Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 17v

Brut y Brenhinoedd

17v

67

dinassoedA gỽneuthur ereiỻ o neỽyd.
ac yn|y amser ef kymeint uu amylder
eur ac aryant. a goludoed ereiỻ. ac
nat oed un o|r ynyssed a aỻei ymgyf+
felybu idi. ac ymplith hynny o y
kyuoethogei ynteu yn hael baỽb o|r
tlodyon. mal na|bei reit y neb wneu+
thur na|threis. na ỻedrat. na chribde+
il ar y gilyd. a gỽedy y uarỽ yn|ỻun+
dein. y|dyrchafỽyt arthal y vraỽt yn
urenhin. ac anhebic uu arthal y vra+
ỽt kyn·noc ef. Y bonhedigyon a ostyg+
ei a|r anlyedogyon a vrdei. a gỽedy na
aỻassant y dylyedogyon y|diodef. duu+
naỽ yn|y erbyn a|ỽnaethant a|e diỽrei+
daỽ o gadeir y deyrnas. a dodi elidyr y
uraỽt yn|y le. Ac ympenn y pump
mlyned gỽedy y uot yn urenhin. yd o+
ed diỽarnaỽt yn hely yn ỻỽyn y kala+
dyr. nachaf arthal y vraỽt y gỽr a de+
holyssit o|e vrenhinyaeth. gỽedy y|ry
uot yn crỽydraỽ gỽladoed ereiỻ y geis+
saỽ porth y oresgyn y gyuoeth drache+
fyn. ac ny chauas dim. Sef a|ỽnaeth
elidyr truanhau ỽrthaỽ. a|e dỽyn gan+
taỽ hyt yg|kaer alclut a|e dodi yn|y ys+
taueỻ e hun yn amgeledus. a chym+
ryt cleuyt arnaỽ a|oruc elidyr. ac
anuon at yr hoỻ wyrda y erchi dy+
uot y edrych. a gỽedy eu|dyuot yn
ỻỽyr hyt y dinas. Erchi a|wnaeth
y baỽp o·nadunt gỽedy y gilyd ym+
welet ac ef. ac ual y delei pob un o|r
gỽyr. gỽyr oed yn|baraỽt gantaỽ
ynteu y dala ỽynt ac y ad ony wr+
heynt y arthal y vraỽt. ac rac ofyn
eu ỻad y gỽrayssant y arthal. a gỽe+
dy gỽneuthur hynny y deuthant hyt
yg|kaer efraỽc. ac y kymerth elidyr
y goron y am y benn e|hun. ac a|e do+
des am|benn y vraỽt. ac ỽrth hynny
y gelỽit ynteu elidyr war ~   ~ ~ ~
A c odyna y gỽledychỽys arthal
deg mlyned gan ymchoe+
lut y chỽedyl yn|y ỽrthỽyneb. vrdaỽ
y|dylyedogyon a|gestỽg y|rei an·dyly+

68

edaỽc a|oruc. A gỽneuthur iaỽnder y ba+
ỽp. a phan uu uarỽ yg|kaer lyr y cladỽyt.
A c yna elidyr eilỽeith a gymerth y
urenhinyaeth. ac ympen rynna+
ỽd y kyuodes peredur ac owein y
deu uroder Jeuaf yn|y erbyn. a gỽedy
ymlad ac ef dala elidyr a|e dodi yn ỻun+
dein yg|karchar. a ranu yr ynys yry·du+
nt. Sef mal y ranyssant ỻoeger. a chy+
mry. a chernyỽ y owein. a|r gogled y
peredur. ac ympen y seith mlyned y bu
uarỽ owein. ac y dygỽydỽys y kyuo+
eth yn ỻaỽ peredur. ac ympen yspeit
gỽedy ỻyỽyaỽ y deyrnas yn hegar dag+
neuedus. a phaỽb yn uodlaỽn idaỽ y bu
uarỽ peredur. Ac yna y doeth elidyr y
dryded weith yn urenhin. a phan aeth
o|r byt hỽn yd|edeỽis kyfreitheu da yn
y ol. a gỽedy marỽ elidyr y deuth rys  ̷
uab gorbonyaỽn yn urenhin. a hỽn+
nỽ a adeilỽys o gỽbyl yn ol gỽeithredo+
ed elidyr. a gỽedy marỽ rys y doeth
Morgan uab arthal. a hỽnnỽ o dysc
y rieni a|ỽnaeth iaỽnder a gỽirioned.
a gỽedy marỽ morgan y doeth einy+
aỽn y vraỽt ynteu yn vrenhin. a|pheỻ+
au a|wnaeth hỽnnỽ y ỽrth weithredo+
ed y vraỽt. ac am y greulonder y by+
ryỽyt yn|y whechet ulỽydyn o|e deyr+
nas. ac yna y doeth Jdaỽl vab oỽein
y gar yn|y le. a hỽnnỽ a|ỽnaeth iaỽn+
der a gỽiryoned rac ofyn damỽein y
gar. ac yn ol   idaỽl y doeth Run uab
peredur. ac yn ol run y doeth gereint
uab elidyr. ac yn ol gereint y doeth
kadeỻ y vab. ac yn ol kadeỻ y doeth
coel. ac yn ol coel y doeth porrex. ac y
porrex y bu tri meib. ffulgen. ac eidal.
ac andryỽ. a|r rei hynny a|wledychỽ+
ys pop un ol yn ol. ac yn eu hol ỽyn+
teu y doeth uryen uab an·dryỽ. ac yn
y ol ynteu y doeth eluyd. Ac yn ol el  ̷+
uyd y doeth clydaỽc. ac yn ol clydaỽc
y doeth clydno. ac yn ol clydno y doeth
gorỽst. ac yn ol gorỽst y doeth Meiry+
aỽn. Ac yn ol meiryaỽn y doeth Ble+