Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 105r

Ystoria Carolo Magno: Rhamant Otfel

105r

436

lissewyn bendigeit rinỽedaỽc y uỽyta
a|r blanyssei duỽ e|hun yn|y herber holl
Jechyt y gelỽit. nyt oed dyn a aỻei y gyỽer+
thydyaỽ o da bydaỽl. ac ynteu a|gysgỽys
ac agheu oed idaỽ. A phan|duhunỽys am+
ysgaỽnach yd ymglywei a Jachach no|r a+
ual Jachaf ar y berỻan. Peidỽn ni beỻ+
ach a dywedut am Oger lycỽrteis gỽr ny dy+
ffygyei da arnaỽ pan uei reit idaỽ ỽrthaỽ
A|thraethỽn y ỽrth Rolant dyỽyssaỽc ac
Oliuer y gedymdeith y gỽyr a|adaỽssei O+
ger yn|y vrỽydyr yn ymlad yn|rymus
a|e cledyfeu. yd oed etwa o|r paganyeit vil
yn eu|herbynn. ny eỻynt hỽy hagen taraỽ
dyrnodeu kymeint ac yn diludet ar|y dech+
reu. ac ỽrth hynny sef a|ỽnaethant ffo.
ac ny|s ryuedei arnunt o·ny bei yn·vyt.
A|r paganyeit yn eu|hymlit y geissaỽ ỻad
eu penneu. Ac yna y peris Otuel geissaỽ
a gofyn y|r Jeirỻ ympob ỻe yn|y ỻu. a gỽedy
na chaffat ef a|wybu yn hyspys eu mynet
parth ac attalie y geissaỽ ymwan. ac
yn vuan kerdet y|wisgaỽ ymdanaỽ. A se+
ith cant marchaỽc vrdaỽl gyt ac ef a|w+
naeth ynteu. a|r gwaethaf oll a|digo+
nei o hynny o niuer. ual y gaỻei oruot
ar vrenhin kadarn. A|gỽedy gỽisgaỽ
ymdanaỽ ysgynnu ar y uarch a|ỽnaeth
Otuel. a mynet y gyfrỽch a|r|brenhin a
dywedut ỽrthaỽ. Arglỽyd heb ef par y|r
freinc wisgaỽ ymdanunt. ac aỽn y ossot
y kadeu ac y ỻunyaethu. Ac neur gauas
Rolant dy nei arnaf vy|mot yn ỻỽfỽr am
y vynet hebof y ymỽan yr y bore hediỽ.
Ac o|r|daỽ drỽc idaỽ o|hynny pỽy a|dyly ef y ge+
rydu. gormod oỻ y mae yn mynnu y hoffi
ymblaen pob dyn. Myn|y gỽr hagen a
vynnỽys y alỽ yn|duỽ. o chaffaff hediỽ ym+
gyvaruot a|r sarascinyeit. ti a|m klyỽy
yn galỽ ar vy ỻewenyd. ac a|m|gwely
yn rodi y ryỽ dyrnodeu a|m|kledyf ual
na ỽypper yn|y maes dim y ỽrth Rolant.
ac na dywetto dyn un geir ymdanaỽ.
Ac yna y|peris yr amheraỽdyr kanu
korun. ac y gỽisgỽys y freinc ymdanunt
y uynet drỽy y|bont. ac y rodes y ystondard

437

at Samson dywyssaỽc. llyna y gỽelit y
saỽl ystondard yn|dyrchauel. a|r saỽl bala+
dyr unyaỽn. a|r pensedeu* yn|chỽythu gan
y gỽynt hyt na|ỽnaeth duỽ yn|dyn a allei
rif arnadunt. A|r|gỽeisson Jeueinc am+
ysgaỽn yn ymgadarnhau yn|y gỽarthaf+
leu. a|phob un yn ymuocsachu yn erbyn
y gilyd o rodi dyrnodeu grymus y|r sarasci+
nyeit. Ac yna raculaenu y ỻu a|wnaeth
y|seith|cant marchaỽc a|oedynt ar vỽyt
a diỻat belisent yn wastat. AOtuel
oc eu blaen ỽynteu ergyt saeth ehala+
eth. ar gefyn fflỽri y uarch yn gyỽeir
o arueu diogel y gỽnsallt o bali odidaỽc
yd oed. ny phỽyssei pedeir dalen y saỻỽyr
ny bei uaỽr y volym. ac na anet yn dyn
a aỻei y gỽerthydyaỽ. kany aỻei na|than
na hayarn argỽedu idaỽ. a|phỽy bynnac
a gaffei bỽys vn geinaỽc o·honaỽ yr me+
int y brethit neu y|dyrnodeu a|gaffei
ef a|vydei hoỻ·Jach ac amysgaỽn.
Belisent verch Chyarlys a|e roessei idaỽ.
ac y waỻter o orreins y arỽydon ynteu.
Ac ar over pysgotlyn y|kyuaruv rolant
ac ef. ac ynteu a|ymerbynnỽys ac ef
ar ymadraỽd gỽatwarus. Arglỽyd heb
ef ae o bysgotta pan deuy di. beth a|deby+
gy di ae bỽytta o·honaỽt tu|hun yr hoỻ
baganyeit. Mi a|thi a gaffỽnn ettwa
digaỽn a|gnohom yndunt. ymchoel
beỻach. ac yr aỽr honn ti a|eỻy dial ar+
nunt a|ỽnaethant it. ac ỽrth reit Jaỽn
Rolant ac y Oliuer yna y deuth porth
udunt. Ẏna yd|yttoed y paganyeit yn
dyffrystyaỽ y hageu. Ac yna Otuel a
vrathỽys fflỽri ac ysparduneu. ac a os+
tygỽys y|wayỽ yn|y laỽ. ac a|ỽant yncỽm+
brer vn o|r sarascinyeit trỽy y daryan
a|e hoỻ arueu a|e gorf ac ynteu yn uarỽ
y|r ỻaỽr ym|perued y ford. ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~
A C estut o lengres a|duc ruthur
y bagan a|elỽit clater. ac ny a+
ỻỽys na|e daryan na|e luruc y
diffryt rac y agheu ef a|e|gwant trỽy+
daỽ yn varỽ y|r ỻaỽr. ac a|elỽis ar y leỽ+
enyd. ac a|erchis y gedymdeithon vot