Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 209v

Culhwch ac Olwen

209v

842

y ỻas ỻỽydaỽc gouynnyat yn|y mysc. ac y ỻad+
aỽd ruduyỽ rys. a ỻaỽer gyt ac ef. Ac yna yd
aeth ỻỽytaỽc hyt yn ystrat yỽ. Ac yno y ky+
uaruu gỽyr ỻydaỽ ac ef. ac yna y ỻadaỽd ef
hir peissaỽc brenhin ỻydaỽ. a ỻygatrud emys
a gỽrbothu. eỽythred. arthur vrodyr y uam.
Ac yna y|ỻas ynteu. Tỽrch trỽyth a|aeth yna
y·rỽng taỽy ac euyas. Gỽyssyaỽ kernyỽ a|dyf+
neint o arthur yn|y erbyn hyt yn aber hafren.
a|dywedut a|oruc arthur ỽrth vilỽyr yr ynys
honn. Tỽrch trỽyth a|ladaỽd ỻaỽer o|m gỽyr.
Myn gỽrhyt gỽyr nyt a|mi yn uyỽ. yd aho ef
y gernyỽ. ny|s ymlityaf i ef beỻach. na+
myn mynet eneit dros eneit ac ef a|wnaf.
Gỽneỽch chỽi a|ỽnelhoch. Sef a|daruu o gyg+
hor gantaỽ eỻỽng kat o uarchogyon. a|ch+
ỽn yr ynys gantunt hyt yn euyas. ac ymcho+
elut odyno hyt yn|hafren. a|e ragot yno ac
a|oed o vilwyr prouedic yn|yr ynys honn. a|e
yrru anghen yn anghen yn hafren. a|my+
net a|ỽnaeth mabon uab modron gantaỽ
ar wynn mygdỽn march gỽedỽ yn haf+
ren. a|goreu mab custennin. a menỽ. Mab
teir gỽaed y·rỽng ỻynn ỻiỽan ac aber gỽy.
a|dygỽydaỽ o arthur arnaỽ. a|rysswyr prydein
gyt ac ef. Dynessau a|oruc osla gyỻeỻuaỽr.
a manaỽydan uab ỻyr. a|chacmỽri gỽas arthur.
a gỽyngeỻi. a|dygrynnyaỽ yndaỽ. Ac ym  ̷+
auael yn|gyntaf yn|y traet. a|e gleicaỽ oho+
nunt yn hafren. yny yttoed yn ỻenỽi ody
uchtaỽ. Brathu amỽs o uabon uab modron
o|r neil* parth. a chael yr eỻyn y gantaỽ.
Ac o|r|parth araỻ y|dygyrchỽys kyledyr w+
yỻt y ar amỽs araỻ gantaỽ yn hafren.
ac y|duc y gỽeỻeu y gantaỽ. Kynn kaffel
diot y grib. kaffel dayar ohonaỽ ynteu
a|e draet. ac o|r pan gauas y tir ny aỻỽys na
chi na dyn na march y ganhymdeith hyt
pan aeth y gernyỽ. Noc a|gaffat o|drỽc
yn|keissaỽ y tlysseu hynny y gantaỽ. gỽa+
eth a gaffat yn|keissaỽ diffryt y deuỽr rac
eu bodi. Kacmỽri ual y tynnit ef y uyn+
yd y tynnei deu uaen ureuan ynteu

843

y|r affỽys. Osla gyỻeỻuaỽr yn redec yn ol y tỽrch.
y dygỽydỽys y gyỻeỻ o|e wein ac y koỻes. a|e|we+
in ynteu gỽedy hynny yn ỻaỽn o|r dỽfyr. ual
y tynnit ef y uynyd y tynnei hitheu ef y|r af+
fỽys. Odyna yd aeth arthur a ỻuoed hyt pan
ymordiwedaỽd ac ef yg|kernyỽ. Gỽare oed a
gafat o drỽc gantaỽ kyn no hynny y ỽrth a
gaffat yna gantaỽ yn keissaỽ y grib. O drỽc
y gilyd y kaffat y grib y gantaỽ. Ac odyna y
holet ynteu o gernyỽ. ac y gyrrỽyt y|r mor yn|y
gyueir. Ny|wybuỽyt vyth o hynny aỻan pa|le
yd aeth ac anet ac aethlem gantaỽ. Ac odyno
yd aeth arthur y ymeneinaỽ ac y uỽrỽ y ludet
y arnaỽ hyt yg|keỻi wic yg|kernyỽ. ~ ~ ~
D ywedut o arthur a|oes. a|oes dim weithon
o|r anoetheu heb gaffel. Y dywaỽt vn o|r
gỽyr. oes. gỽaet y widon ordu merch y
widon orwen o penn nant gouut yg|gỽrth+
tir uffern. Kychỽyn a|oruc arthur parth a|r
gogled. a|dyuot hyt ỻe yd|oed gogof y|wrach.
A chynghori o|wynn uab nud. a|gỽythyr
uab greidaỽl geỻỽng kacmỽri. a|hygỽyd y
uraỽt. y ymlad a|r wrach. ac ual y|deuthant
y myỽn y|r ogof y hachub a|oruc y wrach. Ac
ymauael yn hygỽyd herỽyd gỽaỻt y benn.
a|e daraỽ y|r ỻaỽr deni. Ac ymauel o gacmỽri
yndi hitheu. herỽyd gỽaỻt y phenn. a|e thyn+
nu y|ar hygỽyd y|r ỻaỽr. ac ymchoelut a|oruc
hitheu ar kacmỽri. ac eu dygaboli yỻ|deu. ac
eu diuarnu. a|e gyrru aỻan dan eu|hub ac eu hob. a ỻi+
dyaỽ a|oruc arthur o welet y|deu was hayachen. wedy eu ỻad
a|cheissaỽ achub yr ogof. ac yna y dywedassant
gỽynn a gỽythyr ỽrthaỽ. nyt dec ac nyt di+
grif genhym|dy welet yn ymgribyaỽ a|gỽrach.
geỻỽng hiramren a|hir·eidil y|r ogof. a my+
net a|orugant. Ac o|r bu|drỽc trafferth y deu
gynt. gỽaeth uu drafferth y|deu hynny. hyt
na|s gỽypei duỽ y vn o·honunt eỻ|pedwar aỻu
mynet o|r ỻe. namyn mal y|dodet eỻ|pedwar. ar
lamrei kassec arthur. Ac yna achub a|oruc
arthur drỽs yr ogof. ac y|ar y|drỽs a uyryei
y wrach a charnwennan y gyỻeỻ. a|e tharaỽ
am y hanner yny uu yn|deu|gelỽrn hi. a