Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 128v

Saith Doethion Rhufain

128v

530

amheraỽdyr rac y uaba dywe+
dut y uot ef yn keissaỽ dỽyn treis
erni. Ac yna y tygaỽd yr am+
heraỽdyr trỽy lit y ỻỽ mỽyhaf.
vn ani*|uudanyaeth y uab. nat
oed waeth gantaỽ y uarỽ no|e
vyỽ. Yr eil o|achaỽs sarhaet y
urenhines. na bydei y eneit yn+
daỽ hỽy noc hyt trannoeth.
A|r nos honno y dywaỽt yr am+
heraỽdres. ỽrth yr amheraỽdyr.
Ef a deruyd itti am|dy uab. ual
y daruu gynt y|r|prenn pinus
maỽr. o achaỽs y pinwyden vech+
an a oed yn|tyuu yn|y hymyl. a
cheing o|r uaỽr yn|ỻesteiryaỽ ar|y
vechan tyfu. Ac yna yd erchis
y bỽrgeis bioed y|gỽyd y ardỽr
torri keig o|r binwyden hen a|o+
ed yn ỻesteiryaỽ ar y uechan ky+
uodi. A|gỽedy torri y geig. y
prenn yn gỽbyl a|grinaỽd. ac y*
yna yd|erchis y torri oỻ. Megys
hynny y deruyd y titheu am|dy
vab a rodeist y ueithryn att y seith
wyr doeth. yr coỻet itti y|mae ef
dan gel yn|keissaỽ duundeb y gỽyrda
y|th|distriỽ di ac y wledychu e hun
heb olud. a ỻityaỽ a|oruc yr amher+
aỽdyr ac adaỽ y|diuetha trannoeth.
a gỽedy treulaỽ y dyd hỽnnỽ a|r
nos honno ar ardunyat a digrif+
ỽch y|r vrenhines. yn|ieuegtit y dyd
drannoeth y kyfodes yr amheraỽdyr
a gỽisgaỽ ymdanaỽ. a chyrchu y
dadleudy. Ac ar|hynt gofyn y|r doe+
thon pa|adoet a|wneit ar y vab|ef.
Ac yna y kyfodes bantillas y uy+
nyd y|dywedut ual hynn. arglỽyd
amheraỽdyr heb ef. os o|achaỽs mu+
danyaeth y mab y dihenydyir.
Jaỽnach yỽ bot yn drugaraỽc ỽr+
thaỽ am hynny. no bot yn|greulaỽn.
kanys gorthrymach yỽ idaỽ ef yr
anaf hwnnỽ noc y neb. Os am
guhudet y urenhines. vn ffunut

531

deruyd ytti am dy vab ac y dar+
uu gynt y uarchaỽc arderchaỽc
bonhedic am vilgi a|oed idaỽ. Beth
oed hynny heb yr|amheraỽdyrY|m
kyffes ny|s managaf itt ony rody
dy gret na|dihenydyer y mab yn
oet y dyd hediỽ. Na|dihenydyir
myn|uyg|kret heb ef. a|dywet
ym dy chỽedyl. Yd|oed gynt yn
rufein marchaỽc a|e lys ỽrth ys+
tlys y|gaer. a|dydgỽeith yd|oed
tỽrneimeint ac ymwan y·rỽng
y marchogyon. Sef a|wnaeth yr
amherotres a|e thylỽyth mynet
hyt ar uan y gaer y edrych ar
yr ymwan heb adaỽ un|dyn yn|y
ỻys. o·nyt vn mab y marchaỽc
yn kyscu y myỽn crut. a|e vilgi
yn|gorwed yn|y ymyl. a chan we+
ryrat y meirch. ac angerd y gỽ+
yr. a|thrỽst y gỽaewyr yn kyflad
ỽrth y taryaneu eurgrỽydyr. y
deffroes sarff o uur y kasteỻ. a
chyrchu neuad y marchaỽc. ac
arganuot y mab yn|y krut. a
dỽyn ruthur idaỽ. a chynn ym+
gael ac ef bỽrỽ o|r milgi buanỻym
neit idi. a chan eu hymlad ac eu
hymdaraỽ ymchoelut y crut
a|e wyneb y|waeret a|r mab yndaỽ.
a|r ki buanỻym buanỻym bon+
hedic a|ladaỽd y sarff. a|e gadaỽ
yn dryỻeu man yn ymyl y krut.
A|phan|doeth yr arglỽydes y|myỽn
ac arganuot y ki a|r krut yn wa+
etlyt. dyuot yn|erbyn y marcha+
ỽc y·dan leuein a|gỽeidi y gỽynaỽ
rac y ki a|ladyssei y un mab. a|r
marchaỽc trỽy y lit a|ladaỽd y|ki.
ac yr didanu y wreic ef a|deuth y
edrych y uab. a|phan|deuth yd|oed
y|mab yn hoỻiach ydan y crut.
a|r|sarff yn|dryỻeu man yn|y ym+
yl. Ac yna yd|aeth yn drỽc ar y
marchaỽc ỻad ki kystal a hỽnnỽ
o|eir ac annoc y wreicVeỻy y