Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 184v

Y drydedd gainc

184v

746

Ny chymeraf i heb ef namyn crydyaeth. ual
y gỽneuthum gynt. arglỽyd heb hi nyt hoff
honno y glanet y ỽr ky gynnilet kyuurd a|thy+
di. wrth honno yd|af|i heb ef. dechreu y gel+
uydyt a|wnaeth a|chyweiryaỽ y weith o|r cor+
dwal teckaf a gauas yn|y dref. ac ual y dech+
reuyssynt yn lle arall dechreu gỽaegu yr
yskidyeu o|waegeu eureit yny oed ouer a
manweith holl grydyon y dref y ỽrth yr
eidaỽ ef e|hun. a thra geffit y gantaỽ nac eskit
na hossan. ny phrynit y gan ereiỻ dim. A
blỽydyn ueỻy a treulỽys ef yno yny oed y
crydyon yn|dala kynuigen a|chyghoruynt
ỽrthaỽ. ac yny|doeth rybudyeu idaỽ. a|me+
negi uot y crydyon wedy duunaỽ ar y lad.
Arglỽyd heb·y kicua pam y|diodefir hynn y
gan y taeogeu. Nac ef heb ynteu ni aem eis+
soes y dyuet. dyuet a gyrchyssant. Sef a|o+
ruc manaỽydan pan gychỽynnwys parth
a|dyuet. dỽyn beich o wenith gantaỽ. a chyr+
chu arbeth. a|chyuanhedu yno. ac nyt oed
dim digriuach gantaỽ no gỽelet arberth a|r
tirogaeth y buassei yn|hela ef a phryderi a
riannon gyt ac|ỽynt. Dechreu a|wnaeth kyn+
neuinaỽ a hela pyscaỽt a ỻydnot ar eu gỽal
yno. ac yn ol hynny dechreu ryuoryaỽ. ac
yn ol hynny heu grofft. a|r eil. a|r dryded.
Ac na·chaf y gỽenith yn|kyuot yn|oreu yn|y
byt. a|e deir grofft yn|ỻwydyaỽ yn vn dỽf. hyt
na|welsei dyn wenith degach noc ef. Treulaỽ
amseroed y vlỽydyn a|ỽnaeth. natchaf y kynnhae+
af yn|dyuot. ac y|edrych un|o|e roffteu yd aeth.
nachaf honno yn aeduet. Mi a uynnaf vedi
honn auory heb efDyuot dra|e|geuyn y nos
honno hyt yn arberth. y bore glas drannoeth
dyuot y uynnv medi y rofft. pan daỽ nyt oed
namyn y kalaf yn ỻỽm wedy daruot torri
pob|un yny doi yn|y dywyssen o|r keleuyn.
a mynet ymeith a|r tywys yn|hoỻaỽl. ac
adaỽ y calaf yno yn ỻỽm. Ryuedu hynny
yn uaỽr a|ỽnaeth a|dyuot y edrych grofft arall.
nachaf honno yn|aeduet. Dioer heb ef mi
a uynnaf uedi honn auory. A thrannoeth
dyuot ar uedwl medi honno. a phan|daỽ nyt
oed dim namyn y kalaf ỻỽm. Oi a arglỽ+
yd duỽ heb ef pỽy yssyd yn gorffen vyn diua

747

i. a mi a|e gỽnn. y neb a|dechreuis vyn|diua ys+
syd yn|y orfen. ac a|diuawys y wlat gyt a|mi.
Dyuot y edrych y dryded rofft. pan doeth ny
welsei neb wenith degach. a|hỽnnỽ yn aeduet.
Meuyl ymi heb ef ony wylaf i heno. a|r neb
a|duc yr yt araỻ a|daỽ y|dỽyn|hỽnn. a mi a
wybydaf beth yỽ. a|chymryt y arueu a|w+
naeth a|dechreu gỽylat y grofft. a menegi
a|wnaeth y kicua hynny oỻ. Je heb hi beth ys+
syd y|th vryt ti. Mi a|wylaf y grofft heno heb
ef. Y wylat y grofft yd aeth. ac ual y byd am
hanner nos ueỻy nachaf tỽryf mỽyhaf yn|y
byt. Sef a|wnaeth ynteu edrych. ar hynny
ỻyma eliỽlu y byt o|lygot. a chyfrif na mes+
sur ny eỻit ar hynny. ac ny wydyat yny
uyd y ỻygot yn gỽan adan y groft. a phob
un yn|drigyaỽ ar|hyt y keleuyn. ac yn|y es+
tỽng genti. ac yn|torri y|tywyssen. ac yn gỽ+
an a|r|dywyssen ymeith. ac yn adaỽ y kalaf
yno. Ac ny wydyat ef uot un keleuyn yno. ny
bei lygodet* am bob un. ac a|gymerynt eu|hynt
racdunt a|r tywys gantunt. ac yna rỽng
dicher* a|ỻit taraỽ ymplith y|ỻygot a|wnaeth.
a mỽy noc ar y gỽydbet neu yr|adar. yn yr aỽyr
ny chytdremei ef ar yr un ohonunt eithyr un
a|welei yn|amdrom ual y tebygei na aỻei dim
pedestric. Yn ol honno y kerdỽys ef a|e dala
a|wnaeth a|e dodi yn|y uanec. ac a|ỻinin rỽy+
maỽ geneu y vanet*. a|e chadỽ gantaỽ. a chyr+
chu y ỻys. Dyuot y|r ystaueỻ yn|y ỻe yd|oed
kicua. a|goleuhau y tan. ac ỽrth y ỻinin dodi
y uanec ar y wanas a|oruc. Beth yssyd yna
arglỽyd heb·y kicua. eidyr heb ynteu a ge+
ueis yn ỻetratta arnaf. Pa ryỽ leidyr ar+
glỽyd a|aỻut ti y dodi y|th uanec heb hi.
ỻyma oỻ heb ynteu a|menegi ual yr lygrys+
sit ac y diuỽynissit y groffteu idaỽ. ac ual y
doethant y ỻygot idaỽ y|r grofft diwethaf
yn|y wyd. ac vn ohonunt oed amdrom ac
a|delleis inheu ac yssyd yn vy manec. ac a
grogaf inheu avory. Ac ym kyffes y duỽ
bei as|kaffỽn oỻ mi a|e crogỽn. arglỽyd heb
hi di·ryued oed hynny. ac eissoes anhỽymp
yỽ gỽelet gỽr kyfurd kymoned a thidi yn
crogi y ryỽ bryf hỽnnỽ. a|phei gỽnelut iaỽn
nyt ymyrrut yn|y pryf. namyn y eỻỽng ym+