yn|y mod hỽnnỽ. a phann|deuth
ar ogyfuch ac ef. dygỽydaỽ a|oruc ar|benn y
linyeu rac bronn boỽn. a dywedut ỽrthaỽ.
syr o|r gỽneuthum dim gỽrthỽyneb y|th|erbyn
mi a|wnaf iaỽn itt. Syr heb·y boỽn. mi a|e
madeuaf itti. eithyr na byd kyuundeb byth
y·rom hyt pan gaffỽyf dial ar y gỽyr. a|m
kamguhudassant yn bechadurus. Heb y
brenhin ti a|e keffy ỽynteu. Ac yna y kym+
merth boỽn ỽynt ac y dryỻyỽys yn dryỻeu.
ac y|doeth iosian ac a|gyhyrdaỽd a|e that. ac
yd aeth dỽylaỽ mynỽgyl idaỽ. ac y gouynnỽ+
ys idaỽ a|oed gyuundeb y·rydaỽ a|boỽn. bu
uy merch y dec heb ynteu. arglỽyd da y
daruu itt heb hi. kanys goreu marchaỽc
o gret yỽ. Odyna yd aethant y|r ỻys uren+
hinaỽl. ac yd|arwedwyt iosian y|ỽ ystaueỻ
yn hard o bryt. ac odyna y galwassant ar