Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 173v

Breuddwyd Macsen

173v

703

ynys prydein y|ỽ that. o vor rud hyt ym|mor Jw+
erdon. a|r teir rac·ynys y dala dan amherodres ru  ̷+
uein. a gỽneuthur teir prif gaer idi hitheu yn|y
ỻe y dewissei yn ynys prydein. ac yna y dewissaỽd
gỽneuthur y gaer uchaf yn aruon idi. ac y
ducpỽyt egỽeryt ruuein yno. hyt pann uei
iachussach y|r amheraỽdyr y gyscu. ac y|eisted
ac y ymdeith. Odyna y gỽnaethpỽyt y dỽy
gaer ereiỻ idi. Nyt amgen kaer ỻion a|chaer
vyrdin. a diwarnaỽt yd|aeth yr amheraỽdyr y
hela y gaer vyrdin. ac yd aeth hyt ympenn y
vrevi vaỽr. a thynnv pebyỻ a|wnaeth yr am*+
haỽdyr yno. A chadeir vaxen y gelwir y pebyỻ+
ua honno yr hyt hediỽ. O achaỽs ynteu gỽneu+
thur y gaer o vyrd o wyr y gelwit kaer vyrdin.
O·dyna y medylywys elen gỽneuthur prif
ffyrd o bob kaer hyt y|gilyd ar traỽs ynys
prydein. ac y gỽnaethpwyt y ffyrd. Ac o ach+
aỽs hynny y|gỽnaethpỽ y gelwir ỽynt ffyrd
elen luydaỽc ỽrth y hanuot hi o ynys prydein.
ac na|wnaei wyr ynys prydein y ỻuydeu ma+
ỽr hynny y neb namyn idi hi. Seith mlyn+
ed y bu yr amheraỽdyr yn|yr ynys honn.
Sef oed deuaỽt gỽyr ruuein yn|yr amser
hỽnnỽ. Pa amheraỽdyr bynnac a drickyei
yg|gladoed ereiỻ yn kynnydu seith mlyned.
trickyei ar y orescyn. ac ny chaffei dyuot
y ruvein dracheuyn. Ac yna y|gỽnaethant
ỽynteu amheraỽdyr new*ac yna y gỽna+
eth hỽnnỽ lythyr bygỽth ar vaxen.
Nyt oed hagen o lythyr. namyn o deuy di
ac o|deuy di byth y ruuein. ac hyt yg|kaer
ỻion y doeth y ỻythyr hỽnnỽ ar uaxenn
a|r chỽedleu. Ac o·dyna yd anuones ynteu
lythyr ar y gỽr a|dywedei y uot yn am+
heraỽdyr yn ruuein. Nyt oed yn|y ỻythyr
hỽnnỽ heuyt dim. namyn ot af ynheu y ru+
uein ac ot af. Ac yna y|kerdwys Maxen yn|y
luyd parth a|ruuein. Ac y goresgynnỽys
ffreinc a bỽrgỽyn a|r hoỻ wlatoed hyt yn
ffreinc ruuein. ac yd|eistedaỽd ỽrth gaer
ruuein. Blỽydyn y|bu yr amheraỽdyr
ỽrth y gaer. nyt oed nes idaỽ y chael no|r
dyd kyntaf. ac yn|y ol ynteu y|doeth brodyr
y elen luydaỽc o ynys brydein a|ỻu bychan
gantunt. a gỽeỻ ymladwyr oed yn|y ỻu by+

704

chan hỽnnỽ. noc eu deu kymeint o|wyr
  ruuein. ac y dywespỽyt y|r amheraỽdyr
o welet y ỻu yn disgynnv yn ymyl y lu ynteu
ac yn pebyỻyaỽ. Ac ny|welsei dyn eiryoet
ỻu degach na chyweirach nac arỽydon
hardach noc oed hỽnnỽ yn|y ueint. ac y
doeth elen y|etrych y ỻu. ac yd|adnabu arỽ+
ydon y brodyr. Ac yna y|doeth kynan uab
eudaf ac adeon uab eudaf y ymwelet a|r
amheraỽdyr. ac y bu lawen yr amheraỽdyr
ỽrthunt. ac yd|aeth dỽylaỽ mynỽgyl udunt.
Ac yna yd edrychassant ỽy ar wyr ruuein
yn ymlad a|r gaer. ac y dywaỽt kynan ỽrth
y vraỽt. Nyni a geissỽn ymlad a|r gaer yn
gaỻach no hynn. Ac yna y messurassant ỽ+
ynteu hyt nos uchet y gaer. ac yd|eỻygassant
eu seiri y|r koet. ac y gỽnaethpỽyt yscaỽl y
pob|petwar|gỽ·yr o·nadunt. A gỽedy bot hyn  ̷+
ny yn|baraỽt gantunt. Peunyd pob hanner
dyd y kymerei y deu amheraỽdyr eu bỽyt.
ac y peidynt ac ymlad o bop parth yny dar+
ffei y baỽp vỽytta. A|r boredyd y kymerth
gỽyr ynys ˄prydein eu bỽyt. ac yvet a|wnaethant
yny yttoedynt vrỽyskeit. a phan yttoedynt
y deu amheraỽdyr ar|eu bỽyt y doeth y bry+
tanyeit ỽrth y gaer a|dodi eu|hysgolyon
ỽrthi. ac yn|diannot yd aethant dros y
gaer y myỽn. Ny chauas yr amheraỽdyr
newyd aruot y wisgaỽ y arueu ymdanaỽ.
yny doethant am y|penn a|e lad. a|ỻawer
ygyt ac ef. a|their·nos a|thri dieu y buant
yn|gỽastattau y gỽyr a|oedynt yn|y gaer
ac yn|goresgyn y kasteỻ. A|r ranneu ereiỻ
onadunt yn cadỽ y gaer rac dyuot neb o lu
maxen idi. yny darffei udunt hỽy gỽastatau
paỽb ỽrth eu|kyghor. Ac yna y dywaỽt
Maxen ỽrth elen luydaỽc. Ryued maỽr yỽ
gennyf|i arglỽydes heb ef nat y mi y|gores+
gynnei dy vrodyr di y gaer honn. Arglỽyd
amheraỽdyr heb|hitheu. gỽeisson|doethaf
o|r byt yỽ vym|brodyr i. a dos ditheu racco
y erchi y gaer. ac os ỽynteu a|e med hi. ti a|e
keffy yn|ỻawen. Ac yna y|doeth yr amheraỽ  ̷+
dyr ac elen y erchi y gaer. Ac y dywedassant
ỽynteu y|r amheraỽdyr. nat oed weithret
y neb y gaffel y|gaer. nac y|ỽ rodi idaỽ ynteu. na+