Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 104r

Ystoria Carolo Magno: Rhamant Otfel

104r

432

gỽelỽch yn hyspys y paganyeit ac na
aỻỽn eu|goglyt. a|bot yn reit ynn uynet
drỽy berued eu gwaewyr. ac ỽrth hynn·y
yr aỽr honn y dyly pob vn ohonam dangos
y aỻu. Geỻỽg ynn Clarel heuyt heb ef
kany dylyir ỻad y gyfryỽ yn geỽilydyus
na|e amherchi. chỽi a|welỽch na aỻỽn y dỽ+
yn genhym. ac ef a|r eiỻ damỽein talu o+
honaỽ ynteu y bỽyth ynni amser araỻ.
Myn Mahumet heb·y clarel medỽl maỽr
a|challon a beris ytt dywedut y geiryeu
hynny. Ac yna yr eilweith y traethỽys
Oger ỽrth y gedymdeithon. Rolant heb
ef gỽr kadarn ỽyti gleỽ diofyn. ac ymo+
gelus a thyỽyssaỽc yr ymladeu. AOli+
uer heuyt provedic yỽ y vot yn uarcha+
ỽc da. a minneu uy hun heuyt a|dihege+
is o|lawer o ymladeu a|chyfrageu ky+
uing. welỽch racco y paganyeit heb
aỻu ohonam y gỽrthneu. ac nat oes
y|ninneu adolỽyn amgen ganhorthỽy
y hynn. ỽrth hynny pỽy bynnac ny th  ̷ ̷+
raỽo yr aỽr honn yn da a|chledyf ac
nyt yn|drỽc y drỽc e|hun a|ỽna. a phro+
uedic vyd vyth y uot yn ỻyfỽr. Ac ar
diỽed yr ymadraỽd hỽnnỽ galỽ ar eu
ỻeỽenyd a|ỽnaethant. ac o vn vryt hỽy
yỻ tri kyrchu eu gelynyon. ac yn|y ỻe
wedy hynny ef a|welit yno an·eiryf o|r
paganyeit rei yn veirỽ ereiỻ yn gorỽed
yn vrathedic yn anobeith. Ac yna Ro+
lant a|want vn o|r paganyeit Beimier
y enỽ. duach oed no|r mỽryar* ffreghic
duhaf. yny vyd yn varỽ y|r ỻaỽr yg|kym+
herued y fford. Oliver a gyrchỽys Bai+
san o fỽnpelers. AOger a|gyrchỽys
Moter sarascin. ac ỽy a|e gwannyssant
yn|veirỽ y|r ỻaỽr. y tri hynny uu y rei
kyntaf. Odyna aruer o|e clevydeu a|+
naethant. Rolant a|gerdỽys yn|eu|plith
dan eu trychu bop vn. ac vn ar bop dyr+
naỽt a dỽryndal. Y sarassinyeit a|gaỽs+
sant Oliuer yn|agarỽ hevyt wrthunt.
a haỽteclyr ef a|ỽnaeth fford gyflet yn
eu plith. ac y gaỻei bedwar keirt kerdet
gyfarystlys ar y hyt. Oger rymus

433

ynteu a rodes defnyd y|ỽ voli. Ef a gym+
heỻỽys y uarch yn|y plith. ac a chỽrtain
ar|hynt ef a|beris y benneu dec ar huge+
int ohonunt ehedec y ỽrth y kyrff. 
Ac yna y deuth Carmel o tabari. saras+
cin oed yn ỻyỽyaỽ y|rei ereiỻ oỻ yn
gyweir o arueu diogel ac ar penopie
y uarch. ac y Jeith ef y|dyỽaỽt yn v+
chel. Beth a|ỽney di vahumet emelldi+
gedic heb ef. beth a|dyỽedỽn ni ỽrth
yr amheraỽdyr Garsi. am|vot tri dyn
yn goruot ar lu kymeint a hỽnn.
Mi a|dygaf eneit vn o|r|tri hagen yr
aỽr honn. a brathu y varch ac yspar+
duneu dan ysgydweit y|waeỽ a|ỽnaeth
a gỽan Oger drỽy y daryan a|e holl
arueu ac ynteu yn vrathedic y|r ỻaỽr
Ac yna yd|arganuu Rolant gỽaet
oger yn ffreuaỽ aỻan. ac yn kolli oỻ.
ac y treỽis y sarascin ar wastat y he+
lym. ac ny bu lud ar y cledyf yny a+
eth trỽydi. ac y dywaỽt ỽrthaỽ. culuert
tỽyỻỽr heb ef. duỽ o nef a|th ymeỻ+
dicko da was a|dugosti y gedymdeith+
as ragof|i. a brathu march ar hyt
y|maes a|ỽnaeth dan drychu yr anfyd+
laỽn genedyl. Ac yna sarassin ar+
aỻ a ymeỻdicko duỽ ef. kar y alpha+
ni. ac a roessei y uorỽyn da honno
ida dlysseu y bore y dyd hỽnnỽ. ac a
adaỽssei ynteu ỽrthi hi rodi dyrnaỽt
clotuorus y vn o|r|cristonogyon. a ph+
ei nat ystyryei yr arglỽyd duỽ o·hon+
nunt ỽynteu. ef a|ỽnathoed o·ual tra
messur udunt. ef a|ỽant Oliuer o
dihewyt y vryt. a chadarn oed y
arueu a|differassant yna y eneit
kanys brathei hagen ef a|byrryỽyt
y|r ỻaỽr. Y Jarỻ ynteu a|gyuodes
yn amysgaỽn. ac a|esgynnỽys ar
pennopie y march da a uuassei eid+
aỽ carmel o tabari ual y dywetpỽyt
vchot. Ac a|elwis ar y|gedymdeith
arglỽyd Rolant heb ef. na phryde+
ra mỽy no chynt mi a|rodeis vy ffyd
ytt. na phallỽn vyth ytt tra vydỽn byw