Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 191r

Geraint

191r

772

kyrn pan ganer. Ac a|glyỽn y cỽn pann ell+
ynger. a|phan|dechreuont alỽ. ac ỽynt a|doe+
thant y ystlys y forest. ac yno seuyỻ a|ỽnaeth+
ant. Ni a|glyỽn odyma heb hi pan ellynger
y kỽn. ac ar hynny tỽryf a|glyỽynt. ac edrych
yg|gỽrthỽyneb y|tỽrỽf a|orugant. ac ỽynt a|+
elynt corr yn marchogaeth march ucheldeỽ
ffroenuoll maswehyn kadarndrut. Ac yn ỻaỽ
y corr yd oed ffrowyỻ. Ac yn agos y|r corr y
gỽelynt wreic y ar uarch canwelỽ telediỽ.
a|phedestric wastatualch gantaỽ. ac eurwisc
o bali ymdanei. ac yn agos idi hitheu march+
aỽc y ar gatuarch maỽr tomlyt. ac arueu
trỽm gloyỽ ymdanaỽ ac am y uarch. a diheu
oed ganthunt na welsynt eiryoet gỽr a|march
ac arueu hoffach gantunt eu meint noc ỽ+
ynt. a phob un onadunt yn agos y gilyd.
Gereint heb·y gỽenhỽyuar a|atwaenost di
y marchaỽc racco maỽr. nac atwen heb·yr
ynteu. ny at yr arueu estronaỽl maỽr racco
welet na|e wyneb ef na|e bryt. Dos uorỽyn
heb·y gỽenhỽyuar a gouyn y|r corr pỽy y
marchaỽc. mynet a|oruc y uorỽyn yn er+
byn y corr. Sef a|oruc y corr kyuaros y
uorỽyn pan y gwelas yn|dyuot attaỽ.
a gouyn a|oruc y uorỽyn y|r corr pỽy y mar+
chaỽc heb hi. Ny|s dywedaf ytti heb ef.
Kanys kyndrỽc dy wybot heb hi ac na|s
dywedy ymi. mi a|e gouynnaf idaỽ e|hun.
Na|ouynny myn uyg|cret heb ynteu. Pa+
ham heb·yr hi. am nat ỽyt yn enryded dyn
a|wedo ỽrthaỽ ymdidan a|m harglỽyd|i.
Sef a|oruc y uorỽyn yna trossi penn y march
tu a|r marchaỽc. Sef a|oruc y corr yna y
tharaỽ a|r ffrowyỻ a|oed yn|y laỽ ar|draỽs y
hỽyneb a|e ỻygeit yny uyd y gỽaet yn hid+
leit. Sef a|ỽnaeth y uorỽyn o dolur y dyrna+
ỽt. dyuot dracheuyn at wenhỽyuar. dan
gỽynaỽ y dolur. Hagyr iaỽn heb·y gereint
y goruc y corr a|thi. Mi a|af heb·y gereint
y wybot pỽy y marchaỽc. Dos heb·y
gỽenhỽyuar. dyuot a|oruc gereint att y
corr. Pỽy y marchaỽc racko heb·y gereint.
Ny|s dywedaf ytti heb y corr. Mi a|e gouyn+
naf y|r marchaỽc e|hun heb ynteu. Na|ovyn+
ny mynn vyg|cret heb y corr. nyt ỽyt vn en+

773

ryded di ac y dylyych ymdidan a|m arglỽyd i
Miui heb·y gereint a|ymdideneis a|gỽr yssyd
gystal a|th arglỽyd di. a|throssi penn y uarch
a|oruc parth a|r marchaỽc. Sef a|oruc y corr.
ymordiwes ac ef a|e daraỽ yn|y gyueir y traỽ+
sei y uorỽyn. yny oed y gỽaet yn|ỻiwaỽ y ỻenn
oed am ereint. Sef a|oruc gereint dodi y laỽ
ar|dỽrn y gledyf. a|chymryt kynghor yn|y uedỽl
ac ystyryaỽ a|oruc nat oed dial gantaỽ ỻad y
corr. a|r marchaỽc aruaỽc yn|y gael yn|y gael
yn rat a|heb arueu. a|dyuot dracheuyn a|oruc
hyt ỻe yd|oed wenhỽyuar. Doeth a phỽyỻaỽc
y medreist heb hi. Arglỽydes heb ef miui etwa
a|af yn|y ol gan|dy gennyat ti. ac ef a|daỽ yn|y
diwed y gyuanned y kaffỽyf i arueu. ae eu ben+
ffic ae ar ỽystyl. ual y kaffỽyf ymbraỽ a|r march+
aỽc. Dos ditheu heb hi ac nac ymwasc ac
ef yny geffych arueu da. a|goual maỽr uyd
genyf|i ymdanat ti heb hi yny gaffỽyf chỽ+
edleu y ỽrthyt. Os byỽ uydaf i heb ef erbyn
pryt naỽn auorycher ti a|glywy chỽedleu
o|dianghaf. ac ar hynny kerdet a|oruc.
Sef fford y kerdassant is laỽ y ỻys yg|kaer
ỻion. Ac y|r ryt ar wysc mynet drwod. a
gỽastat·tir tec erdrym aruchel a gerdassant
yny doethant y dinastref. ac ym penn y dref
y|gỽelynt kaer a chasteỻ. ac y benn y dref y
doethant. ac ual y kerdei y marchaỽc drỽy
y dref y kyuodei tylỽyth pob ty y gyuarch
gỽeỻ idaỽ ac y ressaỽu. A phan doeth gereint
y|r dref edrych a|wnaei ympob|ty y geissaỽ
adnabot neb o|r a|ỽelei. ac nyt atwaenat ef
neb na neb ynteu. ual y gaỻei ef gaffel kym+
mỽynas o arueu ae o venffic ae ar wystyl.
a|phob ty a|welei yn ỻaỽn o wyr ac arueu a
meirch. ac yn ỻathru taryaneu. ac yn yslei+
panu cledyfeu. Ac yn golchi arueu. ac yn pe+
doli meirch. a|r marchaỽc a|r uarchoges a|r
corr a|gyrchassant y casteỻ a|oed yn|y|dref.
ỻaỽen oed baỽp ỽrthunt o|r kasteỻ. ac ar y
bylcheu a|r pyrth ympob kyueir yd ymdoruyn+
nyglynt y gyuarch gỽeỻ. ac y uot yn ỻaỽen
ỽrthunt. Seuyỻ ac edrych a|oruc gereint
a uydei dim gohir arnaỽ yn|y casteỻ. A|phan
wybu yn hyspys y drigyaỽ. edrych a|oruc
yn|y gylch. ac ef a|welei ar dalym o|r|dref hen|ỻys