Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 15r

Brut y Brenhinoedd

15r

57

amser hỽnnỽ yd oed Jsaias yn pro+
ffỽyt yg|kaerussalem. ac yn yr amser hỽ+
nnỽ yd|adeilỽyt rufein y gan deu vro+
der. Reimus a Romulus. deu·dyd ac
ỽythnos kyn kalan mei. ~   ~ ~ ~
A  gỽedy marỽ ku·neda y deuth ry+
waỻaỽn y vab ynteu yn|y ol.
ac yn|oes y|gỽr hỽnnỽ y bu y glaỽ
gỽaet. ac y bu uarỽ y dynyon gan y
kaccỽn yn eu ỻad drỽy y glaỽ gỽaet.
ac yn ol hỽnnỽ y deuth gorỽyst. ac
ol hỽnnỽ y deuth seissyỻ. ac yn ol sei+
syỻ Jago vab gorust y nei ynteu. ac
yn ol Jago y bu kynuarch uab seis+
syỻ. ac ol kynuarch y doeth gorony+
ỽ digu. ac y hỽnnỽ y bu deu uab. Por+
rex a ffernex. a gỽedy marỽ eu tat y
kyuodes teruysc y·rygtunt am y vre+
nhinyaeth. a cheissaỽ o porrex ỻad
ffernex o vrat. a gỽedy gỽybot hyn+
ny o ffernex. ffo hyt yn ffreinc a|+
naeth. a dyuot a|phorth y gan suar+
dus vrenhin freinc. ac ymlad a phor+
rex y vraỽt. ac yna y ỻas a|r gynuỻ+
eitua a|deuth gantaỽ. a gỽedy gỽybot
o|r vam ỻad y mab. Sef a|ỽnaeth kei+
saỽ ỻad y mab byỽ yn|ỻe y marỽ a
gỽedy kaffel o·heni ef yn kysgu yd
aeth hi a|e morynyon a|e lad. ac yna
y rannỽyt yr ynys yn pump ran drỽ+
y duundeb gỽyrda. ~ ~   ~ ~ ~
A c ympen gỽers y kyuodes gỽas clot+
uaỽr. Sef oed y enỽ dyfynỽal
moel mut mab klydno tyỽyssa  ̷+
ỽc kernyỽ. a gỽe* marỽ clydno a chaf+
fel o dyfynỽal y kyuoeth ryuelu a|ỽna+
eth ar pymer vrenhin oegera gỽe  ̷+
dy ỻad pymer y duunassant yn er+
byn dyfynỽal. Neidaỽc vrenhin kym  ̷+
ry. ac stater vrenhin y gogled. a dechre+
u ỻosgi kyuoeth dyfynỽal a|e anrei+
thaỽ a|ỽnaethanta dyuot a|ỽnaeth dy+
fynwal a|deg|mil o wyr aruaỽc gan  ̷+
taỽ yn eu herbyn a rodi kat ar va+
es udunt. a gỽedy gỽelet o dyfynỽal
hỽyret yd|oed yn kaffel y uudugolyaeth

58

dỽyn attaỽ whechanwr o|r gỽyr deỽraf
idaỽ a|oruc. a gỽisgaỽ amdanunt ar+
ueu y gỽyr a ladyssit oc eu gelynyon
a cherdet drỽy eu gelynyon yn rith kedym+
deithon udunt hyt y ỻe yd|oed neidaỽc
ac stater. ac ym|perued eu bydin eu
ỻad. ac yna y diodassant yr arueu hynny
ac y gỽisgassant eu harueu e hun. rac
ofyn eu gỽyr e hun eu|ỻad yn arueu eu
gelynyon. ac yna ymchoelut ar eu gely+
nyon a chaffel y vudugolyaeth. a gores+
gyn yr ynys a|ỽnaet a|e dỽyn ar y hen
deilygdaỽt. a gỽneuthur koron eur. a
mein maỽrweirthaỽc yndi idaỽ. a gos+
sot kyfreitheu ac aruer y|rei y mae y
saeson yn eu|haruer ettwa. a rodi nod+
uaeu y|r dinassoed a|r temleu mal y
gaỻei baỽb o|r a vei reit udunt kyr+
chu yno yn|diogelỽch. ac a roes y bre+
int hỽnnỽ y|r fyrd a gyrchei y dinas+
soed. ac yr ereidyr aỻan ar y meyssyd
yn un furyf ac yn|y temleu. a hyt tra
barhaỽys dyfynỽal y pylỽys clefydeu
y ỻadron a|r treisỽyr. a|r cribdeilỽyr.
ac yn|y oes ef ny lauassei neb treis+
saỽ y gilyd. ac ympen y deugein
mlyned gỽedy kymryt o·honaỽ y
goron y bu uarỽ. ac y cladỽyt gyr ỻaỽ
temyl a|wnathoed e|hun yn anrydet
y|r dỽyỽes a|elỽit kytundeb ~ ~ ~
A  gỽedy marỽ dyfynỽal y kyuo+
des teruysc y·rỽg beli a bran
y deu uab ynteu am y kyuoeth
a gỽedy aỽer o gynheneu a dadleu
tagnevedỽyt drỽy gedymdeithon.
gan amot gadu coron y|deyrnas y
veli kan oed hynaf. a ỻoeger a chy+
mry. a|chernyỽ genti kan oed dylye+
doccaf gadu yr hynaf yn vrenhin a
gadu y vran o|r parth araỻ y himbyr
a bot yn|darystygedic o|e vraỽt. a gỽ+
edy daruot eu kymot yn|y wed honno.
Pump mlyned y buant drỽy hedỽch
yn ỻyỽyaỽ eu kyuoeth. ac yna y de+
uth meibon anundeb y deruysgu y+
rygtunt ac y waradwydaỽ bran am y