Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 195v

Geraint

195v

790

Nyt amgeled gennyf y|teu. ac nyt ry·bud.
a|chyt mynnych di gỽelet vy angheu i a|m
diuetha o|r gỽyr racko. nyt oes arnaf|i un
argyssỽr. Ac ar hynny estỽng gỽaeỽ a|oruc
y blaenaf o·honunt a gossot ar ereint. Ac yn+
teu a|e herbynnaỽd ef ac nyt ual gỽr ỻesc.
a|geỻỽng y gossot heibaỽ a|oruc. A gossot
a|oruc ynteu ar y marchaỽc yn|teỽder y dary+
an. yny hyỻt y daryan ac yny dyr yr aruev.
ac yny uyd dogyn kyuelin uaỽr yndaỽ ynteu
o|r|paladyr. Ac yny vyd hyt gỽaeỽ gereint
dros pedrein y uarch y|r ỻaỽr. A|r eil march+
aỽc a|e kyrchaỽd yn ỻidiaỽc am|lad y gedym+
deith. ac ar|un|gossot y byryaỽd ef hỽnnỽ
ac y ỻadaỽd ual y ỻaỻ. a|r trydyd a|e kyrcha+
ỽd. ac ueỻy y ỻadaỽd. Ac ueỻy y ỻadaỽd y pe+
dwyryd. Trist ac aflaỽen oed y uorỽyn yn
edrych ar|hynny. Discynnu a|oruc gere+
int a|diot arueu y gỽyr ỻadedic. a|e dodi yn
eu kyfrỽyeu. a ffrỽynglymhu y meirch a|o+
ruc. ac ysgynnu ar y uarch. Wely di a|wne+
lych heb ef kymer di y pedwar|meirch a|gyrr
rac dy vronn. a|cherda o|r blaen ual yd erche+
is itt gynneu. Ac na|dywet ti vn geir ỽrth+
yf|i yny dywettỽyf i yn gyntaf ỽrthyt ti.
Ym|kyffes y duỽ heb ef os hynny ny|s gỽney
ny byd diboen itt. Mi a|ỽnaf vyg gaỻu am
hynny arglỽyd heb hi ỽrth dy gynghor di.
Wynt a|gerdassant racdunt y goet. ac adaỽ
y coet a|orugant a|dyuot y wastattir maỽr.
ac ym perued y gỽastattir yd|oed byrgoet
pendeỽ dyrys. Ac y ỽrth hỽnnỽ y gỽelynt
tri marchaỽc yn|dyuot attunt. yn gyweir
o ueirch ac arueu hyt y|ỻaỽr ymdanunt
ac ymdan eu meirch. Sef a|oruc y uorỽ+
yn edrych yn graff arnunt. A phann|doe+
thant yn agos. Sef ymdidan a|glyỽei
gantunt. ỻyma dyuot da ynni heb ỽynt
yn segvr. pedwar meirch a|phedwar ar+
ueu. ac yr y marchaỽc ỻaestrist racko rat
y kaffỽn ỽynt. a|r uorỽyn heuyt y|n med+
yant y byd. Gỽir yỽ hynny heb hi blin
yỽ y gỽr o ymhỽrd a|r|gỽyr gynneu. dial
duỽ arnaf o·ny|s rybudyaf heb hi. ac a+
ros gereint a|oruc y uorỽyn yny uyd yn a+
gos idi. Arglỽyd heb hi pony chlywy di

791

ymdidan y gỽyr racko ymdanat. Beth
yỽ hynny heb ef. Dywedut y·ryngtunt
e hunein y maent y caffant hynn o yspe+
il yn rat. Yrof|i a|duỽ heb ef ys|trymach
gennyf|i noc a|dyweit y gỽyr ỽrthyf. na
thewy di ỽrthyf i. ac na bydy ỽrth vyg
kynghor. arglỽyd heb hi rac dy gaffel yn
diaruot yỽ gennyf|i. Taỽ beỻach a hynny
nyt amgeled gennyf y teu. ac ar|hynny es+
tỽng gỽaeỽ a|oruc un o|r marchogyon. a chyr+
chu gereint a gossot arnaỽ yn ffrỽythlaỽn
debygei ef. ac ysgaelu* y kymerth gereint y
gossot a|e daraỽ heibaỽ a|oruc. a|e gyrchu yntev
a gossot arnaỽ yn|y gymherued. a|chan hỽrd
y gỽr a|r march ny thygyaỽd y riuedi arueu
yny uyd penn y gỽaeỽ aỻan a thalym o|r pala+
dyr trỽydaỽ. ac yny uyd ynteu hyt y ureich
a|e baladyr dros bedrein y uarch y|r llaỽr. Y
deu uarchaỽc ereiỻ a|doethant bob eilwers
ac ny bu well eu kyrch ỽynt no|r llall. Y|uorỽ+
yn yn seuyỻ ac yn edrych ar hynny. goualus
oed o|r ỻeiỻ parth o debygu briwaỽ gereint
yn ymhỽrd a|r|gỽyr. ac o|r parth araỻ o lewe+
nyd y welet ynteu yn|goruot. Yna y disgynna+
ỽd gereint. ac y rỽymaỽd y tri arueu yn|y
tri chyfrỽy. ac a ffrỽynglymaỽd y meirch
y·gyt. yny oed yna seith|meirch y·gyt gan  ̷+
taỽ. ac esgynnu ar y uarch e|hun a|oruc a
gorchymun y|r uorỽyn gyrru y meirch.
ac nyt gỽeỻ im heb ef dywedut ỽrthyt no
thewi kany bydy ỽrth vyg|kyghor. Bydaf
arglỽyd hyt y gaỻỽyf heb hi. eithyr na aỻaf
kelu ragot y geireu engiryaỽlchỽerỽ a|glyỽ+
yf y|th gyueir arglỽyd. y gan estronaỽl giwt+
aỽdoed a gerdo diffeithỽch mal y|rei hynny.
Y·rof a|duỽ heb ef nyt amgeled gennyf y teu.
a thaỽ beỻac*Mi a|wnaf arglỽyd hyt y gaỻ+
ỽyf. a cherdet a|oruc y uorỽyn ryngthi a|r
meirch a|oed rac y bronn. a|chadỽ y ragor a|o+
ruc. ac o|r prysc gynneu a|dywetpỽyt uchot
rỽyddir arucheldec gỽastatlỽys erdrym a|ger+
dassant. ac ym·peỻ y ỽrthunt ỽynt a|welynt
coet. ac eithyr gỽelet yr ymyl nessaf attunt.
ny welynt wedy hynny nac ymyl nac eithaf
y|r coet. ac ỽynt a|doethant parth a|r coet.
ac yn dyuot o|r koet ỽynt a|welynt pump mar+