Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 181v

Yr ail gainc

181v

734

kennadeu a aeth att uranwen. arglỽydes heb
ỽy beth debygy di yỽ hynny. Gỽyr ynys y ke+
dyrn yn|dyuot drỽad o glybot vym poen i
a|m hamarch. Beth yỽ y coet a|welat ar y mor
heb ỽy. Gỽerneneu ỻogeu a|hỽylbrenni heb hi.
Och heb ỽy beth oed y mynyd a|welit gan ystlys y
ỻongeu. Bendigeituran vy mraỽt i heb hi oed
hỽnnỽ yn|dyuot y ueis. nyt oes log y kyghanei
ef yndi. Beth oed yr esgeir aruchel. a|r ỻynn o bop
parth y|r esgeir. Ef heb hi yn edrych ar yr ynys
honn ỻidiaỽc yỽ. Y deu lygat ef o|pob|parth y drỽ+
  yn yỽ y dỽy lynn o bop|parth y|r esceir. Ac yna
  dygyuor hoỻ wyr ymlad iwerdon a|wnaeth+
pỽyt ygyt. a|r hoỻ uorbennyd a|wnaethpỽyt yn
gyflym. a chyngor a|gymerỽyt. Arglỽyd heb y
wyrda ỽrth vatholỽch nyt oes gynghor namyn
kiliaỽ drỽy linon auon a|oed yn|iwerdon. a|gadu
ỻinon y·rot ac ef. a thorri y bont yssyd ar yr avon.
a mein sugyn yssyd yg|gỽaelaỽt yr|auon. ny
eill na ỻong na llestyr arnei. Wynt a gilyass+
ant drỽy yr auon ac a torrassant y pont. ~
Bendigeituran a|doeth y|r tir a|ỻyghes ygyt
ac ef parth a|glann yr auon. arglỽyd heb y
wyrda ti a|ỽdost kynnedyf yr auon. ny eiỻ neb
vynet drỽydi. nyt oes bont arnei hitheu. mae dy
gynghor am bont heb ỽy. Nyt oes heb ynteu.
namyn a|vo penn bit bont. Miui a|uydaf bont
heb ef. ac yna gyntaf y dywetpỽyt y geir hỽnnỽ
ac y diaerebir ettwa ohonaỽ. Ac yna gỽedy gor+
wed ohonaỽ ef ar traỽs yr auon. y byrywyt clỽyt+
eu arnaỽ ef. ac yd|aeth y|luoed ef ar|y|draỽs drỽod.
Ar hynny gyt ac y kyuodes ef. yma gennadeu
matholỽch yn dyuot attaỽ. ac yn|kyuarch gỽeỻ
idaỽ. ac yn|y annerch y|gan uatholỽch y gyuathra+
chỽr. ac yn menegi o|e vod ef na haedei arnaỽ na  ̷+
myn da. Ac y|mae matholỽch yn rodi brenhinya+
eth iwerdon y wern uab matholỽch dy nei ditheu
uab dy chwaer. ac yn|y estynnu y|th wyd di. yn ỻe
y cam a|r codyant a|wnaethpỽyt y vrannwen.
ac yn|y ỻe y mynnych ditheu. ae yma ae yn|ynys
y|kedyrn gossymdeitha uatholỽch. Je heb ynteu
vendigeituran ony aỻaf|i vy hun cael y vrenhiny+
aeth. ac atuyd ys|kymeraf gyghor am ych|kenna+
dỽri chỽi. O hynn hyt pan del amgenn ny chef+
fỽch y gennyf|i atteb. Je heb ỽynteu. yr atteb goreu
a|gaffom ninneu attat ti ni a|doỽn ac ef. ac aro di+

735

theu yn kennadỽri ninheu. arhoaf heb ef a
doỽch yn ebrỽyd. Y kennadeu a|gyrchassant racdu
ac att vatholỽch y doethanthantArglỽyd heb ỽy
kyweira atteb a uo gweỻ att vendigeituran.
ny warandaỽei dim o|r|atteb a aeth y gennym ni
attaỽ. Ha|wyr heb·y matholỽch mae ych kynghor
chỽi. Arglỽyd heb ỽy nyt oes itt gyghor namyn
vn. nyt eigỽys ef y myỽn ty eiryoet heb ỽy.
Gỽna ty heb ỽynt y geingho ef a|gỽyr ynys y kedyrn
yn|y neiỻ parth y|r|ty. a thitheu a|th|lu yn|y parth araỻ.
a|dyro dy urenhinyaeth yn|y ewyỻys a gỽrha idaỽ.
Ac o enryded gỽneuthur y ty heb ỽynt. peth ny|s
kauas eiryoet ty y geinghei yndaỽ. ef a|tangne+
uedha a|thi. A|r|kennadeu a|aethant a|r genna+
dỽri honno gantunt att uendigeituran. Ac
ynteu a|gymerth kynghor. Sef a|gauas yn|y
gynghor kymryt hynny. a|thrỽy gynghor bran+
wen uu hynny oll. ac rac llygru y ỽlat oed genti
hitheu hynny. Y dangneued honno a|gỽeirỽyt
a|r ty a|adeilỽyt yn uaỽr ac yn|braff. ac ystryỽ a|w+
naeth y gỽydyl. sef ystryỽ a|wnaethant dodi
gỽanas o|bop parth y|bop|parth y bop colouyn
o cant colofyn a|oed yn|y ty. a|dodi boly croen ar
bop gỽanas. a|gỽr aruaỽc ympob un ohonunt.
Sef a|ỽnaeth efnyssyen dyuot ymblaen ỻu ynys
y kedyrn y|myỽn ac edrych golygon orwyllt an+
trugaraỽc ar hyt y ty. ac arganuot y|bolyeu crỽ+
yn a|wnaeth ar hyt y pyst. Beth yssyd yn|y boly
hỽnn heb ef ỽrth un o|r|gỽydyl. Blaỽt eneit heb
ef. Sef a|wnaeth ynteu y deimlaỽ hyt pan|ga+
uas y benn. a gỽascu y benn yny glyỽ y vyssed
yn ymanodi yn|y vreitheỻ drỽy yr ascỽrn. ac
adaỽ hỽnnỽ. a|dodi y|laỽ ar vn araỻ a|gouyn
beth yssyd yma. blaỽt medei y gỽydyl. Sef
a|wnaey ynteu yr un gỽare a|phaỽb ohonunt
hyt nat edewis ef ỽr byỽ o|r hoỻ wyr o|r|deucan+
ỽr eithyr un. a|dyuot at hỽnnỽ a|gouyn beth
yssyd yma. blaỽt eneit heb y gỽydyl. Sef
a|wnaeth ynteu y deimlaỽ ef. yny gauas y
benn. ac ual y gỽascassei benneu y rei ereiỻ
gỽascu penn hỽnnỽ. sef y clyỽei arueu am
benn hỽnnỽ. nyt ymedewis ef a hỽnnỽ yny
ỻadaỽd. Ac yna canu eglyn. Yssit yn|y|boly
hỽnn amryỽ vlaỽt. keimeit kynniuyeit dis+
gynneit yn trin rac kytwyr cat·baraỽt.
Ac ar|hynny y dothyỽ y niueroed y|r ty. ac y
doeth