Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 155r

Owain

155r

629

yn|tebic gennyf bot yn|tegach yr hacraf
onadunt hwy no|r vorwyn deckaf a|wele+
ist ti eiryoet yn ynys prydein. Yr an·hard+
af o·nadunt. hardach oed no gỽenhỽyuar
gỽreic arthur pan uu hardaf eiryoet
duỽ nadolic. neu duỽ pasc ỽrth offeren.
a chyuodi a|orugant ragof. a chwech o+
nadunt a|gymerth uy march ac a|m|diar+
chenwys inneu. a|chwech ereiỻ o·nadunt
a|gymerth vy arueu. ac a|e golchassant
y myỽn rol yny yttoedynt gyn|wynet.
a|r dim gỽynnaf. A|r trydyd chwech o·na+
dunt a|dodassant ỻieineu ar y|byrdeu. ac a
arlỽydassant* vỽyt. A|r pedwyryd chwech
a|diodassant vy ỻudeticwisc. a|dodi gỽisc
araỻ amdanaf. nyt amgen. crys a|ỻaỽ+
dyr o|r bliant. A pheis a|sỽrcot a manteỻ
o bali melyn. a gorffoys ỻydan yn|y van+
teỻ. A thynnu gobennydyeu amhyl a
thudedeu o|r bliant coch udunt. y·danam
ac y|n kylch. Ac eisted a|orugam yna. a|r
chwech onadunt a gymerth vy march
a|e gorugant yn|diwaỻ o|e hoỻ ystarn.
yn|gystall a|r ysweineit goreu yn ynys
prydein. Ac ar|hynny nachaf gaỽgeu a  ̷+
ryant a dỽfyr y ymolchi yndunt. a thyỽ+
eleu o|vliant gỽyrd. a rei gwynnyon. ac
ymolchi a|orugam. a mynet y eisted y|r
bỽrd a|oruc y gỽr gynneu. a minneu yn
nessaf idaỽ a|r|gỽraged oỻ is vy ỻaỽ inneu.
eithyr y rei oed yn gwassanaethu. Ac ary+
ant oed y bỽrd. a bliant oed lieineu y bỽrd.
Ac nyt oed un ỻestyr yn gwassanaethu
y bỽrd namyn eur neu aryant. neu
vueli. an|bỽyt a|deuth in. a diheu oed iti
gei. na|weleis i eirmoet bỽyt na|ỻynn
ny|welỽn yno y gyffelyp. Eithyr bot yn
weỻ kyweirdeb y|bỽyt a|r|ỻynn a|weleis i
yno noc yn ỻe araỻ eiryoet. a|bỽytta a|oru+
gam hyt am hanner bỽyt. ac ny|dywat
na|r gỽr nac vn o|r morynyon vn geir ỽrth+
yf i hyt yna. A|phan|uu debic gan y gỽr
bot yn weỻ gennyf ymdidan no|bỽyta.
amofyn a|oruc a|mi pa ryỽ ỽr oedỽn. a|dyỽ+
edut a|orugum inneu bot yn|da gennyf i
kaffel a|ymdidanei a|mi. Ac nat oed yn|y

630

ỻys bei kymeint ac eu drycket ymdidan+
dynyon. Ha|unbenn heb y gỽr. ni a|ym+
didanem a thi. ony bei lesteir ar dy vỽyt.
Ac weithon ni a|ymdidanỽn a|thi. Ac y+
na y menegeis i y|r gỽr pỽy oedỽn. a|r
kerdet oed arnaf. a|dywedut vy mot yn
keissaỽ a orffei arnaf. neu vinneu a|or+
ffei ar baỽp. ac yna edrych a|oruc y gỽr
arnaf|i a gowenu. a|dywedut ỽrthyf. bei
na|thybyckỽn. dyuot gormod o ovut itt.
mi a|uanagỽn itt yr hynn yd|wyt yn|y
geissaỽ. A chymryt tristit a|goueileint
a|wneuthum y·nof am|hynny. ac adna+
bot a|wnaeth y|gỽr arnaf hynny. a|dyw+
edut ỽrthyf. kanys gỽeỻ yỽ gennyt|ti
heb ef. menegi ohonaf|i ytti dy afles
no|th|les mi a|e managaf itt. kỽsc yma
heno heb ef. a|chyuot yn uore y uynyd. a
chymer y fford yd|wyt ar|hyt y|dyffrynn
uchot. yny delych y|r koet y|doethost trỽy+
daỽ. Ac yn rynnaỽd yn|y coet ef a|gyfer+
uyd gwahanfford a|thi. ar y|tu deheu itt
a cherda ar hyt honno. yny delych y
lannerch uaỽr o uaes. a|gorsed ym|per+
ved y ỻannerch. A gỽr du maỽr a|wely
ympenn yr orsed. ny bo ỻei o dim no
deu wr o|wyr y byt hỽnn. ac un|troet
yssyd idaỽ. ac un ỻygat yg|knewiỻyn
y tal. a ffonn yssyd idaỽ o hayarn. a
diheu yỽ itti nat oes deuwr yn|y|byt
ny|chaffo eu ỻwyth yn|y ffonn. Ac nyt
gỽr anhegar ef. gỽr hagyr yỽ ynteu.
ac wtwart yỽ ar y|koet hỽnnỽ. a|thi
a|wely mil o anniueileit gỽyỻt yn|pori
yn|y gylch. a|gofyn idaỽ fford y|uynet
o|r ỻannerch. ac ynteu a vyd gỽrthgroch
ỽrthyt ti. ac ef a|vennyc fford itti ual
y keffych yr|hynn a|geissy. A hir uu
gennyf i y|nos honno. a|r bore tranno+
eth kyfodi a|orugum a gỽisgaỽ amda+
naf. ac yscynnu ar vy|march. a cher+
det ragof ar|hyt y dyffrynn y|r coet.
Ac y|r wahanfford a venegis y|gỽr y
deuthum hyt y ỻannerch. a|phan
deuthum yno. hoffach oed gennyf
a|welỽn yno o aniueileit gỽyỻtno