Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 20v

Brut y Brenhinoedd

20v

79

ar·naf ineu gynneu. Yr aỽr honn y ma+
e ef yn damunaỽ y dagneuedu drỽy darys+
tygedigaeth y ulkessar. y|gỽr kyn·no
hyn ny cheissei dagneued y gantaỽ. ac
ỽrth hynny ef a|dylyei uedylyaỽ ac e+
drych yn iaỽn ỽrth y gỽr hỽnnỽ drỽy yr
hỽn y gaỻỽys ef gỽrthlad amheraỽdyr
rufein o|e deyrnas dỽyỽeith a|e dỽyn i+
di y dryded weith o|e anuod. ac ỽrth hyn+
ny nyt oed iaỽn dadleu a miui ygkam
nac yn enỽir kan geỻeis gỽneuthur
y gỽassanaeth hỽnn. anoethineb ac
aghymendaỽt yỽ gỽneuthur sarhaede+
u ac ymgeinuaeu y|r neb y kaffer y
uudugolyaeth drỽydaỽ yn wastat. ka+
ny eiỻ un tyỽyssaỽc kaffel budugoly+
aeth heb y ỽyr a|eỻygant eu gỽaet yn
ymlad drostaỽ. ac yr hynny eissoes
os gaỻaf i. mi a|e tagneuedaf ac ul+
kesar. kan deryỽ dial arnaỽ yn diga+
ỽn y sarhaet a|ỽnaeth y mi pan yttiỽ
yn gỽediaỽ uyn trugared. i. a chych+
ỽyn a|oruc auarỽ a|dyuot ar urys hyt
y ỻe yd|oed ulkessar. a|dygỽydaỽ yn da+
rystygedic rac y vron ef gan dyỽe+
dut ỽrth·aỽ yr ymadraỽd hỽn. ỻyma
ỽeithon amlỽc yỽ bot yn|digaỽn
y dieleist|i dy lit ar gasỽaỻaỽn. Gỽ+
na ỽeithon drugared ac ef. beth a
vynny di y gantaỽ ef amgen noc
vfudhau a|darystygedigaeth a tha  ̷+
lu teyrnget y rufeinyaỽl deilygda+
ỽt o ynys prydein. a gỽedy na ro+
des ulkesar atteb idaỽ. y dyỽat aua+
rỽy ỽrthaỽ val hynn. Tidi ulkesar
hyn a dyỽedeis i. itti gỽedy goruyd+
ut ar gasỽaỻaỽn darystygedigaeth
a|theyrnget o ynys prydein. ỻyma
gasỽaỻaỽn gỽedy goruot arnaỽ.
ỻyma ynys prydein yn|darystygedic
it drỽy vy nerth. i. a|m kanhorthỽy.
Beth a|dylyaf. i. y ỽneuthur ym·la+
en hyn yti. Nyt ef a|ỽnel creaỽdyr
nef a dayar diodef o·honaf i kar+
charu kasỽaỻaỽn uy arglỽyd. ac
ynteu yn gỽneuthur iaỽn imi am

80

y sarhaet a|ỽnaethoed ymi. Ed·nebid di ul+
kesar nat haỽd ỻad kasỽaỻaỽn a miui yn
uyỽ y gỽr nyt keỽilyd genyf rodi uy
nerth idaỽ ony bydy di ỽrth vyg|kyghor.
ac yna rac ofyn auarỽy arafhau a|oruc
ulkessar a|thagnefedu a chasỽaỻaỽn. a
chymryt y deyrnget o ynys brydein pob blỽydyn y
gantaỽ. Sef oed meint y deyrnget teir
mil o bunoed aryant ỻoeger. ac yna yd
aethant yn gedymdeithon ulkesar a chas+
ỽaỻaỽn uab beli. ac y|rodes pob un y gilyd
rodyon maỽr eur ac aryant a thlysseu
ar·bennic. ac y|bu ulkesar y gaeaf hỽn+
nỽ yn|ynys brydein. a|phan|dechreuis y|gỽ+
anỽyn dyuot y kychỽynỽys parth a freinc.
ac ympen yspeit o amser kynuỻaỽ ỻu
maỽr a|ỽnaeth ulkesar. ac a|r ỻu hỽnnỽ yd
aeth parth a rufein yn erbyn pompeius
y gỽr a|oed yn ỻe amheraỽdyr yn|yr am+
ser hỽnnỽ yn|dala yn|y|erbyn ynteu. a
chany pherthyn|ar an defnyd ni traethu
o weithredoed gỽyr rufein yny vo ebry+
fygedic y|r rei hynny. Ẏmchoelỽn ar an
traethaỽt nu|hunein. ac ympen y seith mly+
ned gỽedy mynet ulkessar o ynys prydein
y bu uarỽ kasỽaỻaỽn uab beli. ac y cladỽ+
yt yg|kaer efraỽc gan urenhinaỽl arỽy+
A c yn ol kasỽaỻaỽn. y gỽna +[ lant.
ethpỽyt teneuan uab ỻyd yn urenhin
kanys auarỽy athoed y rufein gyt
ac ulkessar. a hỽnnỽ a|draethỽys y deyrn+
as drỽy hedỽch. a|thagneued. Gỽr deỽr
oed teneuan ac a|garei gyfyaỽnder a
gỽirioned yn|y amser.  ~ ~ ~  
A  gỽedy marỽ teneuan y gỽnaethpỽyt
y vab kynuelyn yn urenhin. Marcha+
ỽc gỽychyr oed kynuelyn. ac ulkes+
sar a|e magyssei. ac a|e hurdassei yn arue+
u. ac a|e dysgassei y milỽryaeth. a chym+
eint uu garyat gỽyr rufein gan hỽn+
nỽ. a|chyt gaỻei attal eu teyrnget o|e
hanuod. y rodei udunt heb oruot y gym+
eỻ na|e erchi. a|r amser hỽnnỽ y ganet
yr arglỽyd Jessu grist hoỻ·gyuoethaỽc
o|r arglỽydes diweir ueir wyry vendige+
dic. Y gỽr a|brynỽys y cristonogyon yr