Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 145r

Trioedd Ynys Prydain

145r

592

meibon grythmỽl wledic. a|duc arnaỽ
achleu. ac archanat. yn erbyn riỽ uael+
aỽr yg|keredigyaỽn y dial eu|tat. 
Teir ỻynghes gynniweir ynys prydein.
ỻynghes lary uab y·ryf. a ỻynghes dig+
nif uab alan. a|ỻynghes solor uab ur·nach.
Teir gỽith baluaỽt ynys prydein. vn o+
nadunt a trewis matholỽch wydel ar vran+
wen uerch lyr. a|r eil a drewis gỽenhỽyf+
ach ar wenhỽyuar. ac o|achaỽs hynny y
bu|weith kat gamlan wedy hynny. A|r
dryded a|drewis golydan uard ar gadwal+
adyr vendigeit. Teir drut heirua ynys
prydein. vn onadunt pan|doeth medraỽt y
lys arthur yg|keỻi wic yg|kernyỽ. nyt
edewis na|bỽyt na|diaỽt yn|y llys ny|s treu+
lei. a thynnu gỽenhyuar heuyt o|e cha+
deir urenhinyaeth. ac yna y trewis pal+
uaỽt arnei. Yr eil drut heirua pan doeth
arthur y lys medraỽt. nyt edewis yn|y
ys nac yn|y cantref na bỽyt na diaỽt.
T Eir neges a|gahat o bowys.
vn onadunt yỽ kyrchu myngan
o veigen. hyt yn|ỻan silin. erbyn anterth
drannoeth. y gymryt y kynnedueu y
gan gadwaỻaỽn vendigeit. wedy ỻad
ieuaf a gryffri. Yr eil yỽ kyrchu griffri
hyt ym|brynn griffri erbyn y bore dran+
noeth. wrth ymchoelut ar etwin.
Y dryded uu kyrchu howel uab Jeuaf
hyt yg|keredigyaỽn. owein gỽyned y
ymlad a Jeuaf ac a Jago yn|yr aerua
honno. Trioed yỽ y rei hynn.
T Eir prif riein arthur. Gỽennhỽy+
uar uerch gỽryt gỽent. a gỽenhỽy+
uar uerch uab greidyaỽl. a|gỽenhỽyuar
uerch ocuran gaỽr. a|e deir karedicwre+
ic oed y|rei hynn. Jndec uerch arỽy hir.
a|garwen uerch henin hen. a|gỽyl verch

593

endaỽt. Teir gỽruorỽyn ynys prydein.
vn onadunt ỻewei uerch seitwed. a rore
verch usber. a mederei badelluaỽr. Teir
gosgerd advwyn ynys prydein. gosgord
mynydaỽc yg|katraeth. a gosgord dreon
leỽ yn rotwyd ar derys. a|r|dryded gosgord
velyn o|leyn erythlyn yn ros. Teir prif
hut ynys brydein. hut mat uab math+
onỽy. a|dysgaỽd y wydyon uab don. a hut
uthur penndragon. a dysgaỽd y uenỽ
uab teirgỽaed. a|r dryded hut rudlỽm
gorr a dysgaỽd a* dysgaỽd* y goỻ uab coỻ+
ureỽy y nei. Tri chynnweisseit ynys
brydein. gỽydar uab run uab beli. ac
owein uab maxen wledic. a chaỽrdaf uab
kradaỽc. Tri deifnyaỽc ynys prydein.
riwaỻaỽn waỻt banhadlen. a gỽaỻ uab
gỽyar. a ỻacheu uab arthur. Tri an+
uat gyghor ynys prydein. rodi y ulkessar
a gỽyr ruuein e y karneu blaen y
eu meirch ar y tir ym|pỽyth meinlas.
a|r eil gadel hors a|heyngyst a ronnỽen
y|r ynys honn. a|r trydyd rannu o arthur
y wyr deirgỽeith a medraỽt yg kamlan.
Tri thaleithaỽc ynys prydein. gỽeir uab
gỽystyl. a chei uab kynyr. a drystan
uab taỻỽch. Tri rud uoaỽc ynys brydein.
Run uab beli. a ỻew ỻaỽ gyffes. a morgan
mỽynuaỽr. ac un oed ruduogach no|r
tri. arthur oed y enỽ. blỽydyn ny doei
na gỽeỻt na|gỽeỻt na|ỻysseu y fford y
kerdei yr un o|r tri. a seith mlyned ny doey
y fford y kerdei arthur. Tri ỻynghesswr
ynys prydein. gereint uab erbin. a|march
uab meirchyon. a|gỽennỽynnwyn uab
naỽ. Tri unbenn|ỻys arthur. gronỽ uab
echel. a ffleudỽr fflam uab godo. a chae+
dyrieith uab seidi. Tri tharỽ unben ynys
brydein. adaon uab|talyessin. a chynhaf+
al uab argat. ac elinỽy uab kadegyr.
Tri unben deiuyr a bryneich a thri beird
oedynt. a thri meib dissynyndaỽt a|w+
naethant y teir mat gyflauan. Diffeideỻ